Eamon Gilmore, były wicepremier Irlandii: Będziemy równi i wolni? Utopia czy przyszłość UE

Dlaczego „Plan działania dotyczący praw człowieka i demokracji na lata 2020-2024” jest potrzebny i czym różni się od poprzedniego?

Obecny plan działania UE dotyczący praw człowieka i demokracji jest trzecim takim wieloletnim planem przyjętym przez UE. Podobnie jak w przypadku poprzednich, jego celem jest wzmocnienie i zaostrzenie działań UE na rzecz promowania praw człowieka i demokracji na całym świecie. Każdy plan jest okazją do ponownej oceny, odświeżenia i ożywienia naszej pracy, aby wykorzystać to, co zrobiliśmy, dobrze przemyśleć, jak sprostać obecnym wyzwaniom i aktywnie pracować przez następne 5 lat. Ważne jest, aby mieć „mapę drogową” odpowiadającą naszym ambicjom i priorytetom w trudnych czasach, w których żyjemy.

W listopadzie ubiegłego roku plan ten został przyjęty przez Komisję i zatwierdzony przez wszystkie 27 państw członkowskich Rady. Będzie więc informować nie tylko o działaniach instytucji i delegatur UE w dziedzinie praw człowieka i demokracji w terenie, ale także w państwach członkowskich i ich ambasadach.

Potrzeba zdecydowanych, spójnych i skutecznych zbiorowych działań w zakresie praw człowieka i demokracji jest bardziej żywotna niż kiedykolwiek. Jeszcze przed pandemią COVID-19 byliśmy świadkami stopniowego i trwałego regresu w demokracji i prawach człowieka.

Sama pandemia w bardzo rzeczywisty i namacalny sposób ujawniła powszechność, niepodzielność i współzależność praw człowieka. Ale pogorszyła również istniejące i stworzyła własne problemy związane z prawami człowieka. Poszanowanie praw człowieka, demokracji i praworządności musi pozostać w centrum reagowania na kryzys COVID i wspierania globalnego regeneracji. Multilateralizm, globalna współpraca i solidarność są ważniejsze niż kiedykolwiek. Ten nowy plan działania określa konkretne cele w tym zakresie, ponieważ nadejdą inne kryzysy i musimy być bardziej odporni.

W tym planie zintensyfikujemy działania w obszarze długotrwałych priorytetów UE w zakresie praw człowieka i demokracji, takich jak równość płci, ochrona obrońców praw człowieka, wolność słowa w Internecie i poza nim, zwalczanie tortur, zniesienie kary śmierci, zapobieganie przemocy seksualnej i ze względu na płeć oraz wiele innych.

Ale są też nowe elementy w tym planie, które obejmują:

• wzmocnienie związku między prawami człowieka a środowiskiem,

• wykorzystanie zalet technologii cyfrowych i minimalizowanie ryzyka,

• wzmożone działania w zakresie praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych,

• większy nacisk na demokrację, w tym kurczącą się przestrzeń obywatelską i polityczną,

• większy nacisk na biznes i prawa człowieka,

• dalsze działania w zakresie ochrony i wzmocnienia pozycji obrońców praw człowieka

• większe inwestycje w wyjaśnianie, co robimy, aby promować prawa człowieka i demokrację.

Promowanie globalnego systemu praw człowieka i demokracji oraz wzmacnianie multilateralizmu to sedno prac UE. Jesteśmy w pełni zaangażowani w dalsze odgrywanie wiodącej roli na forach wielostronnych oraz wzmacnianie spójności i jedności UE, pogłębianie dwustronnych partnerstw i budowanie nowych międzyregionalnych koalicji. Musimy wprowadzać innowacje, tworzyć bardziej elastyczną sieć partnerów, reagować szybciej i skuteczniej, ale musimy też być bardziej proaktywni.

Ochrona praw człowieka jest jednym z kluczowych wyzwań stojących przed społecznością międzynarodową. Jakie są główne założenia planu i jaki będzie mieć wpływ na społeczności?

Po pierwsze, plan działania potwierdza podstawowe zasady Unii Europejskiej – poszanowanie godności ludzkiej, wolności, demokracji, równości, praworządności i poszanowania praw człowieka. Te wartości definiują nas i kierują naszą pracą. Historia nauczyła nas, że atak na prawa jednej osoby naraża wszystkie nasze prawa. Dlatego postęp w demokracji i poszanowanie praw człowieka ma zasadnicze znaczenie dla zewnętrznych działań Unii Europejskiej. Leży to głęboko w naszym interesie.

Po drugie, plan działania określa priorytety w świetle zmieniającej się geopolityki, transformacji cyfrowej i wyzwań środowiskowych. Jednocześnie stwarza okazję do odświeżenia podejścia UE do praw człowieka i demokracji, aby sprostać aktualnym wyzwaniom, takim jak kurcząca się przestrzeń dla społeczeństwa obywatelskiego, osłabienie praworządności, rosnąca przemoc wobec obrońców praw człowieka, zastraszanie dziennikarzy, rosnące zagrożenia dla integralności wyborów, powszechna bezkarność za łamanie praw człowieka, rosnący sprzeciw wobec praw kobiet lub uporczywe nadużycia w pracy.

Po trzecie, ten nowy plan działania opiera się na 5 filarach:

• Ochrona i wzmacnianie pozycji jednostek

• Budowanie odpornych, integracyjnych i demokratycznych społeczeństw

• Promowanie globalnego systemu praw człowieka i demokracji

• Nowe technologie: wykorzystuj możliwości i stawiaj czoła wyzwaniom

• Dostarczaj poprzez współpracę

Plan działania zostanie wdrożony na poziomie lokalnym, krajowym, regionalnym i wielostronnym, a my będziemy współpracować ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, zwłaszcza z Organizacją Narodów Zjednoczonych. Społeczeństwo obywatelskie będzie nadal kluczowym partnerem w realizacji celów planu działania i uczynieniu go „żywym dokumentem”. Podobnie będzie z Parlamentem Europejskim i nie możemy się doczekać rozszerzenia tego zaangażowania o inne podmioty.

Działania będą również wspierane przez nowy unijny globalny system sankcji praw człowieka, który został przyjęty przez Radę w grudniu. Utworzenie nowego reżimu było jednym z pierwszych działań, jakie należało przeprowadzić w ramach nowego planu działania. Ten nowy reżim jeszcze bardziej wzmocni nasze zbiorowe działania na rzecz praw człowieka i nie pozwoli się ukryć sprawcom naruszeń i nadużyć. Pierwsze sankcje w ramach tego reżimu ogłoszono na początku tego miesiąca wobec czterech Rosjan odpowiedzialnych za poważne naruszenia praw człowieka, w tym arbitralne aresztowania i zatrzymania, a także powszechne i systematyczne represjonowanie wolności pokojowych zgromadzeń i zrzeszania się oraz wolności opinii i wyrażania myśli w Rosji.

Wprowadzenie w życie zmian zawsze wymaga większego wysiłku niż samo opracowanie planu działania. Jak długo zajmie wdrożenie nowego planu i jakie są jego środki wdrożenia?

Jest to plan pięcioletni. Pojawiły się nowe działania, ale wiele z nich było częścią naszej codziennej pracy na rzecz praw człowieka i demokracji przez wiele lat i nadal będzie – nie są one ograniczone czasowo. Ponadto nowy plan działania nie jest uniwersalny. Jest to mapa drogowa z szeroką gamą polityk, narzędzi oraz instrumentów politycznych i finansowych, które mamy do dyspozycji, aby ją wdrożyć. 140 delegatur UE i ambasad państw członkowskich na całym świecie wprowadzi w życie ten plan działania, aby przełożyć go z celów na konkretne działania dostosowane do lokalnych warunków. Każda z tych delegatur opracuje strategie krajowe, które zostaną wdrożone na szczeblu lokalnym, krajowym, regionalnym i wielostronnym.

Będziemy współpracować ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, w tym społeczeństwem obywatelskim, a także zwiększać zaangażowanie innych podmiotów, takich jak sport, sztuka, kultura i sektor prywatny. Jako Europejski Specjalny Przedstawiciel ds. Praw Człowieka będę odgrywać kluczową rolę we wdrażaniu na szczeblu centralnym.

Dialog z krajami trzecimi ma kluczowe znaczenie dla naszych działań – w tym planie działania nie chodzi o narzucanie nikomu modelu. Chodzi o znalezienie sposobów pełnego wdrożenia praw człowieka i obowiązków demokratycznych oraz zobowiązań podjętych przez społeczność międzynarodową – w tym Unię Europejską. Nieingerencja w sprawy wewnętrzne nie jest adekwatną odpowiedzią na krytykę – prawa człowieka są uniwersalne i żaden kraj ani region nie ma doskonałych wyników, w tym Unia Europejska.

Zawsze jesteśmy gotowi słuchać i ściśle współpracować z innymi, aby ulepszyć i rozwiązać nasze wspólne problemy. Ale w razie potrzeby będziemy zgłaszać obawy. Oczekujemy, że nasi partnerzy również. Musimy rozmawiać i wszyscy musimy się od siebie uczyć.

Zainwestujemy w ten plan działania w ramach nowych wieloletnich ram finansowych, aby w razie potrzeby zapewnić spełnienie naszych ambicji odpowiednią pomocą finansową.

Nowy plan działania zawiera osobny rozdział poświęcony monitorowaniu i wdrażaniu, wyraźnie odnosząc się do instrumentów, których UE i państwa członkowskie będą używać do osiągnięcia swoich celów w zakresie praw człowieka i demokracji w nadchodzących latach. Dysponujemy szeroką gamą narzędzi, instrumentów i programów służących promowaniu praw człowieka i demokracji poprzez stosunki zewnętrzne, w tym między innymi:

• Dialogi polityczne i dialogi dotyczące praw człowieka z krajami partnerskimi i organizacjami regionalnymi, a także ze społeczeństwem obywatelskim, organizacjami praw człowieka i sektorem biznesowym.

• Tematyczne i geograficzne instrumenty finansowe, takie jak Europejski Instrument na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka, na który przeznaczono 1,5 mld euro w latach 2021-2027.

• Misje dialogowe i monitorujące w ramach ogólnego systemu preferencji handlowych wspierają realizację celów określonych w zakresie praw człowieka i praw pracowniczych.

• Obserwacja procesów obrońców praw człowieka.

• Działania na zagranicznych i regionalnych forach praw człowieka, takie jak m.in. rezolucje tematyczne i geograficzne kierowane przez UE, wspieranie innych odpowiednich rezolucji, oświadczeń i interwencji UE.

• Publiczne oświadczenia i kroki potępiające łamanie praw człowieka i nadużycia oraz kroki podjęte w celu promowania i ochrony praw człowieka.

• 13 wytycznych UE dotyczących praw człowieka w konkretnych kwestiach, które stanowią wytyczne dla praktycznej pracy w terenie

• misje obserwacji wyborów i działania następcze;

• dialog ze społeczeństwem obywatelskim, organizacjami praw człowieka i sektorem biznesowym;

• Współpraca i koordynacja z międzynarodowymi instytucjami praw człowieka, organami ONZ zajmującymi się prawami człowieka i organizacjami regionalnymi.

Działania będą również wspierane przez światowy reżim sankcji UE, o którym mowa wcześniej, który został przyjęty przez Radę w grudniu.

Często zdarza, że nasze założenia odbiegają od realnych szans na powodzenie. Jak monitorować i mierzyć sukces Planu?

Skuteczne wdrożenie będzie wymagało wspólnego podejścia, w tym współpracy między państwami członkowskimi UE, aby zapewnić większą spójność i zmaksymalizować wpływ. Zamierzam współpracować ze wszystkimi podmiotami, aby zwiększyć widoczność i świadomość istnienia Planu, a także zapewnić spójność i skuteczne działanie.

Działania dotyczą wszystkich regionów na świecie, biorąc pod uwagę lokalne potrzeby i specyfikę: tutaj, jak wspomniano wcześniej, ponad 140 delegatur UE i ambasad państw członkowskich przejmie wiodącą rolę w definiowaniu konkretnych działań za pomocą dostosowanych do potrzeb strategii na poziomie lokalnym.

UE będzie również współpracować z różnymi zainteresowanymi stronami w zakresie ogólnej realizacji, na przykład poprzez organizację corocznych spotkań ze społeczeństwem obywatelskim. Przewiduje się również przeprowadzenie śródokresowego i końcowego przeglądu realizacji. Ma to na celu nie tylko monitorowanie i ocenę zrealizowanych działań, ale także wykorzystanie wyników jako danych wejściowych do kolejnego Planu Działania. Publiczne roczne sprawozdanie UE na temat praw człowieka i demokracji na świecie jest kolejnym skutecznym narzędziem monitorowania postępów w przejrzysty i otwarty sposób.

To, jak skuteczni jesteśmy zewnętrznie w promowaniu praw człowieka, jest w dużej mierze związane z tym, jak skutecznie chronimy prawa człowieka w Unii Europejskiej. Konsekwencja i spójność w tym, co robimy na zewnątrz jak i wewnątrz wspólnoty, ma kluczowe znaczenie nie tylko dla naszej wiarygodności, ale także dlatego, że prawa człowieka są uniwersalne, a demokracja zapewnia najlepszy sposób ich ochrony.

Prace wykonane w ramach tego Planu działania dotyczącego praw człowieka i demokracji uzupełnią realizację wewnętrznego planu UE, Europejskiego planu działania na rzecz demokracji, zapoczątkowanego w grudniu. Plan ten sprzyja demokratycznej i uczciwości wyborczej w UE. UE odnowiła również swoje wewnętrzne i zewnętrzne ramy polityki w zakresie równości płci w ramach strategii na rzecz równości płci i trzeciego planu działania na rzecz równości płci. Oczywiście mamy europejski mechanizm na rzecz praworządności, aby jak najszybciej zidentyfikować wyzwania, aby pomóc państwom członkowskim znaleźć rozwiązania zapewniające i chroniące praworządność.

Unia Europejska opiera się na wartościach takich jak poszanowanie godności osoby ludzkiej, wolność i równość. Jakie są osiągnięcia UE w poprawie sytuacji w zakresie praw człowieka i demokracji?

Podam kilka przykładów tego, co robiliśmy w ciągu ostatnich 5 lat:

• Pomogliśmy chronić ponad 45 000 zagrożonych obrońców praw człowieka za pośrednictwem specjalnego mechanizmu ProtectDefenders.eu od 2015 roku.

• Rozlokowaliśmy 98 misji obserwacji wyborów, aby pomóc wzmocnić instytucje demokratyczne i zbudować zaufanie społeczne do procesów wyborczych. Przykłady obejmują wzmocnienie Paragwaju w finansowaniu kampanii oraz zwiększenie udziału kobiet w życiu politycznym i przywództwa w Pakistanie.

• Wsparliśmy demokrację w ponad 70 krajach partnerskich kwotą 400 milionów euro. Obejmowało to wsparcie organizacji wyborów, a także wsparcie dla organów nadzoru, niezależnych mediów, parlamentów i partii politycznych

• Włożyliśmy siłę finansową w nasze wysiłki za pośrednictwem 1,3 miliarda euro w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka. W nowym programie na lata 2021-2027 budżet ten wzrósł do 1,5 mld euro.

• Zdecydowanie opowiadamy się za zniesieniem kary śmierci, a liczba egzekucji spadła o 58% od 2015 r. 114 krajów nie ma ustawowej kary śmierci, a kolejne 46 nie wykonało egzekucji od 10 lat.

• Uruchomiliśmy inicjatywę Spotlight, aby wzmocnić równość płci i zwalczać przemoc wobec kobiet na całym świecie, przeznaczając 500 milionów euro.

• Wykorzystaliśmy nasze umowy handlowe i preferencje handlowe, aby poprawić prawa człowieka i wdrożyć konwencje pracy. W 2019 roku mieliśmy misje monitorujące w 11 kluczowych krajach, a w razie potrzeby działaliśmy w celu wycofania preferencji handlowych, tak jak to zrobiliśmy w Kambodży.

• Poprzez sieć 100 uniwersytetów, Global Campus, pomogliśmy w finansowaniu edukacji o prawach człowieka. Ponad 3600 absolwentów tych uniwersytetów jest obecnie ambasadorami i obrońcami praw człowieka w organizacjach międzynarodowych, rządowych i organizacjach społeczeństwa obywatelskiego. Wszystko to jest niezbędną pracą i odmieniło życie wielu ludzi. Oczekuje się jednak, że UE zrobi więcej i zrobi to lepiej, zwłaszcza teraz, gdy prawa człowieka i demokracja są pod coraz większą presją. Dlatego mamy nowy plan.

Na świecie wciąż poważnym problemem jest łamanie podstawowych praw człowieka. Dzieje się to również w krajach bliskich Unii Europejskiej. Czy Unia podejmuje działania w tym kierunku?

Ten plan działania ma charakter zewnętrzny, ale oczywiście musi być wzmocniony przez to, co robimy w domu. Jednym z głównych forów naszego zaangażowania z krajami bliskimi Unii Europejskiej jest Rada Europy. Po oficjalnym uruchomieniu Planu Działania, pierwszym, publicznym wydarzeniem, które zrobiłem w sprawie nowego Planu Działania, była Komisarz Rady Europy ds. Praw Człowieka Dunja Mijatovic.

W moich kontaktach z przywódcami politycznymi na całym świecie często odnoszę się do Rady Europy jako podmiotu wyznaczającego standardy w zakresie praw człowieka i demokracji. Wiele standardów i wskazówek określonych przez Radę Europy jest oczywiście wykorzystywanych przez samą Unię Europejską, na przykład zestaw narzędzi pomagający w poszanowaniu demokracji, praworządności i praw człowieka w kontekście pandemii COVID.

Współpraca z organizacjami regionalnymi jest ważnym aspektem Planu Działania, a nasza współpraca z Radą Europy jest bogata. Nasze wspólne programy odgrywają zasadniczą rolę we wspieraniu reformy wymiaru sprawiedliwości, zwalczaniu korupcji i promowaniu rozwoju niezależnych mediów i społeczeństwa obywatelskiego w Europie i jej sąsiedztwie.

Istnieje szereg obszarów, w których nowy plan działania UE pozwoli nam na jeszcze głębsze partnerstwo z Radą Europy, na przykład w zakresie cyfryzacji i ochrony środowiska. Jeśli chodzi o wolność słowa i wolność mediów, Platforma Rady Europy na rzecz ochrony dziennikarstwa i bezpieczeństwa dziennikarzy pozostaje podstawowym narzędziem ochrony dziennikarzy i zapewnieniem dostępu do wiarygodnych informacji poprzez monitorowanie przestępstw przeciwko dziennikarzom i pracownikom mediów.

Wczesne ostrzeganie jest kluczowym elementem planu działania i w tym kontekście Komisja Wenecka i Grupa Państw przeciwko Korupcji zapewniają nam nieoceniony wgląd w sytuację w zakresie praworządności w całej Europie. Pierwszy roczny raport Komisji Europejskiej na temat praworządności, oceniający wszystkie 27 państw członkowskich, oparł wiele ustaleń na zaleceniach tych organów Rady Europy.

Oczywiście UE pozostaje w pełni zaangażowana w przystąpienie do europejskiej konwencji praw człowieka. Gdy UE stanie się 48. umawiającą się stroną konwencji, obywatele będą mogli kwestionować działania UE przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka

Oczywiście, Rada Europy to tylko jeden ze sposobów, w jaki angażujemy się w relacje z krajami w naszym sąsiedztwie, a wiele osób w pobliżu naszych granic nie jest jej członkami. Odkąd rozpocząłem pracę jako specjalny przedstawiciel UE ds. Praw Człowieka, ściśle współpracuję z krajami sąsiadującymi.

Na przykład na Białorusi, przed wyborami prezydenckimi w sierpniu 2020 r., pomogłem rozwinąć w miarę dobre stosunki z białoruskimi rozmówcami poprzez dialog na temat praw człowieka w 2019 r. oraz spotkania z Ministrem Spraw Zagranicznych i jego zastępcą. Dzisiaj zawiesiliśmy czasowo wszystkie nasze dwustronne zobowiązania i przyjęliśmy trzeci pakiet sankcji. Spotkałem się z białoruską opozycją i aktywnie odniosłem się do aktualnych przypadków łamania praw człowieka i sytuacji więźniów politycznych, podczas moich spotkań z białoruskim społeczeństwem obywatelskim i podczas wydarzeń międzynarodowych.

Ponadto od czasu objęcia urzędu nadal badam miejsca spotkań i odwiedzania Rosji w ramach konsultacji z Radą Europy i rosyjskim społeczeństwem obywatelskim. Jednak moje wysiłki nie przyniosły jeszcze owoców, ale nadal będę się mocno angażować. Zaangażowanie w prawa człowieka z Rosją pozostaje wyzwaniem.

Organizacje biznesowe są silnie powiązane z prawami człowieka. Jaką rolę odgrywają liderzy w procesie wdrażania i jak mogą wspierać działania UE w tym obszarze?

Sektor biznesowy odgrywa ogromną rolę w tworzeniu środowiska, w którym prawa człowieka są szanowane i rozwijają się. Zgodnie z Wytycznymi ONZ dotyczącymi biznesu i praw człowieka państwa mają obowiązek chronić i gwarantować przestrzeganie praw człowieka, a podmioty gospodarcze muszą przestrzegać praw człowieka, zarówno w internecie, jak i poza nim. Ofiary naruszeń praw człowieka popełnionych przez przedsiębiorstwa muszą mieć dostęp do skutecznych środków odwoławczych. W dzisiejszym świecie, duże przedsiębiorstwa mają czasami większą siłę oddziaływania niż państwa, jeśli chodzi o kształtowanie sytuacji w zakresie praw człowieka w danym kraju.

UE jest zdecydowanym zwolennikiem Wytycznych ONZ jako jednoczącej wielostronnej platformy. Nowy plan działania dotyczący praw człowieka i demokracji jasno określa nasze poparcie dla Wytycznych ONZ, a także wspierania wielostronnych procesów opracowywania, wdrażania i wzmacniania standardów dotyczących biznesu i praw człowieka oraz należytej staranności. Nowy plan działania UE również kładzie większy nacisk na biznes i prawa człowieka i zawiera specjalną sekcję poświęconą sektorowi biznesowemu z określonymi zobowiązaniami.

Współpraca z sektorem biznesowym w zakresie przestrzegania i promowania praw człowieka, środków antykorupcyjnych i najlepszych praktyk w zakresie odpowiedzialnego postępowania w biznesie, społecznej odpowiedzialności biznesu, należytej staranności, rozliczalności i dostępu do środków zaradczych w sposób partycypacyjny (np. łańcuchy dostaw, zerowa tolerancja dla pracy dzieci ), będzie ważnym elementem. Oczywiście, organizacje biznesowe mają również do odegrania znaczącą rolę we wdrażaniu Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka, które nadal są naszym głównym punktem odniesienia w tej dziedzinie.

Delegatury UE i ambasady państw członkowskich UE pracują obecnie wspólnie nad opracowaniem krajowych strategii dotyczących praw człowieka i demokracji w swoich krajach. Strategie te będą opierać się na szerokich konsultacjach z udziałem wielu zainteresowanych stron, w tym z sektorem prywatnym.

Przez cały okres pełnienia funkcji specjalnego przedstawiciela UE ściśle współpracowałem z sektorem prywatnym, w tym z liderami branży, w promowaniu odpowiedzialnego postępowania w biznesie i prawach człowieka. Zaangażowanie sektora biznesowego w dyskusję na temat praw człowieka stało się cechą niektórych moich wizyt w kraju, zwłaszcza w Katarze w lutym ubiegłego roku, gdzie odwiedziłem plac budowy stadionu, na którym odbędzie się otwarcie i zamknięcie Mistrzostw Świata FIFA 2022. Mecze pucharowe. Na miejscu miałem okazję porozmawiać z pracownikami i ich przedstawicielami oraz ocenić ich warunki pracy i zamieszkania.

Odbyłem również spotkania z Responsible Business Alliance, koalicją non-profit wiodących firm (ponad 400 członków na całym świecie), której celem jest poprawa warunków społecznych, środowiskowych i etycznych w ich globalnych łańcuchach dostaw. Omówiliśmy, w jaki sposób mogą przyczynić się do osiągnięcia celów planu działania UE na rzecz praw człowieka i demokracji.

W prowadzeniu biznesu niezbędne jest przestrzeganie podstawowych praw etycznych. O czym najczęściej zapominają przedsiębiorcy w pogoni za zyskiem?

Konsumenci stają się coraz bardziej świadomi tego, co kupują i podejmują decyzje zakupowe w oparciu o zrównoważony rozwój, normy środowiskowe i prawa człowieka. Rozwój globalnych łańcuchów dostaw oraz mediów społecznościowych sprawia, że ​​przedsiębiorstwom coraz trudniej jest ukrywać się za spółkami zależnymi lub firmami, które kontrolują, gdy mają do czynienia z niskim lub słabo egzekwowanym ustawodawstwem krajowym w krajach trzecich.

Wiele firm uznało, że społeczna odpowiedzialność biznesu, eliminacja pracy dzieci, należyta staranność to przykłady przedsiębiorstw, które przejmują odpowiedzialność za prawa człowieka. Dla niektórych przedsiębiorstw wstyd publiczny i negatywny wpływ na ich dobrą wolę są silnym czynnikiem zniechęcającym do świadomego lub nieświadomego uczestniczenia w naruszaniu praw człowieka i czerpania z nich korzyści. Widzę tutaj ważną rolę mediów, sygnalistów i obrońców praw człowieka w ujawnianiu tych nadużyć.

Ta rosnąca świadomość konsumentów znajduje odzwierciedlenie w dyskusjach na temat obowiązkowej należytej staranności w zakresie praw człowieka w UE. Niedawno Parlament Europejski wezwał do pilnego przyjęcia wiążącego prawa UE, które zapewni, że przedsiębiorstwa zostaną pociągnięte do odpowiedzialności, gdy szkodzą – lub przyczyniają się do szkodzenia – prawom człowieka, środowisku i dobrym rządom. Musi również gwarantować ofiarom dostęp do środków prawnych. To posunięcie ma na celu zwiększenie unijnej kontroli przedsiębiorstw nad wpływem ich działalności na środowisko i ludzi na całym świecie, nie tylko w 27 państwach członkowskich.

Trwają prace nad inicjatywą ustawodawczą komisarza Reyndersa w sprawie zrównoważonego ładu korporacyjnego, mającą na celu wprowadzenie obowiązkowych praw człowieka i należytej staranności w zakresie ochrony środowiska we wszystkich łańcuchach wartości. Wiem, że jest to bardzo interesujące dla sektora prywatnego, a także społeczeństwa obywatelskiego, i że wnoszą one swój wkład w proces konsultacji. Oczekuje się, że urzeczywistni się to w tym roku.

Prawa człowieka mogą być szczególnie zaniedbane podczas kryzysu. Jak skomentowałby Pan zachowanie Europy pod tym względem w czasie pandemii?

Od początku kryzysu COVID-19 UE ciężko pracowała, aby prawa człowieka były w centrum uwagi, nie tylko naszej własnej reakcji na pandemię, ale także w centrum reakcji społeczności międzynarodowej. Uważnie obserwowaliśmy również środki nadzwyczajne podjęte przez państwa w odpowiedzi na kryzys, który ograniczył prawa człowieka lub na nie wpłynął.

W lutym Rada zatwierdziła konkluzje potwierdzające zaangażowanie UE na rzecz Praw Człowieka w kontekście wychodzenia z pandemii.

Na początku kryzysu sam opublikowałem artykuł o tym, że pandemia sama w sobie była kryzysem praw człowieka („Walka z COVID-19 to walka o prawa człowieka”). Duża część pracy koncentrowała się na osobach najbardziej narażonych podczas pandemii i dokonałem kilku interwencji na wysokim szczeblu politycznym w celu humanitarnego uwolnienia więźniów, zwłaszcza więźniów politycznych i obrońców praw człowieka.

UE przyjęła podejście oparte na prawach człowieka w odpowiedzi na pandemię COVID-19, a pomoc koncentruje się na reagowaniu na natychmiastowy kryzys zdrowotny i wynikające z niego potrzeby humanitarne. Obejmuje to wspieranie planów reagowania Światowej Organizacji Zdrowia i ONZ oraz zapewnianie pomocy humanitarnej w dotkniętych krajach. Inne środki obejmują wzmocnienie systemów zdrowotnych, wodnych i sanitarnych, a także zdolności i gotowości krajów partnerskich do radzenia sobie z pandemią a także łagodzenie bezpośrednich konsekwencji społecznych i gospodarczych, w tym wsparcie dla sektora prywatnego, ze szczególnym uwzględnieniem małych i średnich przedsiębiorstw, oraz reformy rządowe mające na celu ograniczenie ubóstwa.

UE wykorzystuje wszystkie dostępne jej narzędzia, aby koordynować reakcję na COVID-19, zapewniając państwom członkowskim wsparcie finansowe i techniczne. Komisja pomaga w wymianie dobrych praktyk w zakresie środków reagowania kryzysowego, w szczególności w odniesieniu do tych najbardziej wrażliwych grup. Komisja dąży również do współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi instytucjami, które mogłyby zapewnić mieszkalnictwo, opiekę zdrowotną i wsparcie społeczne dla grup szczególnie wrażliwych podczas kryzysu COVID-19. Fundusze UE, takie jak Europejski Fundusz Społeczny i Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym, zostały przekierowane w 2020 r. i przeznaczone na dodatkowe budżety na wsparcie osób znajdujących się w trudnej sytuacji.

Kryzys dotknął nas wszystkich i aby pomóc najsłabszym krajom, UE i jej państwa członkowskie, działając razem jako „Team Europe”, uruchomiły pakiet w kwietniu 2020 r. Pakiet ten promuje sprawiedliwe, trwałe i sprzyjające włączeniu społecznemu ożywienie gospodarcze i stara się pomóc osobom najbardziej zagrożonym, w tym dzieciom, kobietom, osobom starszym, osobom niepełnosprawnym, a także migrantom, uchodźcom, przesiedleńcom wewnętrznym i przyjmującym ich społecznościom. UE koncentruje się na krajach szczególnie potrzebujących, ponieważ chce podkreślić, że UE nie zapomni o swoich partnerach, zajmując się tą globalną pandemią. Całkowita wartość pakietu „Team Europe” osiągnęła 40,5 miliarda euro.

W 2021 roku długo oczekiwane szczepionki dały nam nadzieję, że możemy być na początku końca tej pandemii. Poza unijnym planem szczepień, który rozpoczął się 27 grudnia 2020 r., Unia Europejska jest zaangażowana w zapewnienie, że każdy, kto potrzebuje szczepionki, otrzyma ją w dowolnym miejscu na świecie, a nie tylko w domu. UE jest jednym z wiodących darczyńców wspierających COVAX Facility, globalną współpracę mającą na celu zapewnienie dostępu do szczepionki COVID-19 w krajach o niskim i średnim dochodzie.

Komisja Europejska ogłosiła, że ​​ustanowi również unijny mechanizm wymiany szczepionek, aby ustrukturyzować dostarczanie szczepionek wspólnie przez państwa członkowskie z krajami partnerskimi w ramach podejścia Team Europe.

Zapraszamy do obejrzenia wystąpienia Eamona Gilmore’a, który otworzył drugi dzień V edycji konferencji European Executive Forum, 27 kwietnia 2017 r. W Hotelu Sheraton w Warszawie.

Eamon Gilmore

Eamon Gilmore jest przedstawicielem Unii Europejskiej ds. Praw człowieka (od marca 2019 r.), A od października 2015 r. również specjalnym wysłannikiem UE ds. Procesu pokojowego w Kolumbii. Od 2011 r. do lipca Eamon był wicepremierem i ministrem spraw zagranicznych i handlu Irlandii w 2014 w rządzie koalicyjnym. Był liderem Irlandzkiej Partii Pracy w latach 2007–2014 i doprowadził tę partię do najlepszych w historii wyników wyborów w wyborach parlamentarnych i prezydenckich w 2011 r. Był jednym z najdłużej pełniących funkcję posłów do parlamentu irlandzkiego (Dáil Éireann), a od 1989 r. do 2016 r., w sześciu kolejnych wyborach do reprezentowania okręgu wyborczego Dun Laoghaire. Eamon jest byłym przywódcą Unii i aktywnym orędownikiem praw społecznych oraz orędownikiem liberalnej agendy. Prowadził kampanię na rzecz praw kobiet i LGBT. W 2016 roku został mianowany adiunktem w School of Law and Government na Dublin City University. W 2017 roku był profesorem wizytującym w School of Public Policy na Central European University w Budapeszcie. Wykładał również na uniwersytetach, w think tankach i na konferencjach poświęconych polityce publicznej w Europie, Wielkiej Brytanii, USA, Ameryce Łacińskiej, Chinach i Afryce. Jest autorem dwóch książek; w „Inside the Room” opowiada o swoich doświadczeniach w irlandzkim rządzie kryzysowym (2011 – 2014).

Eamon został uhonorowany nagrodami za wiodącą rolę w promowaniu praw człowieka. W 2017 roku został nominowany do nagrody European Innovation in Politics za rolę w kampanii małżeństw osób tej samej płci, a także za pomysł powołania w 2010 roku Konwencji Konstytucyjnej (późniejsze Zgromadzenie Obywatelskie), która zalecała przeprowadzenie referendum. Rząd Francji mianował go oficerem Legii Honorowej. Kolumbia uhonorowała go Orderem San Carlos (Gran Cruz) za pracę nad procesem pokojowym w Kolumbii.

Last Updated on 13 kwietnia, 2021 by Karolina Ampulska