Cudzoziemcy w Polsce – jak znaleźć mieszkanie do wynajęcia

Od kilku lat coraz więcej cudzoziemców decyduje się na zamieszkanie w Polsce. Do kwietnia 2021 roku liczba osób posiadających zezwolenia na pobyt wzrosła o ok. 5 proc. – do 478,5 tys. Główną motywację dla przyjeżdżających wciąż stanowią możliwości pracy, jednak jednym z warunków pozostania na dłużej jest znalezienie odpowiedniego lokum.

Jeszcze przed skutkami gospodarczymi pandemii COVID-19 średnie zarobki w krajach Unii Europejskiej rosły wolniej niż ceny mieszkań. W latach 2014-2019 wynagrodzenia wzrosły o ok. 2% rocznie, podczas gdy średni wzrost cen lokali zbliżał się do granicy 4%^[1]. Ta dysproporcja jest jednym ze źródeł rozwijającego się w całej Europie trendu odkładania w czasie decyzji o zakupie nieruchomości i zwrotu w kierunku wynajmowania mieszkań (przede wszystkim przez młodsze pokolenia, w wieku do 34 lat). Cudzoziemcy znajdują się w szczególnej sytuacji. Biorąc pod uwagę, że większość z nich posiada zezwolenia na pobyt czasowy (maksymalnie do 3 lat), wynajem symbolizuje w ich przypadku nie tylko wybrany styl życia, ale często jest jedyną alternatywą^[2].

Zainteresowanie naszym krajem nie słabnie. Pod względem liczby mieszkańców posiadających zezwolenie na pobyt zdecydowanie przodują obywatele Ukrainy – to aż 261 tys. osób (wzrost o 16,8 tys. osób w stosunku do 2020 r.). Na kolejnych miejscach są Białorusini (o 1,8 tys.), Niemcy, Rosjanie, Wietnamczycy, Hindusi, Włosi, Gruzini (wzrost o 0,5 tys.), Chińczycy i Anglicy. Urząd do Spraw Cudzoziemców poinformował, że w samym tylko 2018 r. chęć podjęcia pracy była wskazywana w blisko 73 proc. wniosków o zgodę na przebywanie na terytorium Polski. Na kolejnych miejscach znalazły się powody rodzinne i związane ze studiami na polskich uczelniach^[3]. Powyższe motywacje przekładają się na wybór miejsca zamieszkania – cudzoziemcy celują w duże miasta z rozwiniętą infrastrukturą i miejscami pracy, siedziby międzynarodowych korporacji i ośrodki akademickie. Statystycznie najpopularniejsze są województwa: mazowieckie (124,1 tys. osób), małopolskie (57,7 tys.), wielkopolskie (43,5 tys.) i dolnośląskie (39 tys.)^[4].

Prywatnie czy od firmy?

Obcokrajowcy stanowią dziś jedną z głównych grup najemców w Polsce, zarówno w segmencie prywatnym, jak i na rynku najmu instytucjonalnego (PRS). Z ich perspektywy najem jest mniej wymagający pod względem formalnym i kosztowym. Polskie prawo nie przewiduje innych wymogów niż te, które obowiązują przy zawieraniu umowy najmu z obywatelami Polski. Jednak właściciele prywatnych mieszkań nadal bywają podejrzliwi w stosunku do najemców z tej grupy, postrzegają cudzoziemców jako najemców podwyższonego ryzyka, zwłaszcza pochodzących spoza Unii Europejskiej, ponieważ obawiają się trudności przy ewentualnej windykacji należności. Ostatecznie, podobnie jak w przypadku najemców z Polski, decyzję o zawarciu umowy podejmują kierując się indywidualnymi przesłankami i zapoznając się z sytuacją potencjalnego lokatora, i często wymagają podpisania umowy najmu okazjonalnego. Umowa ta musi zawierać poświadczone notarialnie wskazanie przez najemcę adresu, pod którym zamieszka, jeśli nie będzie w stanie opłacać czynszu (a także zgodę właściciela wskazanej nieruchomości), co dla cudzoziemca przybywającego do Polski jest wręcz niemożliwe do spełnienia. Warunkiem koniecznym jest także obecność potencjalnych najemców w Polsce już na etapie poszukiwania nieruchomości. Część wynajmujących wciąż wyklucza kontakt i prezentację lokalu przez Internet.

Problem ingerowania w prywatną sferę życia najemców i stawiania im niestandardowych wymagań formalnych nie istnieje w przypadku firm profesjonalnie zajmujących się wynajmem mieszkań. Jasno określone warunki umowy od początku pozwalają uniknąć nieporozumień i stworzyć transparentną, bezpieczną dla obu stron relację, także w przypadku umów zawieranych w trybie zdalnym.

– Bezpieczeństwo najmu od firm dotyczy również przypadków, w których klient chce wybrać mieszkanie i podpisać umowę przed przylotem do Polski, jeśli jest taka potrzeba. Cudzoziemcy czują się bezpiecznie nie tylko z powodu braku barier językowych i profesjonalnej komunikacji, ale przede wszystkim wiarygodności wynajmującego. Nie boją się wpłacić kaucji na poczet zawieranej zdalnie umowy, ponieważ są spokojni, że firma dotrzyma realizacji wszelkich ustaleń. Aby wynająć mieszkanie w jednej z naszych inwestycji, zagraniczni klienci przedstawiają tylko dokumenty potwierdzające tożsamość oraz potwierdzenie uzyskiwanych dochodów w celu weryfikacji zdolności do opłacania czynszu. Bierzemy pod uwagę m.in. umowę o pracę, list intencyjny lub potwierdzenie wpływów na rachunek bankowy z okresu ostatnich 6 miesięcy. Jeśli najemcami są studenci lub młodzi ludzie rozpoczynający pracę, uwzględniamy dowód wpływów na rachunek od rodziców. Nie wprowadzamy innych kryteriów poza ekonomicznymi. Nie zadajemy pytań o w prywatną sytuację naszych klientów czy ich status społeczny. Takie podejście jest dobrze odbierane przez najemców, jak i agencje relokujące pracowników, które zwracają się do nas w poszukiwaniu możliwości szybkiego zakwaterowania zatrudnionych osób – mówi Sławomir Imianowski, prezes firmy Resi4Rent, największego profesjonalnego podmiotu na rynku najmu instytucjonalnego w Polsce i twórcy kategorii mieszkań w abonamencie.

Rekomendacje przyspieszają wynajem

Ważnym czynnikiem przyspieszającym adaptację w nowym kraju jest możliwość bycia częścią społeczności skoncentrowanej wokół wspólnych doświadczeń, celów i aspiracji. Łatwiej o to w inwestycjach typu living – mieszkaniach w abonamencie lub prywatnych akademikach, których operatorzy organizują dodatkowe atrakcje i wydarzenia integracyjne dla najemców czy rozwijają komunikację z nimi w mediach społecznościowych. Jakość usługi zamieszkania połączona z działaniami promocyjno-marketingowymi skutkuje pozytywnymi rekomendacjami. Podejmując decyzję o zawarciu umowy, wielu cudzoziemców kieruje się poleceniami znajomych. Po zaaklimatyzowaniu się w nowym miejscu, częstą praktyką jest także organizowanie przeprowadzki do inwestycji dla członków rodziny czy przyjaciół pozostawionych w rodzimym kraju.

– Obecnie 1/4 lokatorów mieszkań w abonamencie oferowanych przez Resi4Rent stanowią klienci z zagranicy. Największa grupa pochodzi z Ukrainy – są to przeważnie wysoko kwalifikowani specjaliści mówiący po polsku, osoby ustabilizowane zawodowo i ekonomicznie, mieszkające w Polsce wraz z rodzinami. Wśród naszych klientów są także, choć mniej liczni, lokatorzy przyjeżdżający z Białorusi, Indiii Emiratów Arabskich. Cudzoziemcy reprezentują szeroką grupę najemców, mają różne potrzeby i oczekiwania w zakresie najmu. Poszczególne lokale wybierają w zależności od swojego wieku, etapu kariery zawodowej i sytuacji rodzinnej. Na typ ResiStudio decydują się studenci oraz młodzi ludzie, rozpoczynający karierę zawodową. Mieszkania typu ResiComfort (1 sypialnia) najczęściej zajmują specjaliści, osoby na kierowniczych stanowiskach, raczej żyjące w pojedynkę. Zagraniczni klienci, którzy przeprowadzają się do Polski z rodzinami, by rozpocząć tu nowy etap życia, najchętniej wybierają opcję ResiFamily (2 sypialnie) – dodaje Alicja Kościesza, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Resi4Rent.

Pokonywanie barier

Najemcy pochodzący z zagranicy często obawiają się długoterminowych zobowiązań. Z danych Resi4Rent wynika, że najczęściej są zainteresowani umową na okres 12 miesięcy, ale ważna jest dla nich możliwość ewentualnego skrócenia tego okresu ze względu na niepewność co do ciągłości zatrudnienia w Polsce i sytuacji epidemiologicznej. Zagraniczni najemcy dążą także do maksymalnego uproszczenia komunikacji i skrócenia procedur. Na rynku prywatnym wciąż zdarza się, że bariera językowa utrudnia zawarcie umowy. Dodatkowym problemem, także pod względem komunikacyjnym, może okazać się przejęcie przez lokatora zobowiązań w instytucjach odpowiadających za dostarczenie mediów, podłączenie sieci internetowej czy doposażenie mieszkania, które nie spełnia oczekiwanego standardu. Wszelkie przedłużanie procedur działa na niekorzyść zagranicznych najemców. Po przyjeździe do Polski mają oni obowiązek zameldowania się pod adresem, który będzie ich czasowym miejscem zamieszkania. W tym celu muszą najpóźniej w ciągu 30 dni, a w przypadku obywateli spoza Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego w ciągu 4 dni od przeprowadzki do lokalu, przedstawić w urzędzie dokument potwierdzający prawo do pobytu w wybranym mieszkaniu.

– Nasze biuro obsługi klienta jest jednym z pierwszych przystanków dla cudzoziemców, którzy przybywają do pracy w Polsce. Natychmiast po podpisaniu umowy najmu klient otrzymuje od nas oświadczenie, z którym udaje się do urzędu w celu czasowego meldunku i otrzymania numeru PESEL. Ten krok jest niezbędny cudzoziemcom do legalizacji pobytu, ale także do praktycznego funkcjonowania w nowym kraju – uzyskują prawo do publicznej opieki medycznej, wstęp do publicznych przedszkoli, mogą rozliczyć podatki czy wykupić kartę na telefon. Ponadto fakt, iż nasz zespół posługuje się językami obcymi i jest do dyspozycji na miejscu ułatwia nie tylko wybór lokalu i podpisanie umowy, ale też proces opieki nad lokalem, w którym są zakwaterowani – podsumowuje Alicja Kościesza.

^[1] Tamże

^[2] Tamże

^[3] Deloitte, Sektor mieszkań na wynajem. Jak go zrozumieć, 2021

^[4] Skala aktywności cudzoziemców na rynku mieszkań na sprzedaż jest znacznie mniejsza, W 2019 roku cudzoziemcy otrzymali 140 zezwoleń na zakup 171 mieszkań i lokali użytkowych. Blisko 83 proc. wszystkich lokali, których dotyczyły wnioski, zakupili obywatele Ukrainy, Białorusi i Rosji. [Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Sprawozdanie z realizacji w 2019 r. ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, marzec 2020.]

Autor:

Resi4Rent