Energetyczne wykorzystanie odpadów komunalnych. Gdańska instalacja przetworzyła już kilkadziesiąt basenów olimpijskich śmieci na energię i ciepło
W pierwszym półroczu działalności Port Czystej Energii w Gdańsku przetworzył ok. 50 tys. ton odpadów komunalnych z okolicznych gmin. Z odpadów nienadających się do recyklingu wytworzono energię i ciepło, które mogłyby zasilić kilkanaście tysięcy domów. Na razie energia trafia do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, ale władze PCE pracują nad tym, aby od stycznia 2026 roku zasilała ona jednostki organizacyjne w Gdańsku i była wykorzystywana na potrzeby mieszkańców miasta.
Energia z odpadów nienadających się do recyklingu
– Port Czystej Energii to jeden z ostatnich elementów gminnego systemu gospodarki odpadami. To tutaj przyjeżdżają resztkowe odpady nienadające się do recyklingu, z których w elektrociepłowni wytwarzana jest energia elektryczna i ciepło systemowe, które ogrzewa domy zimą, a w okresie letnim pozwala na doprowadzenie ciepłej wody. Odpady są termicznie przekształcane w sposób bardzo kontrolowany, jeśli chodzi o zanieczyszczenia, które praktycznie nie trafiają do środowiska – mówi agencji Newseria Sławomir Kiszkurno, prezes Portu Czystej Energii.
Oficjalna inauguracja Portu Czystej Energii odbyła się 24 marca 2025 roku, natomiast instalacja rozpoczęła działalność już na początku lutego. Do przetworzenia trafiają tu odpady z trzech instalacji komunalnych – w Gdańsku, Tczewie i Gilwie Małej koło Kwidzyna. Łącznie obsługują one około 40 gmin.
Gospodarka o obiegu zamkniętym w praktyce
– Jest to element systemu gospodarki w obiegu zamkniętym. Pozostałości po różnych procesach sortowania, które kiedyś przez lata były składowane, teraz są wykorzystywane jako surowiec energetyczny i jako energia trafiają z powrotem do mieszkańców – tłumaczy Sławomir Kiszkurno. – Są to odpady z przetwarzania różnych frakcji, także resztkowych odpadów, czyli tych zmieszanych, ale także z doczyszczania żółtego worka, z doczyszczania worków z papierem i szkłem. Są to rozdrobnione gabaryty nienadające się do recyklingu, różnego rodzaju frakcje balastowe z przetwarzania biologicznego przy produkcji kompostu, więc frakcje uciążliwe dla środowiska, często odorogenne. Tutaj produkujemy z nich energię elektryczną i ciepło.
Od lutego do czerwca br. PCE dostarczyło do miejskiej sieci ciepłowniczej 185 tys. GJ ciepła. Jest to ilość, która mogłaby zaspokoić roczne potrzeby ok. 6 tys. mieszkań. Ponadto w tym okresie w elektrociepłowni wygenerowano 32 105 MWh energii elektrycznej, która mogłaby zasilić 13 tys. mieszkań przez cały rok.
– Produkowana energia w Porcie Czystej Energii trafia do Krajowej Sieci Elektroenergetycznej i dalej do mieszkańców. Ciepło trafia do miejskiej sieci ciepłowniczej, także docelowo przychodzi do mieszkanek i mieszkańców głównie Gdańska w postaci ciepłej wody użytkowej – podkreśla prezes PCE. – Mamy jeszcze zapas energii cieplnej poza tym, który trafia do sieci. Myślimy, jak go w przyszłości wykorzystać.
Inwestycja za ponad 660 mln zł ogranicza składowanie odpadów
Instalacja (ITPOK) kosztowała ponad 661 mln zł netto i może przetwarzać do 160 tys. ton odpadów rocznie. Jej dobowa przepustowość to 495 ton. Działalność PCE ma ograniczyć m.in. składowanie odpadów, co zmniejsza obciążenie środowiska, jak również niedogodności zapachowe istotne dla okolicznych mieszkańców. Jak wynika z raportu GUS „Ochrona środowiska 2024”, liczba czynnych składowisk odpadów systematycznie się zmniejsza. Na koniec 2023 roku funkcjonowały 254 składowiska przyjmujące odpady komunalne (259 na koniec 2022 roku) o łącznej powierzchni 1633 ha. W 2023 roku zamkniętych zostało 13 składowisk zajmujących powierzchnię 34 ha.
– Korzyścią jest mniejsze oddziaływanie zakładu utylizacyjnego i wszystkich kwater składowych w Gdańsku-Szadółkach, ponieważ gros tych odpadów, które trafiało do składowania, teraz jest termicznie przekształcane w instalacji. Nie jest to odpad, który jest deponowany na kwaterze i z którego przez dziesięciolecia jeszcze w przyszłości produkowany jest metan i inne gazy cieplarniane – podkreśla Sławomir Kiszkurno. – To też korzyści środowiskowe, czystsze powietrze, mniej odorów w okolicy, bo część tych odpadów będzie bezpośrednio, bez procesu magazynowania, trafiała tutaj do wykorzystania. To także korzyści związane z dodatkowymi miejscami pracy w regionie.
PCE częścią Gdańskiego Klastra Energii
Port Czystej Energii jest częścią Gdańskiego Klastra Energii – wspólnej inicjatywy miasta, spółek miejskich i Politechniki Gdańskiej. Klaster wytwarza czystą, lokalną energię. Jednym z jego filarów jest Wyspa Energetyczna Szadółki – samowystarczalny obszar obejmujący PCE, Zakład Utylizacyjny i Gdańskie Usługi Komunalne. Efektem działalności klastra mają być m.in. niższe koszty energii w szkołach i instytucjach, czystsze powietrze i zwiększona odporność na kryzysy energetyczne.
– Od niedawna staliśmy się spółką obrotu i jesteśmy swojego rodzaju partnerem dla całego Gdańskiego Klastra Energii, komunalnego, miejskiego, aby na potrzeby tych jednostek produkować energię i w ich imieniu także ją sprzedawać – mówi prezes PCE.
Mniej emisji i oszczędność tysięcy ton węgla
Wśród efektów środowiskowych Portu Czystej Energii można wymienić m.in. ograniczenie emisji gazu wysypiskowego o 1,84 mln m3 rocznie, 52,8 tys. t oszczędności rocznej węgla kamiennego i 47,2 tys. t węgla brunatnego. Ponadto roczna emisja dwutlenku węgla w porównaniu do oddzielnej produkcji energii na bazie węgla jest niższa o 164 tys. t.
– Termiczne przekształcanie odpadów komunalnych pozostaje całkowicie bezpieczne. Instalacja spełnia najbardziej restrykcyjne normy emisji wśród elektrociepłowni wysokosprawnych – gazowych i węglowych. Port Czystej Energii emituje najmniej zanieczyszczeń – podkreśla Sławomir Kiszkurno. – Często normy emisyjne są 100, 200, 1000 razy wyższe niż faktyczne emisje, które mamy z komina zakładu, więc jest to bardzo nowoczesny i bardzo bezpieczny zakład. Jest to jedna z najbardziej nowoczesnych elektrociepłowni w całej Europie, wybudowana w oparciu o najwyższe standardy środowiskowe.
W PCE zastosowano system oczyszczania i monitoringu spalin, który jest zgodny z najnowocześniejszymi wytycznymi BAT. Dzięki niemu możliwe jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do atmosfery. ITPOK został wyposażony m.in. w dwie instalacje do redukcji tlenków azotu, a zanieczyszczenia kwaśne (SO2, SO3, HF, HCl) usuwane są w trzech etapach.
Źródło informacji: biznes.newseria.pl
Przeczytaj także: Rolnicy protestują przeciw zmianom w unijnym budżecie. Obawiają się, że reforma WPR zagrozi bezpieczeństwu żywnościowemu Europy
Last Updated on 23 października, 2025 by Katarzyna Zawadzka