Kiedy globalny handel zmienia kierunek – Azja Centralna zyskuje na znaczeniu jako rynek docelowy
Ekspert: Andrzej Kozłowski, członek zarządu Rohlig SUUS Logistics
Globalna transformacja handlu: wyzwania, ryzyka i nowe możliwości dla przedsiębiorstw
Żyjemy w czasach największej transformacji gospodarczej i geopolitycznej od blisko 80 lat. Światowy handel, przez dekady oparty na globalizacji i swobodnym przepływie towarów, przechodzi dziś gruntowną przebudowę. Przerywane łańcuchy dostaw, rosnący protekcjonizm i napięcia między największymi gospodarkami świata stają się codziennością dla firm działających międzynarodowo. Coraz bardziej widać, że polityka celna przestała być narzędziem fiskalnym, a stała się elementem globalnej gry gospodarczej szczególnie Stanów Zjednoczonych, a także Chin czy Unii Europejskiej. Te decyzje zmieniają układ sił, wpływają na marże, łańcuchy dostaw i wymuszają na firmach korekty strategii handlowych.
Jednocześnie biznes nie znosi próżni. Tam, gdzie pojawiają się ograniczenia, rodzą się nowe możliwości. Coraz więcej firm na całym świecie przyspiesza dywersyfikację geograficzną – zarówno źródeł zaopatrzenia, jak i rynków zbytu. To dziś jeden z fundamentów zdrowego biznesu i sposób na budowanie odporności w czasach, gdy globalizacja staje się coraz bardziej selektywna. Brak uzależnienia od jednego kierunku handlowego to warunek stabilnego wzrostu, dlatego przedsiębiorstwa coraz śmielej spoglądają poza tradycyjne rynki i szukają nowych, dynamicznie rozwijających się regionów.
Azja Centralna jako prosperujący rynek zbytu
Na tej mapie nowych możliwości coraz silniej świeci Azja Centralna – region, uznawany historycznie za kolebkę światowego handlu. To właśnie tędy przebiegały główne szlaki transportowe między Europą a Azją. Aktualna sytuacja geopolityczna sprawiła, że region ten, a w szczególności Kazachstan – jako najbardziej rozwinięte państwo i naturalny hub dystrybucyjny dla krajów ościennych – zyskuje jeszcze bardziej na znaczeniu. Region coraz śmielej przyciąga globalnych inwestorów, otwiera się na współpracę międzynarodową i konsekwentnie modernizuje infrastrukturę. Azja Centralna nie tylko odzyskuje swoje historyczne znaczenie jako pomost między kontynentami – dziś staje się jednym z najbardziej perspektywicznych rynków konsumenckich na świecie. W Rohlig SUUS Logistics od lat obsługujemy transport towarów naszych klientów z i do tego regionu, a od jesieni 2023 roku działamy tam także poprzez własny oddział w Ałmaty. Bezpośrednia obecność operacyjna pozwala nam jeszcze lepiej dostrzegać potencjał oraz dynamiczne tempo rozwoju tego rynku.
Azja Centralna: dynamiczny rynek 80 mln konsumentów i szansa dla europejskiego eksportu
Azja Centralna to rynek blisko 80 mln konsumentów – liczebnie porównywalny z Niemcami. Lider regionu, Kazachstan, notuje stabilny wzrost gospodarczy na poziomie 4–5% rocznie, przyciąga inwestorów i rozwija infrastrukturę. W dużych ośrodkach miejskich, w tym w Ałmaty czy Astanie, trwa boom inwestycyjny. Powstają centra handlowe, fabryki i osiedla mieszkaniowe. Tylko w 2024 roku całkowita powierzchnia zasobów mieszkaniowych w Kazachstanie wzrosła o 3,6%, osiągając 434 mln mkw. To przekłada się na rosnące zapotrzebowanie na import z globalnych rynków – od materiałów budowlanych, przez przemysł maszynowy i AGD, po dobra konsumpcyjne, takie jak kosmetyki, moda, elektronika, farmaceutyki czy artykuły FMCG. Mieszkańcy regionu chcą ubierać się w modną odzież, jeździć nowoczesnymi samochodami, korzystać z najwyższej klasy sprzętu elektronicznego.
Coraz więcej europejskich, w tym polskich, firm dostrzega ten potencjał i eksportuje do Azji Centralnej swoje towary. Widać tam dynamiczny rozwój sektora prywatnego, e-commerce oraz rosnące aspiracje konsumentów. Jednak o uwagę klientów rywalizują również przedsiębiorstwa z Chin, które już dziś dominują w branży motoryzacyjnej – na ulicach widać głównie auta chińskich marek – a także inwestują w infrastrukturę kolejową i terminale przeładunkowe. W obliczu polityki protekcjonistycznej USA nie tylko Europa, lecz także Chiny – największy producent świata – szukają nowych rynków zbytu, aby sprzedać swoje towary, bo rynek wewnętrzny jest za mały. Azja Centralna staje się naturalnym kierunkiem tej ekspansji.
Infrastruktura transportowa – brama do globalnego handlu
W regionie dynamicznie rozwija się infrastruktura transportowa – zarówno lokalna, jak i ta obsługująca globalne łańcuchy dostaw. Powstają nowe drogi, linie kolejowe i intermodalne terminale przeładunkowe. Jednym z najważniejszych projektów jest terminal w Ałmaty, który obsługuje ładunki tranzytowe między Chinami a Europą. Z kolei rozwój portu w Aktau nad Morzem Kaspijskim stanowi kluczowy element Korytarza Środkowego, a przy granicy kazachsko-chińskiej, w Khorgos, powstaje nowe lotnisko cargo finansowane przez niemieckich inwestorów. Co istotne, projekty te realizowane są nie tylko przez lokalne władze, lecz także przez partnerów z Europy i Chin – co potwierdza międzynarodowe znaczenie i potencjał regionu w globalnych łańcuchach dostaw.
Rozbudowa tej infrastruktury przekłada się bezpośrednio na dostępność i różnorodność szlaków eksportowych z Europy do Azji Centralnej. Najpopularniejsza pozostaje kolej, umożliwiająca sprawny przewóz dużych wolumenów towarów. Często wykorzystywany jest również transport drogowy. Rośnie również zainteresowanie frachtem lotniczym – szczególnie, że dynamicznie rozwija się siatka połączeń z Europy. Polskie Linie Lotnicze LOT jako jeden z nielicznych europejskich przewoźników obsługują loty do Astany, a od maja przyszłego roku ma funkcjonować połączenie z Ałmatami. Jako pierwszy europejski przewoźnik otworzył także serwis do stolicy Uzbekistanu – Taszkentu. Każde takie połączenie to nie tylko większa dostępność biznesowa, lecz także dodatkowa przestrzeń ładunkowa, umożliwiająca szybszy transport towarów i efektywniejsze połączenie Europy z sercem Azji.
Azja Centralna jest także ważnym elementem Korytarza Środkowego – alternatywnego szlaku handlowego z Chin i omijającego Rosję, a biegnącego przez Kazachstan, Kaukaz, Turcję, Europę Środkowo-Wschodnią i dalej w głąb Starego Kontynentu. Jest on głównie rozważany jako opcja importowa na rynek europejski, ale może być także wykorzystywany w przeciwnym kierunku. W SUUSie na przestrzeni lat widać wzrost zainteresowania klientów tą trasą, jednak ma ona wiele wyzwań. Wymaga sprawnej koordynacji wielu środków transportu – kolejowego, drogowego i morskiego – oraz licznych operacji przeładunkowych. Choć infrastruktura jest systematycznie modernizowana, nadal pozostaje wyzwaniem, podobnie jak zmienne warunki pogodowe – silne wiatry czy opady śniegu – które potrafią utrudnić płynność operacji.
Lokalny partner – klucz do sukcesu
Dla firm jednym z największych wyzwań w ekspansji na nowe rynki pozostaje brak lokalnego know-how – znajomości przepisów, kultury biznesowej czy relacji z partnerami. Dlatego tak ważną rolę odgrywa lokalny operator logistyczny, który zna realia, potrafi doradzić i zapewnić kompleksową obsługę operacyjną. W Rohlig SUUS Logistics od lat wspieramy firmy w budowaniu odporności na zachodzące zmiany i rozwoju na nowych kierunkach. Jak wspomniałem, 2 lata temu uruchomiliśmy własny oddział w Ałmaty, który stanowi dziś nasze centrum operacyjne w Azji Centralnej. Oferujemy pełen zakres usług – transport drogowy, kolejowy, lotniczy i intermodalny, a także obsługę celną i magazynową. Szczególnie dobrze funkcjonujący obszar logistyki magazynowej pozwala nam budować przewagę konkurencyjną naszych klientów na tych rynkach. Lokalna obecność pozwala nam działać blisko klientów i wspierać ich w ekspansji na Kazachstan oraz rynki ościenne. To realna przewaga konkurencyjna dla firm, które chcą być One Step Ahead i wykorzystać potencjał tego regionu.
Przeczytaj także: Sztuczna inteligencja i broker nowej generacji
Last Updated on 9 grudnia, 2025 by Katarzyna Zawadzka