Czas wyzwań – transformacja energetyczna szansą dla przemysłu. Jacek Chodkowski, Prezes Zarządu Dalkia Polska sp. z o.o. i Dyrektor Generalny Grupy Dalkia Polska

Jesteśmy świadkami wielkiej transformacji energetycznej, która dotyczy wszystkich sektorów gospodarki. To olbrzymia zmiana, która jest niezbędna by zapobiec dalszym negatywnym skutkom globalnego ocieplenia. Sektor energetyczny wydaje się do transformacji przygotowany najlepiej, czy to on będzie wyznaczał kierunek działania?

Transformacja energetyczna wymaga zdecydowanych działań, najwyższy czas przejść  do wdrażania konkretnych rozwiązań. W tym przypadku każda zwłoka działa na niekorzyść przedsiębiorców. Doświadczenia ostatnich lat i miesięcy, takie jak pandemia COVID-19, skoki cen paliw, energii i kosztów emisji CO₂ czy wojna w Ukrainie sprawiają, że żyjemy w sytuacji ciągłej niepewności, ale na bierności tracimy wszyscy. Osiągnięcie neutralności klimatycznej to jedyna droga by zapobiec dalszym skutkom globalnego ocieplenia, które z roku na rok stają się coraz bardziej dotkliwe.

Warto zaznaczyć, że transformacja energetyczna będzie zachodzić w dużej mierze dzięki elektryfikacji różnych gałęzi gospodarki. Przeprowadzona przez Zespół Centrum Analiz Klimatyczno-Energetycznych (CAKE) w IOŚ-PIB/KOBiZE analiza wskazuje, że w okresie 2020-2050 udział energii elektrycznej w Polsce wzrośnie z niecałych 20% do nawet 40% – 60%. Nasz kraj, na tle całej UE, ma do wykonania jedno z najtrudniejszych zadań ze względu na duży udział paliw kopalnych, szczególnie węgla.

Osiągnięcia celów redukcyjnych polegających na ograniczeniu emisji netto, nie ułatwia fakt, że części procesów przemysłowych nie uda się całkowicie zdekarbonizować. Stąd konieczność uzyskania największych możliwych redukcji, czy nawet tzw. ujemnych emisji, w tych obszarach, w których jest to możliwe.

Niemniej jestem zdania, szczególnie z perspektywy partnera dla przemysłu, że zmiany zawsze warto zaczynać od siebie. Pierwszym z trzech głównych filarów nowej strategii Grupy Dalkia do 2026 roku jest dekarbonizacja, która obejmuje działania na rzecz dekarbonizacji naszego biznesu, w tym wszystkich lokalizacji poprzez rozwój sieci ciepłowniczych, przyspieszanie odchodzenia od węgla w przemyśle i w mieszkalnictwie. Dzięki działaniom, które prowadzimy w ramach naszej struktury, dobrze rozumiemy potrzeby klientów i wyzwania z jakimi się mierzą.

Rosnące ceny energii stanowią wyzwanie dla sektora przemysłowego wpływając na koszty produkcji czy samego utrzymania zakładów. Czy w najbliższym czasie możemy się spodziewać odwrócenia tego trendu?

Na początku sierpnia cena energii elektrycznej na Towarowej Giełdzie Energii z dostawą na przyszły rok zbliżyła się do granicy 1700 zł za MWh. Musimy przyzwyczaić się do rosnących cen, ale możemy zrobić wiele, by podwyżki nie były tak dotkliwe. To szczególnie ważne ponieważ koszty związane z jej dostawą i użytkowaniem mogą stanowić aż 70% wszystkich stałych opłat w sektorze przemysłowym. Pierwszym i najważniejszym krokiem jest zwiększenie efektywności energetycznej, która może realnie zmniejszyć koszty zużycia energii. W najprostszym rozumieniu efektywne wykorzystywanie energii ma na celu redukcję jej ilości konieczną do uzyskania danego efektu użytkowego. Polska pod tym kątem jest ciągle zależna od importu. Wciąż opieramy swoją gospodarkę, w tym przemysł, o nieodnawialne źródła energii, także importowane. Redukcja jej zużycia oraz zwiększenie efektywności energetycznej procesu produkcji, instalacji lub obiektów, powinny być traktowane priorytetowo.

Wyniki scenariuszy, które możemy przyjąć wobec procesu transformacji energetycznej pokazują, że najszybszego wzrostu kosztów wytwarzania energii elektrycznej, należy spodziewać się w najbliższej dekadzie. W scenariuszach zakładających wdrożenie pakietu „Fit for 55”, może to oznaczać ponad dwukrotny wzrost kosztów wytwarzania już w okresie 2020-2030. Największy wzrost kosztów ma miejsce w scenariuszu zakładającym wysokie ceny paliw i ograniczenia w dostępności gazu ziemnego, co w obliczu obecnego kryzysu wydaje się bardzo prawdopodobne.

Kluczowe jest więc jak najszybsze odblokowanie inwestycji w energetykę odnawialną, przy zagwarantowaniu nowych metod na tym rynku, jak np. bezpośrednie umowy PPA (Power Purchase Agreement) pomiędzy producentami energii odnawialnej i odbiorcami przemysłowymi), odblokowanie potencjału “linii bezpośredniej” w relacji bezpośredniej pomiędzy producentem a odbiorcą przemysłowym oraz cable pooling (np. współdzielenie sieci przesyłowej przez farmę wiatrową i fotowoltaiczną).

Jak osiągnąć efektywność energetyczną? Czy są uniwersalne metody, które pozwalają ją osiągnąć?

Punktem wyjścia zawsze jest analiza. Każdą współpracę z klientem, niezależnie od tego jaką reprezentuje branżę, rozpoczynamy od przeprowadzenia skrupulatnego audytu, który pozwala określić, jakie procesy przemysłowe zużywają największą ilość mediów, ciepła i energii. To podstawa do wprowadzenia kolejnych działań i określenia w jaki sposób generować dalsze oszczędności. Sposobów na poprawę efektywności energetycznej w przemyśle może być wiele. Dla jednego klienta kluczowe będzie wykonanie izolacji termicznej instalacji przemysłowych, dla drugiego odzyskiwanie energii w procesach, czy większa automatyzacja, inni będą potrzebowali połączenia wszystkich tych działań.

Temat ten powinien zainteresować każdego przedsiębiorcę, który prowadzi średni lub duży zakład przemysłowy, gdzie wykorzystywane są instalacje spalania o mocy do 50 MW oraz który szuka sposobu na obniżenie zużycia nośników energii, kosztów produkcji i zmniejszenie śladu węglowego.

W przemyśle zapotrzebowanie na energię jest bardzo zróżnicowane. Każdy zakład wymaga indywidualnego podejścia i rozwiązań, które bazują na rzetelnej analizie. Jak wykonać taką analizę i jak efektywnie wdrożyć odpowiednie rozwiązania?

Posłużę się przykładem zakładu przemysłowego z branży agrofood, którego celem była nie tylko poprawa efektywności energetycznej, ale także wygenerowanie oszczędności finansowych związanych z kosztami produkcji. W takim przypadku współpraca rozpoczyna się od audytu, który pozwala nam poznać specyfikę klienta, określić najbardziej energochłonne obszary jego działalności, sprawdzić infrastrukturę technologiczną i zestawić ją z oczekiwaniami. Po etapie analizy nasz zespół przygotowuje propozycje rozwiązań, plan wdrożenia oraz estymację ich wydajności i korzyści z modernizacji.

We wspomnianym przypadku skutkiem było opracowanie rozwiązania polegającego na izolacji instalacji parowej, która pozwoli przedsiębiorcy zaoszczędzić blisko 1 mln zł rocznie. Czasami obawą przed podjęciem działania w obszarze efektywności jest konieczność inwestycji finansowej, dodam więc, że jako Dalkia pomagamy klientowi w pozyskaniu odpowiednich funduszy – koszty wspomnianej inwestycji udało się w całości sfinansować dzięki pozyskaniu białych certyfikatów.

Czy dywersyfikacja źródeł energii może okazać się kluczowa dla przedsiębiorców? Jaką rolę mogą odegrać odnawialne źródła energii w miksie energetycznym przedsiębiorstwa.

Owszem. Kiedy myślimy o konkurencyjności naszego biznesu pod uwagę zawsze bierzemy stałe koszty, które generuje nasze przedsiębiorstwo. Wśród nich znacząca część to właśnie koszty związane z energią. Zwiększenie niezależności energetycznej, inwestycja we własne źródła czy energię pochodząca z OZE, a tym samym zbudowanie miksu energetycznego, zwiększa bezpieczeństwo naszego biznesu. Miks energetyczny rozpatrujemy też w skali makro, gdzie zwracamy uwagę, by nie uzależnić się od jednego rodzaju surowców. Stąd, gdy rozmawiamy o transformacji energetycznej na poziomie globalnym zwraca się uwagę na rolę atomu, potencjał zielonego wodoru, technologii opartych na biomasie z możliwością wychwytu i składowania CO₂, to wszystko po to, by wykorzystać potencjał różnych źródeł.

Dalkia oferuje usługę outsourcingu energii na czym ona polega?
Usługa ta polega na dostawie mediów energetycznych, takich jak: energia elektryczna i cieplna, ciepło odpadowe, para technologiczna, chłód, sprężone powietrze itp., wytworzonych w ramach transformacji energetycznej danego zakładu przemysłowego. Działanie to jest ściśle powiązane z nową formułą finansowania transformacji energetycznej DBOOT. W ramach usługi DBOOT Dalkia wykonuje analizę i koncepcję projektu wraz z pełnym projektowaniem i pozwoleniami administracyjnymi (Design), buduje i realizuje (Build), zapewnia pełne finansowanie CAPEX i utrzymuje obiekt (Own), eksploatuje, serwisuje i optymalizuje w czasie eksploatacji od 5 do 15 lat (Operate), następnie po umownym okresie użytkowania przekazuje obiekt do klienta (Transfer). Co istotne z perspektywy biznesowej gwarantujemy osiągniecie określonych KPI instalacji (sprawność instalacji, parametry pracy, poziom produkcji energii itp.) oraz zobowiązujemy się do dostawy umownego wolumenu mediów. Tym samym klient może liczyć na pełne wsparcie na każdym etapie realizacji projektu. 

Na koniec jeszcze jedno pytanie – Dalkia od zawsze wspiera kobiety oraz docenia ich rolę w sektorze energetycznym. Proszę nam opowiedzieć coś więcej na temat Waszej współpracy z Politechniką Śląską w ramach projektu „Women’s Energy In Transition – Polish Edition”?

Sektor energetyczny należy do tych bardziej zmaskulinizowanych, czego dowodem jest chociażby niedawne badanie przeprowadzone przez Międzynarodową Agencję Energii Odnawialnej IRENA, które wykazało, że kobiety stanowią zaledwie 22% siły roboczej w sektorze ropy i gazu oraz 32% w sektorze energii odnawialnej. To olbrzymia dysproporcja, zwłaszcza w obliczu transformacji energetycznej, która będzie wymagała innowacyjnych rozwiązań oraz większego udziału zróżnicowanej puli talentów. Rola kobiet w sektorze energetycznym jest więc nie do przecenienia. Inspirując się programem Dalkii we Francji zdecydowaliśmy się zainaugurować polską edycję nagrody Women’s Energy In Transition na najlepsze prace dyplomowe obronione w latach 2021-2022, poświęcone zagadnieniu transformacji energetycznej, napisane przez studentki kierunków związanych z energetyką. Laureatki otrzymają możliwość odbycia stażu w jednej ze spółek z Grupy Dalkia Polska oraz nagrody pieniężne. Wierzymy, że program stanie się początkiem wielu kobiecych karier i realnym wsparciem talentów w naszym sektorze.

Jacek Chodkowski – Prezes Zarządu Dalkia Polska sp. z o.o., Dyrektor Generalny Grupy Dalkia Polska.

Ukończył studia na Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej. Uzyskał tytuł EMBA po odbyciu studiów w Szkole Biznesu Politechniki Warszawskiej.

Karierę zawodową rozpoczął w roku 2004 w spółce Vattenfall Heat Poland, w Elektrociepłowniach Warszawskich. W latach 2009-2013 sprawował funkcję kierownika zakładów produkcyjnych w Warszawie. 

W roku 2013 został dyrektorem Elektrociepłowni Siekierki w Warszawie.

W roku 2015 wszedł do zarządu spółki PGNiG Termika. 

Od 2018 roku związał się grupą Dalkia Polska, jako prezes zarządu spółki Dalkia Polska Energia w Katowicach. W lipcu 2021 roku został nominowany na prezesa zarządu spółki Dalkia Polska sp. z o.o. oraz dyrektora generalnego grupy Dalkia Polska.

Last Updated on 5 września, 2022 by Valeriia Honcharuk