Zrównoważona gospodarka a konkurencyjność Europy. Rola banków w dążeniu do gospodarki niskoemisyjnej. O działaniach i wyzwaniach rozmawiamy z Sylwią Wochal, Dyrektor Centrum ESG w Pionie Klientów Strategicznych ING Banku Śląskiego S.A.

Sporo mówi się w ostatnim czasie o potrzebie zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego oraz konkurencyjności Europy. Jak postrzegają to banki w kontekście wymogów ESG?

Dążenie do gospodarki niskoemisyjnej stało się już trwałym trendem, będącym odpowiedzią na oczekiwania szeroko pojętego rynku. Transformacja sektora energetycznego jest kluczowa w tych działaniach. Stabilny miks oraz odnawialne źródła to bezpieczeństwo oraz niższy koszt energii, niezbędny dla utrzymania konkurencyjności przedsiębiorstw. Banki pełnią w tym procesie szczególną rolę – w odpowiedzi na oczekiwania rynku oraz wymogi regulatora stopniowo alokują kapitał w kierunku aktywów niskoemisyjnych tak, aby wspierać transformację gospodarki.

Jakie działania podejmuje ING Bank Śląski SA aby wspierać transformację sektora energetycznego?

W ING, zgodnie z naszą strategią oraz jej priorytetami ESG na lata 2025-2027 (https://esg.ing.pl/strategia-esg) zobowiązaliśmy się m.in., że do roku 2030 przeznaczymy 5 mld PLN na finansowanie odnawialnych źródeł energii. Zgodnie z poprzednimi deklaracjami, po 2025 nie będziemy finansowali klientów sektora energetycznego, których działalność jest bezpośrednio zależna od węgla energetycznego w stopniu wyższym niż 5%. W Obszarze Klientów Strategicznych przeznaczyliśmy już łącznie około 6,5 mld PLN na finansowanie projektów OZE, w tym fotowoltaiki, farm wiatrowych na lądzie oraz na morzu. Zgodnie z ww. priorytetami pracujemy nad finansowaniem kolejnych projektów, które zwiększą moce produkcyjne energii odnawialnej w Polsce.

W miksie energetycznym wciąż mamy duży udział węgla. Co z perspektywy sektora bankowego pomogłoby zwiększyć dynamikę procesu przechodzenia na odnawialne źródła energii?

Bez wątpienia powinniśmy zwiększyć tempo działań zmierzających do gospodarki niskoemisyjnej, co pozwoli nam utrzymać konkurencyjność. Ważnym elementem transformacji są też inwestycje zapewniające stabilność systemu energetycznego – w magazyny, wodór, atom. Aby móc to zrobić potrzebujemy stabilnych oraz przewidywalnych regulacji, dostępnych technologii oraz kapitału, który je sfinansuje. Mówiąc o kapitale mam na myśli: (i) jego skalę – do roku 2040 na transformację musimy przeznaczyć łącznie ok 2 766 mld PLN (4,4% PKB średniorocznie), w tym ok 726 mld PLN dotyczy transformacji sektora energetycznego; (ii) ryzyka związane z projektami oraz (iii) koszt kapitału.

Sektor bankowy ma duże możliwości finansowania transformacji, zważywszy na jego płynność oraz niskie zadłużenie przedsiębiorstw. Wśród wyzwań widzimy ryzyko projektów związane z długim terminem ich zwrotów, nowymi technologiami oraz doświadczaną już zmiennością cen w efekcie zmiany miksu energetycznego. W tym kontekście ważne jest wsparcie instytucji rządowych, środków UE oraz instytucji multilateralnych. Dobrym przykładem jest umowa, jaką podpisaliśmy z KUKE (obok innych banków). W ramach tej umowy projekty, które wnoszą istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu mogą uzyskać zabezpieczenie w postaci zielonej gwarancji KUKE. Pozwala to bankom na akceptację projektów z wyższym ryzykiem, w oparciu o przyjęte zabezpieczenie, również na optymalizację kapitału zaangażowanego w dany projekt. Natomiast takich narzędzi powinno być zdecydowanie więcej – systemowa możliwość optymalizacji kapitału ze strony banków, a w konsekwencji jego (korzystniejszej) wyceny dla kredytobiorców byłaby niewątpliwym stymulatorem tempa dalszej transformacji.

Jak wyglądają działania zmierzające do gospodarki niskoemisyjnej w pozostałych sektorach?

Transformacja w pozostałych sektorach pozostaje równie ważna w kontekście utrzymania konkurencyjności. Poza stopniową zamianą źródeł energii na odnawialne, działania firm koncentrują się także na poprawie efektywności procesów. W konsekwencji prowadzi to do optymalizacji/redukcji zużycia energii, której nadwyżki mogą być przeznaczone na dalsze wzrosty. Coraz częściej słyszymy od naszych klientów o generowaniu realnych oszczędności w efekcie realizacji celów ich strategii, jak również o istotności działań ESG w łańcuchach wartości – stanowią o ich bezpieczeństwie oraz przewadze konkurencyjnej.

Jak ING wspiera te działania?

Zrównoważony rozwój jest jednym z 6 kluczowych priorytetów strategii ING Banku Śląskiego. Warto wspomnieć, że emisyjność gospodarki własnej banku jest marginalna względem emisyjności portfela – w ING Banku Śląskim 99,7% emisyjności dotyczy portfela, który finansujemy. Dlatego kluczowe są działania w relacji do naszych klientów. W zakresie dekarbonizacji portfela działamy w podejściu sektorowym oraz indywidualnym, względem wybranych klientów.

Grupa ING N.V., w ramach inicjatywy Terra, przyjęła w wybranych sektorach wysokoemisyjnych długoterminowe cele obniżania emisyjności udzielanych kredytów zgodnie z Porozumieniem Paryskim. Będąc jej częścią podejmujemy działania oraz decyzje biznesowe tak, aby te cele osiągnąć.

W podejściu indywidualnym, zarówno na poziomie Grupy ING NV, jak i ING Banku Śląskiego, prowadzimy aktywny dialog z klientami w zakresie planów transformacji i wspieramy realizację ich celów poprzez finansowanie zrównoważonego rozwoju. Pomagamy klientom budować przewagi konkurencyjne dziś, aby zapewnić bezpieczeństwo w przyszłości.

Widzimy rosnącą świadomość oraz działania ESG naszych klientów, zwłaszcza w obszarze Klientów Strategicznych. Niemniej jednak wciąż pozostają one zróżnicowane. Dlatego też kluczowa dla nas jest edukacja, którą prowadzimy w ramach regularnych spotkań z naszymi klientami, jak i podczas specjalnie dedykowanych temu wydarzeń.

Mówimy cały czas o gospodarce niskoemisyjnej, natomiast ESG ma również szerszy wymiar środowiskowy (E), społeczny (S) oraz governance (G). Czy są one ważne z perspektywy banku?

Aby odpowiedzieć na to pytanie odwołam się do regulacji: (i) wymogów EBA LOM, które nakładają na banki obowiązki w zakresie zarządzania ryzykiem ESG, (ii) Dyrektywy CSRD – wprowadzającej jednolity standard ujawnień w tym analizę podwójnej istotności, oraz (iii) Taksonomii, mającej ma na celu usystematyzowanie, które aktywa bądź działalności są „zielone”, a które nie. Wspomnę również o 6 celach Taksonomii, które dotyczą nie tylko łagodzenia zmian klimatu oraz adaptacji, ale również bioróżnorodności, gospodarki obiegu zamkniętego, zanieczyszczeń, ochrony zasobów wodnych. Nie wolno też zapomnieć o technicznych kryteriach kwalifikacji (koniecznych dla uznania „zieloności”) tzn.: istotnego wkładu w realizację przynajmniej jednego z 6 celów Taksonomii przy jednoczesnym braku wyrządzania poważnych szkód dla pozostałych celów (E); minimalnych gwarancji zabezpieczenia społecznego (S) i zarządzania (G).

Banki, działając zgodnie z ww. regulacjami i standardami oraz odpowiadając na oczekiwania interesariuszy, podejmują działania zmierzające do stopniowego alokowania kapitału w kierunku aktywów taksonomicznych. Choć jesteśmy wciąż na początkowym etapie tego procesu (wskaźnik GAR w polskich bankach jest w okolicy 1%) i kluczowe w Polsce jest wspieranie transformacji prowadzącej do „zieloności”, wszystkie ww. obszary środowiskowe, społeczne oraz ładu korporacyjnego są uwzględniane w procesach – biznesowych (zwłaszcza finansowania zrównoważonego), zarządzania ryzykiem ESG oraz ujawnień (o ile zostały uznane jako materialne w wyniku badania podwójnej istotności). W tym kontekście ważne jest aby firmy, które mają istotny negatywny wpływ na środowisko, podejmowały działania zmierzające do jego łagodzenia z uwzględnieniem pozostałych wymogów w zakresie społecznym oraz ładu korporacyjnego.

3 kwietnia Parlament Europejski zagłosował za przesunięciem dat stosowania przepisów Unii Europejskiej dotyczących dyrektyw CSRD i CSDDD, tzw. „stop the clock”, w ramach pakietu Omnibus. Pakiet przewiduje dalsze zmiany i uproszczenia. Również sytuacja geopolityczna wydaje się zmieniać kierunek. Co to oznacza dla banków – czy ING zmienia swoją strategię w zakresie ESG?

Projekt Omnibus jest słusznym krokiem, który pozwoli na racjonalne działanie oraz ustalenie priorytetów, zarówno w kontekście podmiotowym jak i przedmiotowym. Obowiązek raportowania nałożony na mniejsze firmy był dla nich dużym ciężarem zważywszy na ich zasoby osobowe i finansowe. Również zakres raportowania CSRD (ponad 1,1 tyś punktów danych) – to wymagało uproszczenia. Firmy powinny koncentrować się na obszarach działalności, które mają istotny wpływ na środowisko, co często sprowadza się do mniejszej ilości ujawnień. Dobrym rozwiązaniem jest rozważany dobrowolny standard sprawozdawczości oparty na standardzie dla MŚP (VSME). Co ciekawe, już dziś słyszymy, że mniejsze firmy działają w kierunku dekarbonizacji oraz ujawniają swoje działania – wymagają tego od nich kontrahenci. To chyba najlepiej pokazuje, że jesteśmy już w trendzie, możemy dyskutować o tempie zmian, poszczególnych celach, ale nie o kierunku zmierzającym do niskoemisyjnej gospodarki i rozwoju z poszanowaniem surowców oraz środowiska.

Odnosząc się do geopolityki – faktem jest, że 6 największych banków amerykańskich ogłosiło opuszczenie Net-Zero Banking Alliance. Decyzje te zostały jednak podjęte pod presją polityczną i część z tych banków podtrzymuje swoje działania na rzecz klimatu. Unia Europejska nie wycofuje się z ESG, nie zmienia się również podejście firm, klientów z którymi rozmawiamy. Warto podkreślić raz jeszcze potrzebę bezpieczeństwa energetycznego oraz konkurencyjności gospodarki – mamy ograniczone zasoby, które nie zapewnią dalszych wzrostów. Uzależnienie od dostaw z zewnątrz zawsze generuje ryzyko. Stąd transformacja w Europie jest konieczna.

W ING konsekwentnie realizujemy priorytety strategiczne ESG ogłoszone na lata 2025-2027. Wspieramy naszych klientów w transformacji. Zawsze staramy się być z naszymi klientami o krok do przodu – tak, aby zapewnić przewagę konkurencyjną oraz bezpieczeństwo w przyszłości.

*Społeczeństwo przechodzi na gospodarkę niskoemisyjną. Robią to nasi klienci, robimy to również w ING. Finansujemy wiele zrównoważonych działań, ale wciąż więcej tych, które takie nie są. Sprawdź, jak sobie radzimy –wejdź na esg.ing.pl

Sylwia Wochal, Dyrektor Centrum ESG w Obszarze Klientów Strategicznych, ING Banku Śląskim. Posiada ponad 20 letnie doświadczenie w bankowości, w tym finansowaniu korporacyjnym oraz strukturalnym. Od ponad 3 lat zaangażowana w tematykę ESG, odpowiedzialna za obszar Finansowania Zrównoważonego oraz Governance ESG w obszarze Wholesale Banking. Aktywnie współpracuje w ramach szerszych struktur ESG w ING – zarówno na poziomie Grupy jak i lokalnym. Uczestniczy w tworzeniu strategii ESG oraz wspiera jednostki biznesowe w realizacji jej celów.

Przeczytaj także: Od odważnej wizji po realny sukces. Rozmowa z Mateuszem Wróblem, prezesem spółki EcoRun

Last Updated on 11 września, 2025 by Anastazja Lach