ESG w praktyce: które branże zmagają się z największymi wyzwaniami?
Droga do zrównoważonego rozwoju jest pełna wyzwań. Te trudności mogą sprawiać, że przedsiębiorcy rezygnują z wprowadzania działań w zakresie ESG. W badaniu przeprowadzonym przez SAP Polska, aż 58 proc. menedżerów przyznało, że ich firmy zdają sobie sprawę z potrzeby opracowania strategii ESG. Jednak tylko połowa tej grupy zadeklarowała, że ich organizacje posiadają dane, które mogą być wykorzystane do stworzenia takiego dokumentu.
Doświadczenia ekspertów pokazują, że działania związane ze zrównoważonym rozwojem nadal są wyzwaniem dla przedsiębiorstw. Szczególnie w branżach, które z racji profilu działalności mają duży wpływ na środowisko. Może być to np. duża zależność od paliw kopalnych czy wysoka emisyjność gazów cieplarniach, jak w przypadku produkcji czy transportu.
Branża produkcyjna dobrze radzi sobie z wdrażaniem ESG
W opublikowanym niedawno raporcie ,,Międzynarodowy Barometr ESG 2025” przedstawiono dane dotyczące postępów we wdrażaniu strategii zrównoważonego rozwoju w czterech branżach: produkcyjnej, spożywczej, finansowej i technologicznej. Najmniejszą dynamiką wykazał się się sektor finansowy – tylko 19 proc. firm skupia się na kwestiach ESG. Priorytetem są dla nich tradycyjne wartości, takie jak zysk czy zarządzanie ryzykiem. I to pomimo tego, że rośnie zapotrzebowanie na zrównoważone produkty finansowe, takie jak zielone kredyty, co potwierdzają eksperci.
„Szacuje się, że globalny rynek zielonych finansów urośnie około sześciokrotnie do 2034 r. w porównaniu do 2024 r. Firmy coraz częściej poszukują wsparcia w przygotowaniu lub zaopiniowaniu dokumentacji dotyczącej zielonych kredytów czy obligacji i innych produktów finansowych, przeznaczonych na realizację projektów związanych ze zrównoważonym rozwojem.” – Mateusz Zreda, radca prawny, partner w grupie doradczej Destrier
Liderem w działaniach na rzecz ESG okazał się sektor produkcyjny. Zrównoważony rozwój jest ważny dla 49 proc. firm w tej branży. Ekologiczne metody produkcji stają się standardem w nowoczesnych zakładach. Obejmują one m.in. wykorzystanie materiałów pochodzących z recyklingu czy modernizację procesów produkcyjnych w celu zwiększenia ich efektywności energetycznej.
To interesujące statystyki, biorąc pod uwagę, z jakimi wyzwaniami mierzy się sektor. Są to m.in. skomplikowane łańcuchy dostaw, co może utrudniać wdrażanie strategii ESG i raportowanie zrównoważonego rozwoju. Przedsiębiorstwo musi mieć na uwadze nie tylko własne działania, ale też działania podwykonawców, dostawców, przewoźników czy dystrybutorów. Kolejna trudność to zarządzanie odpadami i zanieczyszczeniami generowanymi w trakcie produkcji.
Niektóre profile działalności produkcyjnej uznawane są za szczególnie trudne. To m.in. branża spożywcza, w której wyzwanie stanowią też np. kosztowne i czasochłonne uzyskanie certyfikatów zrównoważonego rozwoju, ograniczenie stosowania plastiku, informowanie konsumentów o wartościach odżywczych produktów czy pochodzeniu składników oraz dobrostan zwierząt hodowlanych.
Nie tylko czynniki środowiskowe, ale i społeczne oraz zarządcze wiążą się ze specyficznymi trudnościami w branży produkcyjnej.
„Ten sektor jest szczególnie narażony na konsekwencje nieprawidłowości w zakresie przestrzegania prawa pracy i zasad BHP. Regulacja przepisów w zakresie pracy zmianowej, zapewnienie umowy o pracę, szkoleń stanowiskowych czy bezpiecznych warunków (np. regularne kontrole maszyn) to obowiązek pracodawcy, którego niespełnienie może zaważyć na zdrowiu i życiu pracowników. Według GUS w pierwszym półroczu 2024 r. ponad 30 tys. osób ucierpiało w wypadkach przy pracy, co stanowi wzrost o 7,2 proc. w porównaniu do analogicznego okresu w 2023 r.” – Mateusz Zreda, radca prawny, partner w grupie doradczej Destrier.
Te statystyki mają szczególne znaczenie, jeśli wziąć pod uwagę, że branża produkcyjna jest jednym z głównych pracodawców w Polsce, oferując zatrudnienie dla milionów ludzi.
Duża emisyjność jest głównym problemem branż transportowej i technologicznej
Ze szczególnymi wyzwaniami w kontekście zrównoważonego rozwoju zmaga się też sektor transportowy. Ma on kluczowe znaczenie dla gospodarki, a jednocześnie to jedna z najbardziej nieekologicznych gałęzi biznesu. W 2024 r. transport odpowiadał za ok. 22 proc. emisji gazów cieplarnianych w UE, wynika z danych Parlamentu Europejskiego. Zmiany w tym sektorze to jeden z warunków osiągnięcia neutralności klimatycznej w UE do 2050 r. Jednak funkcjonowanie branży opiera się na wykorzystaniu paliw kopalnych, a alternatywy w postaci napędów elektrycznych czy wodorowych są dopiero w fazie rozwoju. Przy czym eksperci wskazują, że rozwiązania te również nie są idealne. Zwracają uwagę m.in. na wzmożone wydobycie metali ziem rzadkich, które potrzebne są w produkcji baterii do pojazdów elektrycznych.
Z wysoką emisją śladu węglowego mierzy się też branża technologiczna. Rozwój cyfrowy postrzegany jest jako jeden z warunków postępu. Jednak do efektywnej pracy technologia potrzebuje m.in. centrów danych, których zapotrzebowanie na energię jest ogromne. W 2022 r. światowe centra danych zużyły ok. 200 terawatogodzin (TWh) energii elektrycznej, czyli więcej niż niektóre kraje, np. Argentyna. Problem stanowią też odpady elektroniczne (e-odpady). W 2021 r. globalna ilość e-odpadów osiągnęła 57,4 mln ton, ale tylko ok. 17 proc. z nich zostało odpowiednio poddanych recyklingowi. Eksperci wskazują na pilną potrzebę wdrożenia przez firmy technologiczne modelu gospodarki o obiegu zamkniętym poprzez projektowanie produktów, które są łatwiejsze do naprawy, recyklingu i ponownego użycia.
Dobre praktyki wdrażania strategii ESG
Dla zwiększenia świadomości na temat specyfiki wdrażania ESG w firmie z danej branży kluczowe są:
- obserwacja działań podejmowanych przez inne, znaczące przedsiębiorstwa z branży i implementacja podobnych dobrych praktyk u siebie,
- regularne szkolenia dla pracowników, ale i dla kadry zarządzającej,
- wysoki poziom transparentności w działaniach i raportach ESG,
- inwestowanie w nowe technologie, które mogą pomóc w spełnieniu wymogów ESG, np. narzędzia służące do obliczania śladu węglowego,
- świadome wdrażanie kompleksowych strategii zarządzania ryzykiem, uwzględniających aspekty środowiskowe, społeczne i zarządcze.
Opracowanie kompleksowej strategii ESG, zwłaszcza w ,,trudnej” branży może wymagać skorzystania ze wsparcia specjalistów. Wśród firm, które opracowały taki dokument, 55 proc. dokonało tego samodzielnie, wskazuje Polskie Stowarzyszenie ESG w ,,Raporcie ESG. Szanse i ryzyka”. Pozostałe firmy korzystały m.in. z pomocy kancelarii prawnych (22 proc.). Decydując się na taką opcję, warto wybrać podmiot, który specjalizuje się w zagadnieniach związanych z ESG.
„W przypadku niektórych branż rozpoczęcie działań w kierunku zrównoważonego rozwoju jest szczególnie trudne. Ale proaktywna postawa, szczególnie przy wsparciu specjalistów, jest lepszym rozwiązaniem, niż późniejsze konsekwencje np. w postaci kar za brak raportu ESG czy niepodjęcie lub zaprzestanie współpracy przez kontrahenta, który oczekiwał transparentności w tym zakresie. Wiele podmiotów świadomie decyduje się na przyjmowanie mechanizmów związanych ze zrównoważonym rozwojem, mimo braku objęcia ich na tym etapie obowiązkiem wdrożenia ESG.” – Mateusz Zreda, radca prawny, partner w grupie Destrier
Przedsiębiorstwa dostrzegają, że odpowiedzialne podejście do zrównoważonego rozwoju przynosi wymierne korzyści biznesowe. To nie tylko trend, ale konieczność podyktowana rosnącymi oczekiwaniami interesariuszy.
Beata Połetek
Źródło: akademiaesg.pl
Przeczytaj także: Wodór – bezemisyjne paliwo przyszłości
Last Updated on 20 marca, 2025 by Elżbieta Wieleba