Prezydent Karol Nawrocki vs Europejski Zielony Ład

Prezydent Polski Karol Nawrocki, który wygrał wybory z wynikiem 50,89% głosów, w kampanii zapowiadał jednostronne wypowiedzenie Europejskiego Zielonego Ładu przez Polskę. I o ile świeżo wybrany prezydent być może nie zdaje sobie sprawy, że nie ma takich uprawnień, to na pewno jest to kolejny sygnał od polskiego społeczeństwa, że unijna polityka klimatyczna nie ma najlepszej prasy w połowie społeczeństwa.

Z artykułu dowiesz się:

• Jakie działania wobec Europejskiego Zielonego Ładu planuje nowy prezydent?
• Dlaczego realizacja tych planów może okazać się niemożliwa?
• Jakie są kompetencje prezydenta w polityce klimatycznej?

Radykalna wizja energetyki: powrót do węgla jako fundament gospodarki

Karol Nawrocki nie pozostawia wątpliwości co do swojego stanowiska wobec transformacji energetycznej. W swoim programie wyborczym określił Zielony Ład jako „szkodliwy dla polskiej gospodarki, rolnictwa i suwerenności energetycznej”, zapowiadając powrót do energetyki węglowej jako fundamentu polskiej niezależności. Ta deklaracja stoi w ostrym kontraście z obecnymi trendami w sektorze energetycznym, gdzie nawet największe polskie spółki, takie jak PGE czy Tauron, intensywnie inwestują w odnawialne źródła energii.

Prezydent argumentuje, że „tania energia z węgla to fundament polskiej niezależności”, ignorując jednak rosnące koszty uprawnień do emisji CO2, które w 2025 r. przekraczają 100 euro za tonę. Dla przedsiębiorstw energochłonnych oznacza to konieczność przygotowania się na potencjalne zmiany w krajowej polityce energetycznej, które mogą kolidować z ich zobowiązaniami wobec inwestorów ESG i międzynarodowych standardów raportowania.

Mechanizmy realizacji: między retoryką a rzeczywistością prawną

Analiza kompetencji konstytucyjnych prezydenta RP ujawnia fundamentalną sprzeczność między obietnicami wyborczymi a możliwościami ich realizacji. Jak wskazuje Rzecznik Praw Obywatelskich, jednostronne wypowiedzenie umów międzynarodowych dotyczących EZŁ wymagałoby zgody parlamentu kwalifikowaną większością lub przeprowadzenia referendum. Nawet gdyby takie działania zostały podjęte, Komisja Europejska mogłaby wszcząć procedurę naruszeniową przeciwko Polsce.

Szczególnie problematyczny jest postulat wyjścia z unijnego systemu handlu emisjami (ETS). Eksperci prawa unijnego jednoznacznie stwierdzają, że „Polska nie może wyjść z ETS, nie wychodząc z UE”. Dla firm objętych systemem ETS oznacza to, że niezależnie od deklaracji politycznych, będą musiały dalej uczestniczyć w tym mechanizmie i planować swoje strategie redukcji emisji zgodnie z unijnymi wymaganiami.

Konsekwencje dla raportowania ESG i strategii korporacyjnych

Przedsiębiorstwa podlegające dyrektywie CSRD znajdą się w szczególnie skomplikowanej sytuacji. Niezależnie od krajowych deklaracji politycznych, firmy będą zobowiązane do raportowania zgodnie z European Sustainability Reporting Standards (ESRS). Oznacza to konieczność utrzymywania dwutorowej strategii: formalnego wypełniania unijnych wymogów przy jednoczesnym dostosowywaniu się do potencjalnych krajowych regulacji sprzecznych z EZŁ.

Szczególnie narażone będą spółki z sektorów energetycznego, petrochemicznego i metalurgicznego, które już zainwestowały miliardy złotych w technologie niskoemisyjne. Niepewność regulacyjna może wpłynąć na ich oceny ESG, co z kolei przełoży się na koszty finansowania i dostęp do kapitału na międzynarodowych rynkach. Inwestorzy instytucjonalni coraz częściej uwzględniają ryzyko regulacyjne jako kluczowy element oceny inwestycji.

^{źródło: Profil FB Karola Nawrockiego, 15.03.2025}

Porównanie z podejściem Donalda Tuska: różne strategie, podobne wątpliwości

Interesujące jest porównanie stanowiska Nawrockiego z krytyką EZŁ formułowaną przez Donalda Tuska. Obaj politycy kwestionują tempo i formę wdrażania unijnej polityki klimatycznej, różnią się jednak fundamentalnie co do strategii. Podczas gdy Tusk opowiada się za „racjonalizacją” i renegocjacją warunków w ramach struktur unijnych, Nawrocki dąży do całkowitego odrzucenia pakietu.

Ta różnica ma kluczowe znaczenie dla przedsiębiorstw planujących długoterminowe strategie ESG. Podejście Tuska sugeruje ewolucyjne dostosowania w ramach istniejących ram prawnych, podczas gdy retoryka Nawrockiego wprowadza element rewolucyjnej zmiany, której skutki są trudne do przewidzenia. Firmy muszą przygotować się na scenariusze zarówno umiarkowanych korekt, jak i radykalnych zmian w krajowej polityce klimatycznej.

Program Nawrockiego zawiera szczególne uwagi dotyczące ochrony polskiego rolnictwa przed „nadmierną biurokracją unijną”. Jego postulaty wpisują się w szerszy trend protestów rolniczych przeciwko ograniczeniom w stosowaniu pestycydów i wymogom dotyczącym odłogowania gruntów. Dla przedsiębiorstw z sektora rolno-spożywczego oznacza to potencjalne zmiany w wymaganiach dotyczących zrównoważonych praktyk rolniczych.

Implikacje finansowe: między oszczędnościami a karami

Obniżki podatków proponowane w „Planie 21” (szacowane na ok. 30 mld zł rocznie) kolidują z zapowiedziami zwiększenia wydatków na armię i infrastrukturę. Brak sprecyzowanych mechanizmów kompensacyjnych rodzi pytania o stabilność finansów publicznych, co może wpłynąć na rating kredytowy Polski i koszty finansowania dla polskich przedsiębiorstw.

Dodatkowo, realizacja postulatów anty-EZŁ może skutkować karami finansowymi ze strony UE lub zawieszeniem funduszy spójności. Dla firm korzystających z unijnego finansowania projektów związanych z transformacją energetyczną oznacza to konieczność przygotowania alternatywnych źródeł kapitału na inwestycje w technologie niskoemisyjne.

Przeczytaj również: Jak ocena ESG napędza wzrost Twojej firmy?

Źródło informacji: akademiaesg.pl

Last Updated on 3 czerwca, 2025 by Samir Malki