Samorządy lokalne w UE mówią „wystarczy”.

Niemal co drugi samorządowiec w UE domaga się zwiększenia swojego wpływu na decyzje podejmowane przez instytucje unijne, w tym dotyczące odbudowy gospodarek po kryzysie pandemicznym. „Straciliśmy 180 miliardów euro z powodu COVID-19 i chociaż wiemy, gdzie fundusze europejskie są najbardziej potrzebne, nasze głosy wciąż są niesłyszalne” – mówią lokalne władze ze wszystkich zakątków kontynentu.

#EuRegionalBarometer to cykliczne badanie zlecane przez Komisję Europejską w celu zbadania opinii władz lokalnych i regionalnych we wszystkich państwach członkowskich na temat bieżącej działalności instytucji UE. Najnowsze badanie, w którym wzięło udział ponad milion urzędników władz lokalnych i regionalnych, ujawniło rosnącą frustrację spowodowaną brakiem realnych narzędzi wpływania na politykę UE.

46% ankietowanych uważa za „bardzo ważne” zwiększenie wpływu regionów i władz lokalnych na kształtowanie polityki UE. 41% uważa, że samorządy nie uczestniczą w wystarczającym stopniu w działaniach kształtujących przyszłość Wspólnoty.

Strategia wychodzenia z kryzysu wywołanego pandemią ma zasadniczy wpływ na negatywną ocenę dotychczasowego sposobu funkcjonowania UE przez dużą część przedstawicieli społeczności lokalnych.

Koronawirus dotkliwie uderzył w finanse europejskich samorządów – w ich budżetach powstała luka 180 mld euro, dodatkowo pogłębiając istniejące wcześniej nierówności społeczno-gospodarcze między regionami w ramach poszczególnych krajów i całej Wspólnoty.

Autorzy Barometru zarzucają, że tworząc plany ożywienia gospodarek państw członkowskich, nie przeprowadzono konsultacji z samorządami w sprawie dystrybucji środków unijnych. Jak wskazują eksperci, ze względu na scentralizowany system redystrybucji środków, pieniądze prawdopodobnie nie trafią tam, gdzie miasta i regiony uważają, że są najbardziej potrzebne.

Z tą opinią zgodził się Wiktor Szydarowski, Dyrektor ESPON. Polski naukowiec zwrócił uwagę, że badanie prowadzone w ramach prowadzonego przez niego projektu badawczego, opisującego zróżnicowanie europejskich regionów i ich różne potrzeby, dotyka istoty integracji europejskiej.

Dyrektor ESPON ostrzegł, że dalsze lekceważenie głosów społeczności lokalnych – zarówno przez instytucje unijne, jak i rządy poszczególnych krajów – może doprowadzić do poważnego spadku zaufania wyborców do każdego z tych podmiotów. Co więcej, ignorowanie opinii władz lokalnych przy opracowywaniu głównych strategii politycznych i gospodarczych jest po prostu nierozsądne, gdyż to samorządowcy mają stały kontakt ze swoimi „małą ojczyzną”. Znają swoje specyficzne cechy i często są dobrzy w określaniu swoich podstawowych potrzeb.