Smog kosztuje więcej niż prąd. Dlaczego firmom opłaca się inwestować w czyste powietrze?

Ekspert: Magdalena Stelmach, założycielka Redigo Carbon

Gdy tylko jesień rozkręca się na dobre, smog nad Europą zaczyna najintensywniej gęstnieć właśnie nad Polską, czerwieniąc mapy jakości powietrza. Już od dawna wiadomo, że to nie tylko problem ekologiczny czy społeczny, ale również realny koszt dla gospodarki i przedsiębiorstw. W czasach, gdy firmy liczą każdy megawat, każdą godzinę przestoju i każdy procent wydajności zespołu, coraz większe znaczenie zyskują działania poprawiające efektywność energetyczną. Dla biznesu inwestycje w modernizację systemów grzewczych, wentylacyjnych czy produkcyjnych nie są już wyłącznie kwestią wizerunku czy zgodności z regulacjami – to decyzje, które realnie przekładają się na wyniki finansowe. Niższe zużycie energii oznacza mniejsze koszty funkcjonowania, stabilniejsze łańcuchy dostaw i większą odporność na wahania cen surowców. To między innymi ograniczanie kosztów zdrowotnych, redukcja przestojów, zwiększenie produktywności oraz lepszy dostęp do zielonego finansowania, które wpływa na możliwości rozwoju i wzrost  konkurencyjności firmy.

W Europie koszty związane z zanieczyszczeniem powietrza szacowane są na około 600 mld € rocznie, co stanowi blisko 4 % PKB UE.^[1] W Polsce sytuacja jest szczególnie trudna. Jakość powietrza w wielu polskich miastach wciąż należy do najgorszych w UE, a, jak szacuje European Environment Agency smog przyczynia się do przedwczesnej śmierci tysięcy osób rocznie^[2]. Mimo trwającej od lat kampanii przekonującej do wymiany źródła ogrzewania, głównym źródłem smogu w Polsce wciąż jest spalanie paliw stałych w gospodarstwach domowych. Swoją cegiełkę dokładają też transport spalinowy, przemysł i tzw. emisje „niskiego komina”. Choć to działania indywidualne często padają w centrum debaty, to również działalność przedsiębiorstw, między innymi poprzez zużycie energii, transport, czy procesy produkcyjne, ma istotny wpływ na jakość powietrza i w konsekwencji na warunki prowadzenia biznesu.

Dlaczego firmom opłaca się inwestować w czyste powietrze?

Wydawać by się mogło, że działania ograniczające wpływ przedsiębiorstwa na środowisko to głównie koszt wymuszony przepisami lub motywowany troską o wizerunek. Tymczasem niewiele firm analizuje realne koszty wynikające z pogarszającej się jakości powietrza. Te, choć często ukryte, potrafią być znaczące. Zanieczyszczenie powietrza przekłada się bowiem między innymi na absencję pracowników spowodowaną pogorszeniem stanu zdrowia, czy potwierdzony badaniami spadek wydajności pracowników. Tam, gdzie praca odbywa się na zewnątrz lub wymaga wysokich standardów wentylacji i czystości powietrza smog może oznaczać przestoje. Wszystko to dla dużego przedsiębiorstwa może oznaczać setki tysięcy złotych rocznie dodatkowych kosztów lub straty.

Gdy uświadomimy sobie te zagrożenia, okazuje się, że licząc swój wpływ na środowisko i inwestując w czyste powietrze, firma nie tylko zyskuje wizerunkowo, ale też zmniejsza ukryte koszty, redukuje ryzyka, poprawia efektywność i pozycję konkurencyjną. Co istotne, coraz częściej takie działania można finansować z zewnętrznych źródeł. Zielone finansowanie, które obejmuje preferencyjne kredyty, dotacje, granty oraz emisje zielonych obligacji, otwiera firmom dostęp do tańszego kapitału, o ile potrafią wykazać realny wpływ na poprawę środowiska.

Czyste powietrze jako inwestycja z wieloma korzyściami

Zyski z inwestycji w czyste powietrze mają charakter wielowymiarowy. Modernizacja energetyczna budynków i zakładów produkcyjnych czy inwestycje w odnawialne źródła energii obniżają rachunki za prąd, redukują emisję CO₂ i poprawiają stabilność energetyczną firmy. Wymiana floty transportowej na niskoemisyjną zmniejsza zużycie paliwa, ogranicza emisje i umożliwia wjazd do stref czystego transportu. Z kolei instalacja systemów filtracji i monitoringu powietrza poprawia bezpieczeństwo i zdrowie pracowników.

– Na każde z tych działań warto patrzeć z dwóch stron. Z jednej pozwalają one ograniczyć negatywny wpływ działalności na środowisko i ludzi, z drugiej natomiast ułatwiają zdobycie środków na kolejne inwestycje i rozwój firmy. Audyt, monitoring, analiza danych i odpowiednie przygotowanie raportów środowiskowych to bowiem realne wsparcie w komunikacji oraz finansowaniu. Już od lat pokazujemy przedsiębiorcom, żedane środowiskowe mają konkretną wartość biznesową – komentuje Magdalena Stelmach, CEO Redigo Carbon.

Zielone finansowanie i rola danych środowiskowych

Instytucje finansowe coraz częściej oczekują nie tylko świetnych koncepcji i planów inwestycyjnych, ale też danych środowiskowych: emisji, zużycia energii, jakości powietrza, KPI ESG. Firmy, które takie dane posiadają i potrafią je zaprezentować, zyskują przewagę w dostępie do niższych kosztów kapitału, zielonych pożyczek czy grantów.

– Inwestycje w czyste powietrze objęte wsparciem takim jak programy unijne, fundusze ESG, czy zielone linie kredytowe. Dzięki temu okres zwrotu z inwestycji może być krótszy niż w tradycyjnych projektach. Przykładem może być kredyt ekologiczny w ramach dotacji unijnych dla MŚP, do którego właśnie trwa nabór, gdzie przewidywane dofinansowanie może wynieść od 20% do nawet 80%. Podstawą do starania się o korzystniejsze warunki są konkretne dane, które pomagamy firmom przygotować. Cały proces obejmuje audyt, monitoring i interpretację danych pod kątem decyzji biznesowych i finansowych – wyjaśnia Magdalena Stelmach, założycielka Redigo Carbon, firmy wspierającej przedsiębiorstwa w procesie zbierania danych oraz automatyzacji pomiaru, analizy i interpretacji danych ESG.

Smog to realny koszt także dla firm. Jednak walka z nim i inwestowanie w czyste powietrze, może pomóc w budowie przewagi konkurencyjnej i zwiększyć wiarygodność w oczach rynku kapitałowego. W dobie natłoku informacji ważne jest jednak by umieć cały proces przełożyć z danych środowiskowych na konkretną wartość biznesową i uczynić inwestycję w czyste powietrze mądrym i opłacalnym wyborem.

^[1] https://www.cleanairfund.org/news-item/cost-of-eu-air-pollution/

^[2]https://www.eea.europa.eu/en/topics/in-depth/air-pollution/air-pollution-country-fact-sheets-2024/poland-air-pollution-country-fact-sheet-2024

Przeczytaj także: NIS2 – obowiązek czy katalizator innowacji w cyfrowej gospodarce?

Last Updated on 21 listopada, 2025 by Anastazja Lach