Firmy w Polsce słabo chronią swoją własność intelektualną

Choć od momentu przystąpienia Polski do UE znacząco wzrosła liczba wynalazków zgłaszanych przez przedsiębiorców, pod względem udzielonych patentów wciąż zajmujemy w Europie odległe miejsce. W 2019 r. Polska osiągnęła poziom 36 proc. średniej unijnej w procedurze międzynarodowego zgłaszania patentów, pozostając w tyle m.in. za Bułgarią i Czechami.

Rokrocznie do Urzędu Patentowego RP wpływa około 4 000 zgłoszeń (z wyjątkiem rekordowego roku 2015). Jednak ich autorami są głównie uczelnie i MŚP. W minionym roku najwięksi przedsiębiorcy, zatrudniający powyżej 250 osób, odpowiadali zaledwie za 12 proc. wszystkich złożonych wniosków. Sposobem na zwiększenie liczby patentów w Polsce są instrumenty wspierające innowacyjność, takie jak dotacje, ulga badawczo-rozwojowa czy IP Box.

Patentowe statystyki w Polsce

W 2019 r. krajowe podmioty złożyły w Urzędzie Patentowym RP 3 946 wniosków o rejestrację wynalazków i udzielenie patentów. Wśród przedsiębiorstw zgłoszeń wynalazków w przeważającej części dokonywały mikro-, małe i średnie firmy, odpowiadając łącznie za 88 proc. wszystkich zgłoszeń ze strony sektora biznesowego. Najwięcej wniosków złożyły firmy z województwa mazowieckiego (19 proc.) i śląskiego (13 proc.). Na każde z pozostałych województw przypadało poniżej 10 proc. zgłoszeń, przy czym najmniejszy udział stanowiły te dokonane przez przedsiębiorstwa z województw lubelskiego (1,5 proc.) i opolskiego (1,6 proc.). Pod względem dziedzin techniki najwięcej wynalazków przypada na inżynierię lądową (236), chemię wysokogatunkowych związków organicznych (188) i maszyny specjalistyczne (181).

Od 2005 r. liczba patentów przyznawanych podmiotom w Polsce przez Urząd Patentowy RP diametralnie się zwiększyła – z 305 do 1234 rocznie. Można to powiązać z rosnącą świadomością przedsiębiorców na temat możliwości ubiegania się o ochronę własności intelektualnej. Ale jak wynika z analiz baz patentowych, tylko niespełna 20 proc. patentów wciąż chroni własność intelektualną powstałą w naszym kraju. 11 proc. nadal czeka na rozpatrzenie, a 69 proc. nie ma żadnej wartości komercyjnej ze względu na utracenie, wygaśnięcie lub odwołanie ochrony.

Polskie patenty w Europie

Według Europejskiego Urzędu Patentowego (EPO Patent Index 2019), liczba dokonanych zgłoszeń patentowych przez polskie podmioty zmniejszyła się w ubiegłym roku o niemal 10 proc. Spadek ten był jednak poprzedzony dwoma latami zdecydowanego wzrostu, a z perspektywy dekady liczba polskich zgłoszeń zwiększyła się z 205 do 469 w 2019 r., pozwalając Polsce na zajęcie 26. miejsca wśród 50 sklasyfikowanych krajów. Na czele polskich innowatorów podbijających Europę znalazł się koncern biofarmaceutyczny Ryvu Therapeutics (dawniej: Selvita) oraz Uniwersytet Jagielloński, które złożyły po 8 wniosków patentowych. Kolejne miejsca zajęli producent drukarek 3D, firma 3DGence, oraz Politechnika Śląska (po 7 zgłoszeń), a także Adamed Pharma (5 zgłoszeń).

Wsparcie ochrony własności intelektualnej

Pomocne w zakresie wzmocnienia ochrony własności intelektualnej w przedsiębiorstwach w Polsce mogą okazać się fundusze europejskie. W latach 2014-2020 uruchomiono szereg konkursów nastawionych na pośrednie i bezpośrednie wsparcie potencjału polskich podmiotów. Największą popularnością cieszy się poddziałanie 1.1.1 (tzw. szybka ścieżka) nadzorowane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.

Innym mechanizmem wspierającym ochronę własności intelektualnej są zachęty podatkowe, takie jak funkcjonująca od 2016 r. ulga badawczo-rozwojowa oraz wprowadzony w ubiegłym roku IP Box, który zakłada preferencyjną 5-procentową stawkę opodatkowania dochodów uzyskiwanych z komercjalizacji kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Do takich praw zaliczymy m.in. patenty (także te zarejestrowane w Europejskim Urzędzie Patentowym), prawa ochronne na wzór użytkowy czy wzór przemysłowy.

Autor:

Przemysław Gabrysiak, ekspert Ayming Polska ds. innowacji i funduszy unijnych

Ayming to międzynarodowa grupa doradcza działająca w 15 krajach na świecie. Od 2004 r. Ayming Polska wspiera przedsiębiorstwa w uzyskiwaniu oszczędności i zwiększaniu wyników finansowych, oferując kompleksowe doradztwo operacyjne w zakresie: podatków i opłat, ubezpieczeń społecznych i środowiska pracy oraz dotacji i ulgi B+R. Ayming Polska przewodniczy Zespołowi ds. Ulg Innowacyjnych w Radzie Podatkowej Konfederacji Lewiatan. W pierwszym roku obowiązywania ulgi B+R 80 proc. wydanych interpretacji indywidualnych w jej zakresie powstało na wniosek Ayming Polska. W ciągu roku Grupa realizuje globalnie ponad 15 000 projektów z zakresu pozyskiwania dotacji unijnych i ulgi na działalność B+R. Więcej: www.ayming.pl.

Kontakt dla mediów:

Marta Pikora

Kierownik projektów PR i marketingowych

Tel.: + 48 22 330 60 14

Kom.: + 48 662 298 426
E-mail: mpikora@ayming.com

Last Updated on 14 stycznia, 2021 by Karolina Ampulska