Raportowanie schematów podatkowych

Informacje wstępne

Dnia 1 stycznia 2019 roku weszły w życie regulacje dotyczące raportowania schematów podatkowych (ang. Mandatory Disclosure Rules – tzw. MDR). Przepisy te zostały wprowadzone do ustawy Ordynacja podatkowa w następstwie implementowania do polskiego porządku prawnego dyrektywy Rady (UE) 2018/822. Regulują one wcześniej zupełnie nieznane obowiązki dla Promotorów (m.in. doradców podatkowych, adwokatów, radców prawnych doradzających klientom); Korzystających (spółek wprowadzających u siebie schemat podatkowy) oraz Wspomagających (np. księgowych, biegłych rewidentów, dyrektorów finansowych, którzy pomagają przy wdrożeniu uzgodnienia podatkowego będącego schematem podatkowym).

Warto podkreślić, iż polskie regulacje stanowią nie tylko wdrożenie postanowień zawartych w unijnej dyrektywie, ale są również jej rozszerzeniem, poprzez objęcie obowiązkiem raportowania także transakcji krajowych.  

Czym są schematy podatkowe i jakie transakcje podlegają raportowaniu?

Co do zasady raportowanie schematów podatkowych polega na terminowym, elektronicznym raportowaniu do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej schematów podatkowych (nie tylko optymalizacji podatkowych, ale również czynności prawnych i faktycznych, których stroną jest podatnik i które mają lub mogą mieć wpływ na powstanie lub niepowstanie obowiązku podatkowego – tzw. uzgodnienie). Uzgodnienie takie musi jednak spełniać określone przez ustawodawcę cechy:

Niestety przepisy nie są do końca jasne i nawet wydane przez Ministerstwo Finansów objaśnienia podatkowe nie rozwiewają wszystkich wątpliwości, na skutek czego nie do końca wiadomo jest, jakie uzgodnienie stanowi schemat podatkowy podlegający zgłoszeniu. Schematy mogą jednak w szczególności wiązać się następującymi zdarzeniami: aportami, podziałami, połączeniami, przekształceniami spółek, likwidacją spółki, wymianą udziałów, zmianą rezydencji podatkowej, dywidendami, należnościami licencyjnymi, odsetkami, znakami towarowymi itp.

Raportowaniu podlegają schematy dotyczące tylko tzw. kwalifikowanego korzystającego, tj. podatnika, w przypadku którego:

• przychody lub koszty lub wartość aktywów przekroczyły w roku poprzedzającym lub bieżącym 10 mln EUR;
• uzgodnienie dotyczy rzeczy lub praw o wartości rynkowej powyżej 2,5 mln EUR;
• korzystający jest powiązany z takim podmiotem (tj. Kwalifikowanym, choć np. jego przychody/koszty/aktywa nie przekraczają 10 mln EUR).

Wyłączenia z raportowania

Zaraportowaniu nie podlegają ulgi podatkowe lub preferencje wynikające wprost z przepisów podatkowych (np. ulga na nowe technologie; przyśpieszona amortyzacja; zaliczanie wydatków do kosztów uzyskania przychodów; skorzystanie z opcji opodatkowania VAT przy sprzedaży nieruchomości).

Zgodnie z objaśnieniami wydanymi przez Ministerstwo Finansów raportowaniu nie podlegają również m.in. przeglądy podatkowe; przygotowanie dokumentacji cen transferowych; opinie i komentarze podatkowe dotyczące przedstawienia skutków podatkowych, przedstawienia ryzyka, zwłaszcza w zakresie czynności już przez podatnika dokonanych; udzielanie porad podatkowych w zakresie wprowadzenia przez podatnika procedur w celu zapewnienia zgodności jego rozliczeń z obowiązującymi przepisami i praktyką podatkową; reprezentowanie klienta.

Procedura dotycząca raportowania schematów podatkowych

Każdy Promotor, którego przychody lub koszty przekroczyły w roku poprzednim wartość 8 mln zł zobowiązany jest wprowadzić wewnętrzną procedurę zapewniającą wywiązywanie się z obowiązku przekazywania informacji o schematach podatkowych. Kara za brak procedury wynosi do 2 mln zł.

Oznacza to, że taką procedurę z pewnością powinna posiadać spółka uprawniona do wykonywania doradztwa podatkowego lub kancelaria prawna, zakładając, że przekroczony został próg 8 mln zł.

Procedurę taką (po przekroczeniu limitu przychodów lub kosztów) powinna posiadać każda inna spółka, która wdraża schematy podatkowe w innych spółkach w grupie, tj. działa jako Promotor (np. dyrektor finansowy opracowuje schemat podatkowy w swojej spółce, a następnie takie rozwiązanie wdrażane jest w spółkach powiązanych). W związku z tym warto rozważyć, by taka procedura została opracowana przez spółki działające w grupach kapitałowych, u których przychody lub koszty przekroczyły próg 8 mln zł, a tym samym potencjalnie mogą znaleźć się w roli Promotora.

Obowiązki związane z raportowaniem schematów podatkowych

W pierwszej kolejności obowiązek raportowania ciąży na Promotorze. Podatnik raportuje schemat podatkowy, który został mu udostępniony tylko wówczas, jeśli nie zrobi tego Promotor. Podatnik raportuje też schemat podatkowy jako Korzystający, z którego korzysta, jeśli sam go wprowadził (we własnym zakresie; bez udziału Promotora). Raportowania te dokonywane są na formularzu MDR-1. Dodatkowo, Korzystający wraz z terminem deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym dokonał czynności dotyczących wdrożenia uzgodnienia lub uzyskał korzyść podatkową w wyniku wdrożenia uzgodnienia, składa formularz MDR-3. Wspomagający raportuje schemat podatkowy tylko wtedy, jeśli nie zrobił tego Promotor lub Korzystający. Co do zasady, termin raportowania schematu podatkowego wynosi 30 dni od dnia udostępnienia/ wdrożenia schematu/ powzięcia wiedzy o udostępnieniu schematu, jednakże w związku z kryzysem spowodowanym Covid-19, terminy raportowania zostały przedłużone, w zależności od tego czy mamy do czynienia ze schematem podatkowym transgranicznym/ krajowym/ kto ma obowiązek raportowania i złożenia właściwych formularzy.

***

W celu zminimalizowania ryzyka, zwłaszcza w przypadku, gdy spółka samodzielnie wdrożyła schemat podatkowy, tj. nie korzystając z usług podmiotu zewnętrznego, rekomendowane jest przeprowadzenie audytu rozwiązań podatkowych stosowanych w spółce pod kątem obowiązków związanych z raportowaniem schematów podatkowych.  

Autor:

Kinga Baran – Partner dział doradztwa podatkowego Mazars Aleksandra Grabarczyk – Konsultant w dziale doradztwa podatkowego Mazars

Last Updated on 22 grudnia, 2020 by Karolina Ampulska