Zbliża się pierwsze orędzie o stanie Unii nowej Komisji Europejskiej. Przewodnicząca wyznaczy kierunki działań na następny rok

10 września przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen wygłosi w Parlamencie Europejskim orędzie o stanie Unii. To moment podsumowania działalności Komisji Europejskiej w ostatnim roku i przedstawienia priorytetów na kolejne miesiące. Jest to jedno z najważniejszych wydarzeń politycznych roku i przejaw kontroli demokratycznej, jaką obywatele UE sprawują nad pracami KE. W tym roku w centrum uwagi znajdą się kwestie gospodarcze, budżetowe i bezpieczeństwo.

– Orędzie o stanie Unii jest jednym z tych instrumentów, które służą większej otwartości i pracy przy otwartej kurtynie – podkreśla w rozmowie z agencją Newseria Jan Truszczyński, były ambasador Polski przy UE, negocjator członkostwa Polski w UE. – Oznacza po prostu informację o tym, co Komisja Europejska w kolejnym roku swojej działalności zamierza wykonać, do czego się zobowiązuje, jak ocenia ogólny stan spraw Unii Europejskiej i jej miejsca w świecie wśród innych partnerów, adwersarzy i sojuszników. Krótko mówiąc, to programowy polityczny dokument.

Orędzie o stanie Unii to doroczne uroczyste wystąpienie przewodniczącej Komisji Europejskiej przed Parlamentem Europejskim, w którym wyznacza ona priorytety Unii na nadchodzący rok. To jedno z najważniejszych wydarzeń w życiu demokratycznym UE, które jest okazją, by podsumować miniony rok, zaprezentować priorytety UE i zapowiedzieć nowe inicjatywy. Po wygłoszonym orędziu odbywa się debata z udziałem posłów do Parlamentu Europejskiego, co zwiększa rozliczalność Komisji.

– Orędzie to przejaw kontroli demokratycznej, jaką sprawują obywatele poprzez swoich przedstawicieli w Parlamencie Europejskim nad działaniami Komisji Europejskiej – mówi Katarzyna Smyk, dyrektorka Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce.

– Myślę, że Komisja Europejska w stopniu wyższym niż większość rządów krajów członkowskich dba o to, żeby jej działania odbywały się przy otwartej kurtynie i żeby obywatele – zorganizowani i indywidualnie – mogli się wypowiadać na temat działań Komisji na wszystkich etapach pracy – ocenia Jan Truszczyński.

Dzięki instrumentom umożliwiającym obywatelom udział w procesach decyzyjnych, takich jak portal inicjatyw obywatelskich czy konsultacje, Komisja proponuje nowe inicjatywy jako odpowiedź na potrzeby mieszkańców.

– Komisja Europejska jest instytucją, której zadaniem jest dbać o interes wszystkich państw członkowskich Wspólnoty. Nie może preferować jednych państw kosztem drugich. To się przekłada na praktyczne zadania. Jednym z nich jest przygotowanie projektów aktów prawnych, które potem przyjmują w procesie legislacyjnym wspólnie Parlament Europejski i rządy państw członkowskich. Kolejnym zadaniem Komisji jest dbanie o to, żeby prawo Unii Europejskiej było przez kraje członkowskie wdrażane na czas i stosowane poprawnie. Trzecim z zadań jest dbanie o budżet wspólny Unii Europejskiej i jego realizację we współpracy z krajami członkowskimi – przypomina były ambasador Polski przy UE.

W tegorocznym orędziu przewodnicząca Ursula von der Leyen przedstawi swoją wizję przyszłości i najważniejsze inicjatywy na nadchodzący rok. Będzie to pierwsze orędzie o stanie Unii wygłoszone przez Ursulę von der Leyen w drugiej kadencji. W poprzednim orędziu z 2023 roku głównymi tematami były Europejski Zielony Ład, konkurencyjność gospodarcza, sprawy społeczne, technologie cyfrowe i sztuczna inteligencja, migracja oraz wsparcie dla Ukrainy.

Katarzyna Smyk przypomina symboliczny gest z 2022 roku, gdy Ursula von der Leyen zaprosiła Polki – Magdalenę Morawik i Agnieszkę Anikin – zaangażowane w pomoc uchodźcom z Ukrainy, co było wyrazem uznania dla solidarnej postawy Polaków.

– Orędzie o stanie Unii Europejskiej w 2025 roku będzie pierwszym orędziem w nowej kadencji KE. Podsumowane zostaną dotychczasowe działania. W procesie kształtowania nowej Komisji padały pewne deklaracje, propozycje, priorytety, więc na pewno pani przewodnicząca oceni i wskaże, co udało się osiągnąć przez te pierwsze miesiące, ale również zaproponuje nowe inicjatywy – ocenia Katarzyna Smyk. – Zobaczymy, jakiego typu elementy znajdą się w tegorocznym orędziu, natomiast myślę, że będą tam również kwestie ważne dla Polski, odnoszące się do priorytetów i wyzwań związanych z bezpieczeństwem, konkurencyjnością czy z pozycją Polski i Unii na arenie międzynarodowej.

Obecnie priorytety UE są ściśle związane z tym, co ważne również dla Polski, czyli bezpieczeństwem. Von der Leyen już wcześniej zapowiedziała dalsze działania mające na celu wzmocnienie obronności Unii, możliwości skutecznego odstraszania oraz przygotowanie społeczeństw do obrony wspólnych wartości. Ma to kluczowe znaczenie dla Europejczyków – według Eurobarometru 71 proc. uważa, że UE musi zwiększyć swoją zdolność produkcji sprzętu wojskowego, a 77 proc. opowiada się za wspólną polityką obrony i bezpieczeństwa.

– Na pewno nie zabraknie wątków odnoszących się do gospodarki europejskiej. Polska jako aktywny uczestnik rynku wewnętrznego ma bardzo dużo do wygrania z pogłębienia rynku wewnętrznego, ze znoszenia barier, które wygenerują szansę na dalszy wzrost gospodarczy i poprawią perspektywę życia Polaków i Europejczyków – podkreśla dyrektorka Przedstawicielstwa KE w Polsce.

Badanie Eurobarometru z grudnia 2024 roku wskazuje, że 67 proc. obywateli UE postrzega Unię jako stabilne miejsce na mapie niespokojnego świata. Podobny odsetek zgadza się ze stwierdzeniem, że UE dysponuje odpowiednimi narzędziami, aby bronić swoich interesów ekonomicznych w gospodarce światowej.

Podczas orędzia nie powinno też zabraknąć odniesień do propozycji nowego budżetu, który będzie kluczowy dla realizacji priorytetów Unii po 2027 roku.

– Najbliższy rok będzie nam mijał pod hasłem dyskusji, jak ten budżet ma wyglądać, aby lepiej finansować potrzeby Unii Europejskiej na kolejną dekadę – ocenia Katarzyna Smyk.

Propozycja ram finansowych na najbliższe lata przewiduje kwotę około 2 bln euro, z czego 300 mld euro ma trafić na rolnictwo, 218 mld euro – na politykę spójności, a 451 mld euro na konkurencyjność i innowacje. Budżet obronny i kosmiczny ma wzrosnąć do 131 mld euro. To najambitniejszy projekt finansowy w historii UE, który wymaga jednomyślnej zgody wszystkich państw członkowskich i zatwierdzenia przez Parlament Europejski.

Przeczytaj także: „Polska w klubie bilionerów” – historyczny awans do grona 20 największych gospodarek świata

Źródło: biznes.newseria.pl

Last Updated on 8 września, 2025 by Krzysztof Kotlarski