Dyrektywa budynkowa – jakie zmiany wprowadza Unia Europejska?
Ekspert: Klaudia Czarnecka, Junior Associate, Real Estate Department, Rączkowski Kwieciński Adwokaci
Termomodernizacja budynków stała się jedną z kluczowych zmian wprowadzanych przez Unię Europejską względem krajów członkowskich. Zgodnie z przyjętą 12 marca 2024 r. nowelizacją, wszystkie budynki, które powstaną od 2030 r. mają być zeroemisyjne, a te które już istnieją będą poddawane obligatoryjnej modernizacji. Obiekty publiczne ten obowiązek mają spełnić do 2028 r.
Czym jest termomodernizacja?
Jest to modernizacja obiektu budowlanego, która zakłada m.in. modernizację izolacji termicznej, wymianę stolarki okiennej czy instalacji systemów grzewczych o niskim zużyciu energii. Termomodernizacja jest odpowiedzią zarówno na potrzeby mieszkańców czy użytkowników obiektów, ale także środowiska i klimatu. Unia Europejska zwróciła się w związku z tym w kierunku promowania zrównoważonego rozwoju w tym zakresie.
Nowe regulacje mają być odpowiedzią na ciągłe zmiany klimatyczne, a także rosnące koszty energii. Jest to nie tylko przejaw sprzyjania oszczędzania finansowego dla właścicieli budynków, ale także stanowi krok zbliżający rynek do zrównoważenia rozwoju budowlanego na terenie UE.
Energy Performance of Buildings Directive
Inaczej mówimy „EPBD”. Jest to dyrektywa budynkowa, która zakłada renowację nieruchomości niemieszkalnych w wysokości 16 % w zakresie najgorszych charakterystyk energetycznych obiektów do 2030 r. Natomiast do 2033 r. zmiany będą dotyczyć kolejnych 26 % obiektów o niskiej efektywności energetycznej. W zakresie obiektów nowopowstających do 2030 r. zamontowane mają zostać instalacje fotowoltaiczne. W przypadku budynków mieszkalnych cel określono na zmniejszenie średniego zużycia energii pierwotnej o 16 % do 2030 roku, a do 2035 r. o około 20-22 %.
Oficjalnie dyrektywa została przyjęta przez Parlament i Radę Europejską 19 maja 2010 roku. (2010/31/UE) i to właśnie ona zainicjowała nową erę zmian w tym w zakresie.
EPBD zobowiązuje także państwa członkowskie UE opracować strategię w zakresie dekarbonizacji systemów grzewczych. Zgodnie z założeniami do roku 2040 ma dojść do wyeliminowania wszystkich paliw kopalnych wykorzystywanych do ogrzewania i chłodzenia inwestycji.
Dzięki nowelizacji EPBD nieruchomości zyskają także na ich atrakcyjności na rynku sprzedaży, a także wpłynie to na zwiększenie zainteresowania ich zakupem. Ponadto wszelkie firmy, które dokonają termomodernizacji obiektu zadbają tym samym o pozytywny wizerunek swojej firmy w tym zakresie.
Jednakże w zakresie zmian unijnych mamy do czynienia także z przeszkodami, które zdecydowanie utrudnią wprowadzenie termomodernizacji. Do takich przeszkód może należeć, np. obawa inwestorów przed wysokimi kosztami związanymi ze zmianami czy nawet brak świadomości w zakresie dostępności nowych technologii przeznaczonych dla budynków.
Warto także zaznaczyć, że wszystkie wprowadzone zmiany będą miały także wpływ na wzrost cen materiałów budowlanych, a także i samej robocizny.
Jakie elementy obejmuje dyrektywa budowlana?:
- Poprawa efektywności energetycznej nieruchomości,
- Wprowadzenie inteligentnych mierników i systemów rozliczeniowych pomiarów,
- Zwiększenie roli odnawialnych źródeł energii w miejsce paliw kopalnych,
- Wsparcie kogeneracji systemów chłodniczych i grzewczych.
Przejawem pierwszych zmian związanych z dyrektywą budowlaną w Polsce jest wprowadzenie obowiązkowego świadectwa charakterystyki energetycznej budynku.
Czy każdy budynek będzie objęty dyrektywą? Co dalej z programami dotacjami Państwa na wymianę pieców?
Pierwsze postanowienia dyrektywy budynkowej mają zacząć obowiązywać już od 2025 roku, wpływ dyrektywy będzie można zauważyć głównie przez to, że coraz rzadziej wprowadzenie zmian poprzedzane będzie zachętą finansową przy ich wdrażaniu. Dotyczy to przede wszystkim indywidualnych instalacji kotłów, które są zasilane paliwami kopalnymi. Co to oznacza? W praktyce nie będzie już możliwe korzystanie z dotacji przewidywanych na to przedsięwzięcie ze środków publicznych tzn. dotacja na zakup pieców wykorzystujących paliwa kopalne. To niezwykle ważna informacja w dobie wprowadzanych zmian ponieważ wyklucza ona możliwość skorzystania w przyszłym roku z wymiany pieca na piece gazowe np. w ramach programu rządowego „Czyste powietrze”.
Wyjątkami od tej reguły będą:
- instalacje hybrydowe – takie, w których piece gazowe stanowią tylko część instalacji, natomiast cała reszta stanowi OZE,
- budynki zabytkowe,
- budynki rolnicze,
- obiekty tymczasowe i sezonowe,
- domy o powierzchni maksymalnej 50 m2.
Co więcej Państwa członkowskie objęte dyrektywą budynkową UE mogą podjąć decyzję o niezastosowaniu dyrektywy w przypadku, gdy dotyczyłaby ona budynku chronionego ze względu na swoją cenną wartość historyczną, religijną czy architektoniczną.
Wymiana źródeł ciepła to kosztowna czynność, mimo że nie jest ona skomplikowana. Patrząc na statystyki do wymiany będą setki tysięcy budynków. Na zwiększenie kosztów wymiany wpływa także fakt, że znaczna część tych budynków wymaga na początku termomodernizacji, bez niej sama wymiana źródła energii nie będzie nieść za sobą ani pożytku finansowego ani ekonomicznego. Bez wykonania termomodernizacji, jedynie stan powietrza poprawi się, w przeciwieństwie do kosztów jakie będziemy ponosić za ogrzewanie, które wzrosną.
Czy możemy spodziewać się nowych programów dotacyjnych na okoliczność dyrektywy budynkowej?
Znaczna większość budynków, których dotyczyć będą zmiany są zarządzane przez spółdzielnie mieszkaniowe, które obawiają się wprowadzonych zmian i pozostawienia ich samotnie z koniecznością wprowadzania zmian w budynkach. Z tego względu Związek Rewizyjny Spółdzielni Mieszkaniowych Rzeczpospolitej Polskiej (dalej: „ZWSMRP”) wystąpił do Prezesa Rady Ministrów z wnioskiem o zapewnienie dofinansowania państwa w tym zakresie. Wbrew pozorom większość budynków to obiekty starszej daty, wymagające większego nakładu pracy, aby wprowadzić w nich zmiany co przekłada się jednocześnie na wyższe koszty dla osób za nie odpowiedzialnych. Brak dofinansowana w tym zakresie powoduje znaczne utrudnienie w systematycznym wprowadzaniu zmian i zbliżania się do standardów wprowadzonych przez UE. Zgodnie z odpowiedzią Ministerstwa Rozwoju i Technologii Rząd planuje wprowadzenie program dofinansowania w tym zakresie natomiast założenia bądź data wprowadzenia w życie takiego programu nie jest na razie znana.
Last Updated on 29 lipca, 2024 by Anastazja Lach