Jak bronić się przed wzrostem kosztów? Nieoczywiste koła ratunkowe dla firm

Obecnie wiele firm zmaga się z niepewną sytuacją biznesową. Przedsiębiorcy nie są jednak na straconej pozycji i mogą sięgać po rozwiązania, które nie tylko zapewnią im oszczędności na pokrycie rosnących kosztów i pomogą utrzymać płynność finansową. Z ich pomocą zyskają również środki na działalność innowacyjną i automatyzację produkcji, które są kluczem do większej konkurencyjności.

Po trudnym okresie związanym z pandemią, przedsiębiorcy w Polsce muszą stawić czoła kolejnym wyzwaniom. Z jednej strony mamy do czynienia z ogromną podwyżką kosztów operacyjnych (wysoka inflacja, wyższe raty kredytu, dramatyczny wzrost cen gazu i energii), a z drugiej – zmianami podatkowymi wynikającymi z Polskiego Ładu. Jednak firmy mają kilka możliwości, które pomogą im wygenerować dodatkowe środki na bieżącą działalność.

Ulgi podatkowe na projekty B+R

Ulga B+R jest najbardziej przystępną formą uzyskania dodatkowego finansowanie na projekty innowacyjne. Może z niej skorzystać każdy przedsiębiorca, który – po pierwsze – prowadzi działalność B+R, a po drugie, odprowadza podatek dochodowy. Działalność badawczo-rozwojowa jest tu rozumiana dość szeroko. Jej innowacyjność jest oceniana na poziomie danego przedsiębiorstwa, a nie np. w skali kraju czy Europy, jak często ma to miejsce w przypadku dotacji. Jeśli firma pracuje nad nowymi lub ulepszonymi produktami, usługami czy procesami, to prowadzi działalność B+R.

Wówczas ma możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania dodatkowo do 200 proc. kosztów osobowych oraz 100 proc. pozostałych kosztów kwalifikowanych (np. koszty zakupu materiałów i surowców). Co ważne, uzyskanie ulgi nie jest obwarowane dodatkowymi kryteriami. Od podatnika wymaga się jedynie ewidencjonowania kosztów kwalifikowanych i prowadzenia dokumentacji projektów B+R. W zależności od wielkości nakładów na działania B+R, oszczędności z tego tytułu mogą wynieść od kilkuset tysięcy do nawet kilku milionów złotych.

Od 2022 roku ulga na badania i rozwój została uzupełniona o nowe instrumenty proinnowacyjne
i prorozwojowe:

• ulgę na innowacyjnych pracowników – pozwala odliczyć koszty zidentyfikowane w ramach ulgi B+R mimo odnotowanej straty podatkowej lub pomimo poniesienia kosztów działalności B+R przekraczających dochód w danym roku podatkowym poprzez pomniejszenie miesięcznych zaliczek PIT pracowników. Powinni oni co najmniej 50 proc. czasu pracy poświęcać na realizację działalności badawczo-rozwojowej;
• ulgę na robotyzację – umożliwia odliczenie od podstawy opodatkowania 50 proc. kosztów poniesionych na automatyzację i robotyzację produkcji. Obejmuje m.in. koszty nabycia nowych robotów przemysłowych, maszyn, urządzeń peryferyjnych, a także oprogramowania robotów i koszty szkoleń dla pracowników;
• ulgę na prototyp – 30 proc. odliczenia od podstawy opodatkowania wydatków przeznaczonych na próbną produkcję związaną z wprowadzeniem na rynek nowych lub ulepszonych produktów (nie więcej jak 10 proc. dochodu). Obejmuje m.in. koszt nabycia lub wytworzenia fabrycznie nowych środków trwałych niezbędnych do uruchomienia produkcji próbnej nowego produktu, koszty nabycia materiałów i surowców, a także koszty badań i ekspertyz;
• ulgę na ekspansję – pozwala odliczyć od podstawy opodatkowania do 1 mln zł kosztów ponoszonych na marketing i reklamę w celu zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów.

Odzyskanie nadpłat z podatku od nieruchomości

W 2023 roku maksymalne stawki na podatek od nieruchomości wzrosną średnio o niemal 12 proc., na co wpływa wysoka inflacja. Warto pamiętać, że są to górne progi stawek i ostatecznie to gminy decydują o ich wysokości. W praktyce większość z nich (zwłaszcza miasta wojewódzkie) stosują maksymalne stawki, aby ratować uszczuplone budżety. Wyższe maksymalne stawki to wyższe zobowiązania przedsiębiorców z tytułu podatków lokalnych, a w szczególności podatku od nieruchomości.

Płatnicy daniny lokalnej mogą skorzystać z możliwości wygenerowania oszczędności dzięki weryfikacji prawidłowości rozliczeń z gminą. Z analiz Ayming wynika, że 44 proc. firm nadpłaca podatek od nieruchomości, co wynika z częstych zmian przepisów prawno-podatkowych i niewłaściwego określenia kategorii podatkowych (do głównych zaliczamy budowle, budynki i grunty).

W przypadku największych podmiotów – tj. płacących więcej niż 3 mln zł podatku rocznie – odsetek firm nadpłacających daninę wynosi aż 71 proc. Dzieje się tak, gdyż spółki te dysponują zróżnicowanym majątkiem, gdzie niektóre jego elementy są zakwalifikowanie do niewłaściwej kategorii opodatkowania lub w ogóle nie powinny być opodatkowane. Dodatkowym utrudnieniem jest nieznajomość aktualnej linii orzeczniczej oraz brak przepływu informacji pomiędzy zespołem księgowym i technicznym.

Zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej, przedsiębiorcy mają prawo złożyć korektę deklaracji do pięciu lat wstecz. Powinna ona zawierać aktualne dane odnośnie posiadanego majątku. Aby przygotować prawidłowy dokument, niezbędne są pomiary powierzchni użytkowych i inwentaryzacja majątku podatnika.

Obniżenie stopy procentowej składki wypadkowej

Polski Ład wprowadził zmiany w rozliczaniu składki zdrowotnej, co powoduje wzrost obciążeń finansowych dla pracodawców. Dodatkowo, według wstępnych szacunków przeciętne wynagrodzenie w 2023 roku ma wynieść 6935 zł brutto. To kwota o 17,1 proc. wyższa niż obecnie. Jeśli zostanie przyjęta, dla pracodawców będzie to oznaczać największy w historii wzrost wysokości składek ZUS. Szansą na zminimalizowanie rosnących kosztów pracy jest m.in. weryfikacja obszaru składki wypadkowej. To temat często bagatelizowany przez działy księgowe, a tymczasem może przynieść wymierne korzyści, nie tylko finansowe, ale też związane
z bezpieczeństwem pracowników.

Składka wypadkowa jest jedyną składką w polskim systemie ubezpieczeń społecznych, która jest zależna od wielu czynników i ruchoma. Wysokość stopy procentowej zależy m.in. od liczby zatrudnionych w warunkach zagrożenia i poszkodowanych w wypadkach przy pracy oraz charakteru działalności przedsiębiorstwa i związanej z nią kategorii ryzyka. Co ważne, nie wystarczy raz ustalić wysokość składki – trzeba ją weryfikować co roku i to pod kątem wielu czynników.

Dobrą informacją dla przedsiębiorców jest to, że mają oni możliwość dokonywania korekt w dokumentacji powypadkowej oraz informacji ZUS IWA stanowiącej podstawę do wyliczenia stopy procentowej składki wypadkowej.  Wykryty i skorygowany błąd nierzadko przekłada się na obniżenie kwoty składki wypadkowej, która jest wyliczana na podstawie danych za trzy ostatnie lata składkowe. Tym samym możliwe oszczędności mogą sięgać kilkudziesięciu lub kilkuset tysięcy złotych. Aby odzyskać nadpłacone środki nawet za kilkanaście lat wstecz, należy się śpieszyć. W związku z nowelizacją przepisów w zakresie ubezpieczeń społecznych, lata 2022-2023 to ostatnia szansa na przeanalizowanie historii rozliczeń składki wypadkowej w pełnym zakresie.

---

Autor: Magdalena Burzyńska – Dyrektor Zarządzająca Ayming Polska

Last Updated on 7 grudnia, 2022 by Anastazja Lach