Polska infrastruktura drogowa u progu rekordowych inwestycji i wyzwań systemowych
Trzeci panel XVI edycji konferencji „Infrastruktura Polska i Budownictwo” został poświęcony infrastrukturze drogowej. Prelegenci skupili się na aktualnym stanie polskich dróg, planach inwestycyjnych na najbliższą dekadę oraz wyzwaniach związanych z kumulacją wielu inwestycji w krótkim horyzoncie czasowym. Podniesiono również problem współpracy samorządów z inwestorami w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.
Moderator, dr hab. inż. Janusz Bohatkiewicz, Dyrektor Instytutu Badawczego Dróg i Mostów,zaczął od przypomnienia, że łączna długość dróg w Polsce to aż 420 tys. km, a na głównych trasach odbywa się 60-75% ruchu drogowego. Tomasz Kwieciński, Radca Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad wskazał, że Polska ma 5200 km dróg ekspresowych i autostrad. Obecnie GDDKiA realizuje 130 zadań o łącznej długości 1600 km. W postępowaniach przetargowych zaplanowano kolejne 300 km dróg, które niedługo znajdą się w fazie realizacji. W przygotowaniu znajdują się zamówienia na dalsze 3000 km dróg. Ekspert podkreślił, że przez najbliższe 13-15 lat w Polsce będzie wiele inwestycji, a GDDKiA planuje wydawać rocznie 20 mld złotych na ten cel. „Jesteśmy największym placem budowy w Europie” – podsumował prelegent.
Moderator spytał, jakie wyzwania widzi Jan Styliński, Prezes Zarządu Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa,w planach rozbudowy sieci dróg szybkiego ruchu. Ekspert wskazał na wiele czynników: wąskie gardło administracyjne, kumulację inwestycji, możliwy brak rąk do pracy czy długie oczekiwanie na materiały budowlane. Skala inwestycji w najbliższych latach jest imponująca, ale też przytłaczająca: 300 mld planuje wydać GDDKiA, 200 mld koleje, 50 mld CPK, 200 mld na przesył energii, 500 mld energetyka wytwórcza, 200-250 mld od samorządów, 500-600 mld na inwestycje prywatne – od mieszkań po fabryki. Można również spojrzeć na Niemcy i sąsiadów południowych, którzy przeznaczą miliardy euro na inwestycje infrastrukturalne. „To sprawia, że konkurencja w Europie będzie bardzo duża” – wyjaśnia Jan Styliński. Rozwiązanie problemu widzi w zracjonalizowaniu warunków kontraktowych. Ważnym zagadnieniem jest także odpowiednie rozłożenie inwestycji w czasie. Pomocne, zdaniem panelisty, byłoby utworzenie Rady Gospodarczej, która zapewniłaby ochronę rynku.
Na problemy z inwestycjami samorządowymizwrócił uwagę Kamil Simka, Dyrektor Zarządzający i Wiceprezes Zarządu firmy EUROVIA Polska. W samorządach brakuje dalekosiężnego planowania inwestycyjnego, co uniemożliwia odpowiednie rozłożenie projektów w czasie i ograniczenie kosztów. Nie ma też standardu zamówień publicznych w ramach jednostek samorządu, przez co wykonawcy muszą za każdym razem dostosowywać się do innych wytycznych. Kolejną kwestią wartą rozważenia jest branie pod uwagę kryterium kosztu, zamiast kryterium ceny, które uwzględnia pełen cykl życia projektu. Dzięki temu można obniżyć koszty eksploatacji inwestycji.
W drugiej części dyskusji moderator dr hab. inż. Janusz Bohatkiewicz postawił tezę, że infrastruktura powstaje w sposób właściwy, gdy już na etapie projektowania myśli się o jej utrzymaniu. Tomasz Kwieciński wyjaśnił, że GDDKiA prowadzi dialog z branżą dotyczący modeli utrzymania dróg. Ważne staje się poszukiwanie środków na remonty, gdyż od mistrzostw Euro 2012, gdy powstało wiele nowych dróg, minęło już 13 lat. Szczegółowo proces utrzymania dróg omówił Michał Ziajowski, Członek Zarządu i Dyrektor Zarządzający LSO firmy Aebi Schmidt Polska. Utrzymanie dróg zależy od ich klasy, intensywności użytkowania i wpływu na środowisko. Drogi ekspresowe i autostrady wymagają najwyższych standardów – zimą odśnieżania i stosowania soli, latem dbania o nawierzchnię i odwodnienie. Sól z kolei szkodzi środowisku, dlatego ważne jest jej racjonalne dozowanie. Jak zauważył ekspert, rosnące koszty pracy sprzyjają automatyzacji, a kluczem do obniżenia kosztów jest odpowiednie projektowanie dróg.
Na zakończenie dyskusji paneliści odnieśli się do wyzwań związanych z partnerstwami publiczno-prywatnymi (PPP). Michał Siembab, Radca Prawny i Partner kancelarii GKR Legal, wskazał na trzy źródła problemów. Po pierwsze, samorządy chcą korzystać z PPP, gdy nie mają już środków na inwestycje. Zdaniem eksperta, dobrze byłoby wprowadzić model hybrydowy, który zakłada częściowe pozyskanie finansów z zewnętrznych źródeł. Drugim rozwiązaniem jest pakietowanie inwestycji, tzn. gminy powinny łączyć się w większe organizacje, aby obniżyć koszty. Należałoby również skrócić czas decyzji – powinna powstać technologia, która przyspieszyłaby proces oceny efektywności projektu. „Nie uważam, żeby realizacja inwestycji w formule PPP stała się powszechna” – powiedział Michał Siembab. Jan Styliński dodał, że dopóki samorządy pozostaną bardzo niedofinansowane, formuła PPP nie będzie popularna. Zdaniem Kamila Simki warto wziąć pod uwagę utracone korzyści w postaci zwiększenia atrakcyjności gminy dzięki nowej infrastrukturze. „Skazani jesteśmy jako kraj na tę formułę w przyszłości” – podsumował panelista.
Moderowania dyskusji podjął się dr hab. inż. Janusz Bohatkiewicz, Dyrektor, Instytut Badawczy Dróg i Mostów. Udział wzięli: Tomasz Kwieciński, Radca Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, Michał Siembab, Radca Prawny, Partner, GKR Legal, Kamil Simka, Dyrektor Zarządzający i Wiceprezes Zarządu, EUROVIA Polska, Jan Styliński, Prezes Zarządu, Polski Związek Pracodawców Budownictwa, Michał Ziajowski, Członek Zarządu, Dyrektor Zarządzający LSO, Aebi Schmidt Polska.
Last Updated on 10 kwietnia, 2025 by Anastazja Lach