NCBR i ORLEN na rzecz dekarbonizacji, cyfryzacji i GOZ. Ruszył nabór w konkursie NEON
Rozpoczął się nabór wniosków o dofinansowanie w trzecim już konkursie NEON, czyli nowej odsłonie Wspólnego Przedsięwzięcia ORLEN i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Budżet, prawie 200 mln zł, będzie stymulował rozwój najciekawszych rozwiązań technicznych, technologicznych i cyfrowych w trzech obszarach tematycznych: dekarbonizacja, cyfryzacja i gospodarka obiegu zamkniętego. Nabór wniosków potrwa do 30 czerwca 2025 r., do godz. 16:00.
ORLEN i NCBR dzięki konkursowi NEON III zamierzają znaleźć partnerów wśród przedsiębiorstw, instytucji naukowych i technologicznych. Podmioty te wesprą m.in. rozwój nowych lub udoskonalonych systemów i technologii z obszarów będących w spektrum zainteresowania ORLEN, zgodnie z nową Strategią 2035.
NEON, wspólne przedsięwzięcie ORLEN S.A. i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, stanowi przykład nowoczesnego modelu współpracy między sektorem prywatnym a publicznym, ukierunkowanego na rozwój innowacyjnych technologii chemicznych i energetycznych. Projekt ten doskonale wpisuje się w strategię budowania ekosystemu innowacji ORLEN S.A., łącząc potencjał badawczy i finansowy z potrzebami rynkowymi oraz możliwościami wdrożeniowymi dużego koncernu. W nowej formule „Trzeciego Konkursu” NEON umożliwia badanie, testowanie i rozwijanie przełomowych rozwiązań w warunkach rzeczywistych ORLEN S.A., co znacznie przyspiesza ich komercjalizację i wzmacnia konkurencyjność polskiej gospodarki. To także platforma współpracy z młodymi firmami technologicznymi i środowiskiem naukowym, dzięki czemu powstaje dynamiczna sieć współdziałania, przyspieszająca transformację energetyczną, szczególnie że ORLEN S.A. deklaruje gotowość do podjęcia zadania wdrożenia opracowanych rozwiązań – powiedział dr inż. Arkadiusz Majoch, dyrektor Biura Innowacji i Rozwoju Technologii w ORLEN.
W regulaminie III konkursu NEON zostały wprowadzone nowe zapisy, które wychodzą naprzeciw oczekiwaniom rynku. Na podstawie przeprowadzonej ewaluacji, konsultacji ze światem nauki oraz z zespołami badawczymi założenia Wspólnego Przedsięwzięcia NEON zostały zaktualizowane. Przegląd zakresu tematycznego Programu był konieczny ze względu na potrzeby ORLEN S.A. oraz na zdefiniowane wyzwania i potrzeby rozwojowe przemysłu rafineryjno-petrochemicznego w kraju i za granicą. Odbyło się wiele rozmów i warsztatów z jednostkami naukowymi działającymi w obszarze przemysłu rafineryjno-petrochemicznego. W ich efekcie zakres tematyczny Wspólnego Przedsięwzięcia NEON został zmodyfikowany.
Słuchamy głosu rynku. Razem z ORLEN zaktualizowaliśmy program tak, aby z jednej strony – wypracowane technologie miały zastosowanie w przemyśle, a z drugiej strony – polskie firmy mogły je wypracować w toku prac badawczo-rozwojowych. Zasady konkursu, w którym rozpoczęliśmy właśnie nabór wniosków, są przyjazne dla jednostek naukowych, przedsiębiorstw, jak również ich konsorcjów. Zależy nam na tym, aby innowacyjne rozwiązania, które przyczynią się do neutralności emisyjnej oraz poprawy bezpieczeństwa, zostały wdrożone. Liczymy na to, że efekty projektów wesprą również cyfryzację istotnych procesów w przemyśle rafineryjno-petrochemicznym – powiedział prof. dr hab. inż. Jerzy Małachowski, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
11 zagadnień badawczych
Wnioski płynące z przeprowadzonej ewaluacji jednoznacznie wskazują, że Wspólne Przedsięwzięcie NEON jest trafnie zaplanowanym mechanizmem finansowania prac B+R w sektorze rafineryjno-petrochemicznym. Cele programu są zbieżne z celami strategii państwa wpisującymi się w fundamenty polityki klimatycznej UE, jak również z silnego powiązania z potrzebami Partnera wyrażonymi w Strategii Grupy ORLEN do 2030 roku. Zakresy tematyczne wpisują się w aktualne trendy w zakresie zwiększania udziału OZE oraz neutralności emisyjnej związanej z ograniczaniem emisji CO2. Wyznaczone w Programie obszary tematyczne są ważnym tematem prowadzenia prac B+R w perspektywie najbliższych lat.
III konkurs NEON obejmuje 11 zagadnień badawczych. Założenia tematyczne konkursu skupiają się na technologiach związanych z trzema głównymi obszarami: dekarbonizacją (eliminacją z obiegu dwutlenku węgla i jego zagospodarowaniem, wytwarzaniem paliw zrównoważonych i syntetycznych, otrzymywaniem wodoru nisko- i zeroemisyjnego), cyfryzacją (wzmacnianiem efektywności energetycznej i cyfrowym zarządzaniu funkcjonowaniem farm wiatrowych) i gospodarką obiegu zamkniętego (oczyszczaniem wód poprocesowych). Zagadnienia badawcze to:
- Opracowanie technologii paliw lotniczych typu SAF oraz benzyn syntetycznych z wykorzystaniem CO2 lub innych surowców pochodzenia biomasowego.
- Opracowanie innowacyjnej technologii produkcji gazu syntezowego (H2+CO) do produkcji syntetycznych paliw lotniczych wytwarzanych z CO2 i H2, spełniających kryteria RFNBO (paliwa odnawialne pochodzenia niebiologicznego).
- Ekologiczne technologie wychwytu (CO2) pochodzącego ze strumieni gazów przemysłowych charakteryzujących się niską zawartością CO2 poniżej 5% obj., strumieni biogenicznych (wytwórnia biogazu) lub powietrza z zastosowaniem innowacyjnych technik i materiałów.
- Nowe lub ulepszone technologie przetwórstwa strumienia CO2 w kierunku wytwarzania produktów chemicznych, z wyłączeniem technologii otrzymywana metanolu i eteru dimetylowego (DME).
- Stacja szybkiego tankowania wodoru dla pojazdów ciężkich i kolei.
- Technologie otrzymywania wodoru nisko-/zeroemisyjnego z surowców różnego pochodzenia.
- Dekarbonizacja przemysłu rafineryjnego i petrochemicznego, w tym odzysk ciepła odpadowego w celu zmniejszania energochłonności procesów.
- Efektywność energetyczna w przemyśle, w tym integracja energetyczna procesów produkcyjnych.
- Innowacyjne systemy monitoringu i predykcji stanu turbiny – narzędzie do optymalizacji prac konserwacyjnych i przeglądów lądowych i morskich farm wiatrowych poprzez zastosowanie inteligentnych systemów monitoringu i diagnostyki morskich turbin wiatrowych.
- Innowacyjne systemy monitoringu i predykcji produktywności turbiny – narzędzie do celów bilansowania energii produkowanej przez farmy wiatrowe i zagospodarowania nadwyżki energii w formie magazynowania lub produkcji zielonego wodoru.
- Innowacyjna technologia odsalania ścieków o różnych stopniach zasolenia wraz z zagospodarowaniem soli chemicznych.
Wysoka alokacja finansowa skierowana została na realizację badań przemysłowych lub eksperymentalnych prac rozwojowych realizowanych zarówno przez jednostki naukowe, przedsiębiorstwa jak również ich konsorcja. Założenia programu są zbieżne z celami strategii państwa wpisującymi się w fundamenty polityki klimatycznej UE, w tym zwiększania udziału OZE oraz neutralności emisyjnej związanej z ograniczaniem emisji CO2, jak również są ściśle powiązane z potrzebami ORLEN S.A. Celem jest opracowanie i rozwijanie technologii przyszłości poprzez finansowanie innowacyjnych rozwiązań, które są na niższym poziomie gotowości technologicznej (TRL 5-6), a są ważne w kontekście wymagań regulacyjnych i rynkowych. Dlatego też NCBR i ORLEN, ogłaszając to wspólne przedsięwzięcie, liczą, iż możliwe będzie przetestowanie wybranych technologii w skali pilotażowej w ramach projektu, a następnie ich wdrożenie w praktyce gospodarczej – wskazała prof. dr hab. Joanna Kulczycka, przewodnicząca Komitetu Sterującego programu NEON.
Przyjazne zasady i terminy
Najważniejsze zmiany formalne, wprowadzone do założeń NEON III w stosunku do poprzednich konkursów, to:
- szeroki zakres tematyczny,
- wdrożenie rezultatu projektu przez wykonawcę nie jest obowiązkowe, za wdrożenie odpowiada ORLEN,
- ORLEN zapłaci za prawa intelektualne wnoszone do projektu (jeśli okaże się to niezbędne do dalszego rozwijania rezultatu końcowego projektu zrealizowanego w ramach programu).
Wszelkie informacje o konkursie, wraz z Regulaminem wyboru projektów, znajdują się na stronie internetowej NCBR: gov.pl/ncbr
***
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) jest agencją rządową łączącą świat nauki i biznesu. Tworzy odpowiednie warunki do prowadzenia prac badawczo-rozwojowych. Poprzez współfinansowanie procesów B+R wspiera rodzimych przedsiębiorców, istotnie zmniejszając ich ryzyko biznesowe towarzyszące wdrażaniu przełomowych projektów badawczych. Misją NCBR jest realizacja zadań służących społecznemu i gospodarczemu rozwojowi Polski oraz rozwiązywanie konkretnych cywilizacyjnych problemów jej mieszkańców. NCBR realizuje szereg programów krajowych i międzynarodowych, a także projekty związane z bezpieczeństwem i obronnością państwa. NCBR pełni także rolę Instytucji Pośredniczącej w programach Unii Europejskiej: Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki oraz Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego.
Czytaj także: Szef NCBR: wychodzimy z ofertą dot. wzmocnienia współpracy nauki i biznesu
Więcej informacji na: gov.pl/ncbr
Last Updated on 29 kwietnia, 2025 by Samir Malki