Strategiczna przyszłość budownictwa: Liderzy branży o wyzwaniach i kierunkach rozwoju
Zwieńczeniem XVI edycji konferencji „Infrastruktura Polska i Budownictwo” była Debata Liderów polskiego budownictwa, dotycząca inwestycji strategicznych. Paneliści poruszyli kwestię odpowiedniej waloryzacji umów, wykorzystania środków z funduszy unijnych i niepokoju związanego z potencjalną ekspansją podmiotów zagranicznych na polskim rynku. Branża oczekuje dialogu między inwestorami i zamawiającymi oraz wyznaczenia jasnego kierunku strategicznego rozwoju branży budowlanej.
Panel, na prośbę moderatora, rozpoczął się krótką indywidualną przemową Jarosława Orlińskiego, Dyrektora Departamentu Programów Infrastrukturalnych, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, który podsumował bieżący stan wykorzystania środków inwestycyjnych z KPO i innych funduszy. Jak zaznaczył, wykorzystanie pieniędzy z tych źródeł wygląda w tym momencie bardzo dobrze. Niedawno MFiPR zakomunikowało wraz z Ministerstwem Infrastruktury zintensyfikowanie prac w segmencie kolejowym. Panelista podkreślił, że Polska jest jednym z liderów, jeśli chodzi o wykorzystanie środków i obecnie ubiega się w konkursie o kolejne 500 mln zł dodatkowych środków.
Odpowiadając na pytanie o stan infrastruktury drogowej w kontekście strategicznym, Tomasz Kwieciński, Radca Prawny Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad zadeklarował, że od wielu lat projekty drogowe są ściśle konsultowane ze stroną wojskową, tak aby zapewnić odpowiednią przepustowość i wytrzymałość powstającej infrastruktury. Ekspert zwrócił uwagę na potrzebę regulacji prawnej kwestii wykorzystania infrastruktury w ramach obrony cywilnej.
Analizując kondycję rynku finansowego, Janusz Władyczak, Prezes Zarządu KUKE podkreślił, żew Polsce obowiązują zbyt długie okresy gwarancyjne, a instytucje finansowe widzą duże ryzyko związane z wydatkowaniem środków z KPO. Zdaniem Prezesa Zarządu VINCI Construction Polska, WARBUD i spółek EUROVIA w Polsce, Nicolasa Dépret, choć Polska już od kilku dekad jest jednym z największych rynków budowlanych w Europie, brakuje nam stabilności. Przeżywamy jedynie kryzys, albo boom inwestycyjny. A boom inwestycyjny to często tylko inny rodzaj kryzysu. Łukasz Marcinkiewicz, Country Manager Poland z Hill International dodał, że niestety Polska ma problem z planowaniem długoterminowym. Branży trudno przewidzieć czy nastąpi kumulacja i jakie będzie miała skutki dla rozwoju sektora.
Nastroje studził nieco Stefan Bekir Assanowicz, Prezes Zarządu, Dyrektor Generalny Grupy Trakcja mówiąc, że oprócz rozmowy o wielkich, nadchodzących inwestycjach warto skupić się także na wielu nierozwiązanych problemach z przeszłości – szczególnie kwestii waloryzacji. Jego zdaniem wykonawcy tracą obecnie ogromną ilość czasu i pieniędzy na walkę o należne im wynagrodzenia. Często wieloletnia batalia sądowa kończy się przy stole mediacyjnym, gdzie de facto spór powinien trafić w pierwszej kolejności. Podobnego zdania był Jorge Calabuig Ferre, Prezes Zarządu firmy Mostostal Warszawa. Powiedział, że brak właściwej formuły rewaloryzacyjnej powoduje szereg batalii sądowych, które z kolei skutkują opóźnieniami w realizacji i kolejnym wzrostem kosztów inwestycji. Jeszcze niedawno firmy cieszyły się, jeśli w umowach pojawiały się zapisy o 5% rewaloryzacji. Dziś niewystarczające okazują się limity 15% – szczególnie jeśli chodzi o inwestycje zakontraktowane przed Covid-19 i wojną w Ukrainie.
Dariusz Blocher, Członek Rady Nadzorczej firmy Unibep zaproponował, aby wydzielić waloryzację z oferty przetargowej, wtedy podlegałaby ona uczciwej ocenie przez zamawiającego. Dodał, że aby polskie firmy odniosły sukces na rynku zagranicznym potrzeba przede wszystkim odpowiedniego zaplecza politycznego i poduszki finansowej. Ekspert wyraził obawę związaną z wejściem zagranicznych firm budowlanych na polski rynek. Ryzyko związane jest z brakiem transparentności finansowej. Branża oczekuje na wprowadzenie wyroku TSUE w tzw. sprawie Kolin do prawa zamówień publicznych, aby wzmocnić rodzimy rynek.
Debatę zakończył Nicolas Dépret, wyrażając wspólne zdanie wszystkich prelegentów, iż zarówno w gronie podmiotów publicznych, jak i wykonawców, brakuje jasnego kierunku strategicznego rozwoju branży budowlanej – powinna paść klarowna deklaracja władz, po konsultacjach z sektorem, czy będzie to infrastruktura drogowa, kolejowa, rozwój mieszkalnictwa, energetyki czy coś jeszcze innego.
Moderatorem panelu został Konrad Wyrwas, Dyrektor Strategiczny, Polski Związek Pracodawców Budownictwa, a udział w nim wzięli: Stefan Bekir Assanowicz, Prezes Zarządu, Dyrektor Generalny, Grupa Trakcja, Dariusz Blocher, Członek Rady Nadzorczej, Unibep, Nicolas Dépret, Prezes Zarządu, VINCI Construction Polska, WARBUD i spółek EUROVIA w Polsce, Jorge Calabuig Ferre, Prezes Zarządu, Mostostal Warszawa, Tomasz Kwieciński, Radca Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, Łukasz Marcinkiewicz, Country Manager Poland, Hill International, Jarosław Orliński, Dyrektor Departamentu Programów Infrastrukturalnych, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, Janusz Władyczak, Prezes Zarządu, KUKE.