Zamówienia publiczne: konieczność dialogu między stronami i profesjonalizacji uczestników rynku
XVI edycję konferencji „Infrastruktura Polska i Budownictwo” rozpoczął panel dyskusyjny pt. „Zamówienia publiczne”. Tematem przewodnim debaty stał się niedawny wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w tzw. sprawie „Kolin”, dotyczący obostrzeń w dopuszczaniu podmiotów spoza UE do ofertowania zamówień realizowanych na terenie Wspólnoty. Eksperci zwrócili uwagę na zbyt długie okresy gwarancyjne oraz problem z waloryzacją kontraktów.
Zdaniem Arkadiusza Arciszewskiego, Prezesa Zarządu Transkol i Dyrektora Działu Budownictwa Kolejowego MIRBUD wyrok TSUE to krok w dobrym kierunku, bowiem podmioty z krajów UE są ograniczane przez szereg obostrzeń regulacyjnych, którym nie podlegają zewnętrzni oferenci. Co więcej informacje podawane przez konkurencję spoza UE są trudne do zweryfikowania. „Wyrok daje zamawiającym możliwość wyrównania szans”- podkreślił. Marcin Mochocki, Członek Zarządu i Dyrektor ds. realizacji inwestycji PKP Polskich Linii Kolejowych wskazał, że PLK zastosowało już w praktyce postanowienia TSUE podczas ogłoszenia postępowania w styczniu 2025r. na modernizację 100 km odcinka linii kolejowej Białystok-Ełk o wartości ponad 5 mld zł. Zaznaczył jednak, że dla mniejszych przetargów preferencje dla unijnych przedsiębiorstw mają mniejsze znaczenie. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych, Agnieszka Olszewska zadeklarowała, że rozpoczął się już proces legislacyjny włączający zmiany do planowanej nowelizacji Prawa Zamówień Publicznych. Celem Urzędu jest profesjonalizacja uczestników rynku przez szeroką edukację zamawiających.
Wyzwaniem według Anny Łopaciuk, Dyrektora ds. inwestycji infrastruktury transportu Banku Gospodarstwa Krajowego są trudności w relacjach pomiędzy zamawiającym i wykonawcą, które sprawiają, że finansowanie kontraktów opartych o zamówienia publiczne niesie ze sobą więcej wyzwań i ryzyk niż zamówienia na zasadach rynkowych. Kuleje również dialog między zamawiającym i wykonawcą. W przeciwieństwie do zamówień publicznych, w zamówieniach komercyjnych widać dialog, standardem jest aneksowanie umów, a sporne kwestie są rozwiązywane na bieżąco. Bartosz Tokarski, Zastępca Dyrektora Biura Ubezpieczeń Klientów Strategicznych z firmy EIB dodał, że bardzo długie okresy gwarancji wykraczają poza normy zagraniczne. Racjonalnym rozwiązaniem byłoby przyjęcie standardów międzynarodowych.
Odnosząc się doproblemu długości gwarancji, Marcin Mochocki wskazał, że w obecnie prowadzonych postępowaniach PLK szuka balansu między długością okresów gwarancyjnych, a jakością. W PLK obowiązuje automatyczny 10% mechanizm waloryzacyjny i musi zabezpieczyć te finanse przed rozpoczęciem inwestycji. Zdaniem Anny Łopaciuk jeśli firmy deklarują 20-30% waloryzacji na pełen okres gwarancji (np. na 15-18 lat), to jest to duże zagrożenie dla rodzimych spółek bo spółki tureckie czy azjatyckie nie mają problemów z uzyskaniem tak długich gwarancji, a polskie spółki tak. Arkadiusz Arciszewski dodał, że wady i usterki wychodzą zazwyczaj w pierwszych latach inwestycji, a po 10 latach jest to już problem związany z długością eksploatacji.
Na sukcesy PLK w dialogu z wykonawcami wskazał Marcin Mochocki. PKP PLK ma za sobą udane mediacje przed Prokuratorią Generalną, dzięki którym rozstrzygnięto kilkanaście sporów. Prokuratoria Generalna pomaga w podjęciu decyzji, ale również stoi na straży wydatkowania środków publicznych. Ekspert przypomniał, że od wielu lat funkcjonuje Forum Inwestycyjne, podczas którego na bieżąco toczą się prace nad kształtowaniem zapisów umów tak, by zapewnić równowagę między stronami postępowania. Arkadiusz Arciszewski dodał, że widaćznaczną poprawę w dialogu z PLK. Podkreślił, że kluczem jest skuteczna realizacja umów, co przekłada się na mniejszy koszt inwestycji.
Moderator Jędrzej Witaszczak wyraził opinię, że często demonizuje się kryterium cenowe w zamówieniach publicznych. Zdaniem Agnieszki Olszewskiej, aby jakość była na dobrym poziomie, kluczowy jest precyzyjny opis przedmiotu zamówienia oraz dokładne przygotowanie do procesu przez dialog z rynkiem i pozyskanie wiedzy o tym, jakie ryzyka należy uwzględnić.
Moderatorem debaty został Jędrzej Witaszczak, Radca Prawny, DSK Kancelaria. Udział w dyskusji wzięli zaś: Arkadiusz Arciszewski, Prezes Zarządu, Transkol, Dyrektor Działu Budownictwa Kolejowego, MIRBUD, Anna Łopaciuk, Dyrektor ds. inwestycji infrastruktury transportu, Bank Gospodarstwa Krajowego, Marcin Mochocki, Członek Zarządu, Dyrektor ds. realizacji inwestycji, PKP Polskie Linie Kolejowe, Agnieszka Olszewska, Prezes, Urząd Zamówień Publicznych, Bartosz Tokarski, Zastępca Dyrektora Biura Ubezpieczeń Klientów Strategicznych, EIB.
Last Updated on 4 kwietnia, 2025 by Anastazja Lach