Czas na przedefiniowanie strategii i zmianę podejścia do podatków. Cezary Przygodzki, Partner kierujący zespołem Prawa Podatkowego w warszawskim biurze kancelarii Dentons

Jesteście organizatorem konferencji „Dentons Global Tax Conference. Trzy odcienie szarości w podatkach: strukturyzacja, unikanie, nadużycia”. Proszę powiedzieć nam coś więcej na temat tego projektu?

Już po raz trzeci nasza kancelaria organizuje międzynarodową konferencję podatkową – Dentons Global Tax Conference. Jest to cykliczne wydarzenie, które odbywa się corocznie w innym kraju. Tym razem 6 października spotykamy się w Warszawie, aby porozmawiać o kluczowych zagadnieniach w międzynarodowym prawie podatkowym. Na konferencję zapraszamy przedstawicieli biznesu, zasiadających w zarządach i radach nadzorczych zarówno polskich, jak i zagranicznych firm, a także osoby zajmujące stanowiska kierownicze w działach finansowych i podatkowych, a także te na co dzień zajmujące się podatkami.

Co roku temat konferencji jest inny, dostosowujemy go do bieżących potrzeb międzynarodowego środowiska biznesowego. Działamy w otoczeniu, które niesie wiele wyzwań. Mam tu na myśli czas globalnej pandemii, wojnę tuż przy granicy Unii Europejskiej, zbliżający się kryzys energetyczny. W takich okolicznościach biznes musi adekwatnie przeformułować strategię działania – oznacza to także zmianę podejścia w perspektywie podatkowej. Aktualna strategia podatkowa jest niezbędna do zapewnienia przedsiębiorstwu rozwoju i rentowności, a także osiągnięcia długoterminowej stabilności. W tym kontekście pojawiają się strategiczne pytania – jakiego rodzaju międzynarodowe planowanie podatkowe jest dopuszczalne, a co może być już uznane za nadużycie. Dziś ta wiedza zyskuje na znaczeniu.

Jesteśmy przekonani, że efektywne podatkowo i oparte na obowiązujących przepisach mechanizmy są w stanie skutecznie wesprzeć biznes w niepewnych czasach i pomóc sprostać wyzwaniom, z którymi mierzą się firmy na całym świecie. Z tego względu tematem przewodnim październikowej konferencji będą kwestie związane z międzynarodową strukturyzacją podatkową.

Jakie dokładnie tematy będą poruszane podczas Global Tax Conference w Warszawie?

Agendę konferencji zaplanowaliśmy tak, aby wszechstronnie omówić różne aspekty międzynarodowych struktur podatkowych, także w przypadkach, w których regulacje są nieostre. W ciągu ostatnich kilku lat wypracowano znaczną liczbę rozwiązań, zarówno na poziomie Unii Europejskiej, jak i OECD, które mają istotny wpływ na międzynarodową strukturyzację podatkową. Tytułem przykładu Konwencja MLI modyfikująca umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania czy Dyrektywy ATAD I oraz II. Na etapie projektów są także kolejne inicjatywy OECD, UE czy krajowe – wystarczy wspomnieć prace nad Dyrektywą DEBRA w zakresie m.in. dalszych ograniczeń odliczalności odsetek czy Dyrektywę Unshell (ATAD 3) dotyczącej podmiotów występujących w międzynarodowym planowaniu podatkowym.

Tym kwestiom poświęcimy szczególną uwagę, gdyż w praktyce organy podatkowe pilnie przyglądają się strukturom podatkowym, badając między innymi, czy obniżenie obciążeń podatkowych wynikające z wdrożenia tych struktur nie było głównym bądź jednym z głównych celów danej struktury, czy też dana spółka zagraniczna ma tzw. wystarczający substrat biznesowy (substance), aby korzystać z preferencji podatkowych (np. w zakresie podatku u źródła – WHT).

Zastanowimy się również, w jaki sposób powyższe zmiany wpływają na opodatkowanie transakcji M&A, transakcji nieruchomościowym oraz struktur finansowania.

A nawet jeśli obniżenie podatku było jedynie efektem ubocznym danej struktury biznesowej, to postaramy się odpowiedzieć na pytanie, czy taką strukturę można uznać za etyczną i wolną np. od ryzyka reputacyjnego. W praktyce coraz częściej zdarza się, że choć daną strukturę można uznać za bezpieczną podatkowo, to czy jednak względy reputacyjne nie sprawiają, że niesie ona ze sobą ryzyka biznesowe.

Między innymi o tych zagadnieniach będziemy dyskutować podczas Dentons Global Tax Conference 2022.

Wiele osób uważa, że mamy bardzo skomplikowany i mało przejrzysty system podatkowy. Jakie zmiany Waszym zdaniem należy wprowadzić, aby unikać zagrożeń wynikających z zawiłości systemu?

Niestety w tym zakresie nie ma prostej recepty. Nie chcę tutaj usprawiedliwiać Ministerstwa Finansów, ale rzeczywistość gospodarcza staje się coraz bardziej złożona, co wymaga wprowadzenia nowych regulacji podatkowych. Kto jeszcze kilka lat temu zakładał istnienie poważnych rynków kryptowalut albo rozwój gospodarki cyfrowej na taką skalę? Albo coraz powszechniejsze korzystanie z pracy zdalnej, często w wymiarze transgranicznym? Te wszystkie nowe zjawiska nie uciekły uwadze władz podatkowych, które próbują opodatkować generowane w ten sposób zyski.

Nie możemy również zapominać, że istotna część nowych przepisów podatkowych ma – jak wskazano powyżej – swoje źródła w regulacjach wypracowywanych na poziomie UE oraz OECD, które następnie są implementowane przez naszego ustawodawcę.

Te czynniki wpływają niewątpliwie na polski system podatkowy. Natomiast na naszym własnym podwórku, gdzie ustawodawca ma pełną swobodę działania, powinniśmy unikać wprowadzania kolejnych podatków lub quasi-podatków czy też komplikacji w ramach istniejących regulacji podatkowych. Wystarczy wspomnieć wprowadzone w ostatnich latach podatek bankowy czy podatek handlowy (od sprzedaży detalicznej) czy dodane w ramach ustawy o CIT tzw. minimalny podatek od nieruchomości komercyjnych czy podatek od przerzuconych dochodów. A planowane są kolejne podatki. Dodatkowe wpływy podatkowe można uzyskiwać przez uproszczenia podatkowe.

A przede wszystkim unikać należy wprowadzenia zmian podatkowych w sposób chaotyczny, jak to miało miejsce ostatnio z tzw. Polskim Ładem, gdzie – ignorując głosy krytyki i słuszne postulaty biznesu – uchwalono przepisy, które następnie należało szybko nowelizować, czego koronnym przykładem jest likwidacja tzw. ulgi dla klasy średniej w PIT. Ten ostatni przykład pokazuje, że w miejsce skomplikowanych formuł lepsze są prostsze i niższe podatki (tj. obniżenie stawki PIT dla pierwszego progu do 12%).

Słyszymy, że w tzw. „Polskim Ładzie” zachodzą wciąż jakieś zmiany, usprawnienia i próba naprawienia tego, co nie funkcjonuje tak jak pierwotnie tego oczekiwano. Czy wprowadzane zmiany rzeczywiście są korzystne?

Nie ulega wątpliwości, że Polski Ład wymagał pilnej korekty i to zarówno w odniesieniu do PIT, jak i CIT. Oczywiście priorytet miał PIT, gdyż zmiany wprowadzone w tym zakresie i liczne legislacyjne niedociągnięcia dotykały milionów podatników. Zmiany w tym obszarze zostały przyjęte i weszły w życie od lipca br. W zdecydowanej części są to zmiany korzystne dla podatników.

Natomiast do naprawienia pozostają liczne przepisy w CIT. Te cele ma realizować projekt nowelizacji, który został przyjęty przez rząd pod koniec sierpnia i będzie teraz przedmiotem prac parlamentarnych. Przewiduje on m.in. zmiany w szeroko krytykowanym tzw. minimalnym podatku dochodowym (i jego odroczenie o 2 lata), zmiany w podatku od przerzuconych dochodów, uchylenie przepisów o tzw. ukrytej dywidendzie, zmiany w zakresie tzw. estońskiego CIT czy zmiany powszechnie krytykowanych przepisów o obowiązkach dokumentacyjnych na gruncie przepisów o cenach transferowych w zakresie tzw. transakcji rajowych. To niewątpliwe są korzystne zmiany, bo wiele z tych przepisów było zbędnych, nieprecyzyjnych albo ich wprowadzenie nie było zasadne.

Ale pamiętajmy jednak, że szereg przepisów wprowadzonych Polskim Ładem, pomimo licznych postulatów (np. w zakresie opodatkowania transakcji restrukturyzacyjnych typu połączenia, podziału czy wymiany udziałów) nie będzie nowelizowanych, a powinno być.

Zmienność prawa, brak lub ograniczone czasowo vacatio legis, a także ułomność systemu podatkowego wzbudza wiele obaw wśród inwestorów, ale też utrudnia firmom planowanie strategii. Jakie działania należy podjąć, aby system podatkowy był sprzymierzeńcem, a nie wrogiem dla przedsiębiorców?

Niestety w prawie podatkowym jako bardzo dynamicznej dziedzinie prawa, pewne jest jedynie to, że nic nie jest pewne. Przedsiębiorcom nie pozostaje zatem nic innego, jak oswoić system podatkowy i nauczyć się właściwie korzystać z przewidzianych w nim narzędzi.

W pierwszej kolejności, w obszarach szczególnie newralgicznych, warto rozważyć korzystanie z instrumentów minimalizujących ryzyko podatkowe jak np. interpretacje podatkowe, opinie o stosowaniu preferencji w podatku u źródła (WHT), opinie zabezpieczające czy uprzednie porozumienia cenowe (APA). Korzystne może być również wprowadzanie wewnętrznych procedur podatkowych. W przypadku kwestii spornych, gdy analiza wskazuje na istotne szanse na wygraną, należy gromadzić argumentację dla celów ewentualnego sporu albo, gdy ten spór już zaistnieje, bronić własnego stanowiska w ramach postępowań podatkowych oraz sądowoadministracyjnych. Z drugiej strony polski system podatkowy oferuje coraz więcej zachęt i ulg, w tym liczne – i to pozytyw – rozwiązania wprowadzone przez Polski Ład, które warto znać i z nich korzystać.

Nieodzowne w poruszaniu się w tym gąszczu ryzyk, ale i szans, jest korzystanie z usług wykwalifikowanych doradców podatkowych i prawników. Choć z taką pomocą wiążą się pewne koszty, to jednak jest to dobra inwestycja pozwalająca na zminimalizowanie kosztowych ryzyk, jak i na skorzystanie z dostępnych ulg oraz zachęt, które przynoszą wymierne korzyści finansowe dla przedsiębiorców.

Cezary Przygodzki, doradca podatkowy, partner, kieruje zespołem Prawa Podatkowego w warszawskim biurze kancelarii Dentons. Koncentruje się na projektach z zakresu międzynarodowego planowania podatkowego oraz strukturyzowania transakcji fuzji i przejęć (M&A).

Specjalizuje się w kwestiach podatkowych związanych z fuzjami i przejęciami, w tym w zakresie strukturyzacji transakcji, przeglądów podatkowych due diligence, negocjacjach i zamknięciu transakcji. Posiada wieloletnie doświadczenie związane z restrukturyzacjami i reorganizacjami podatkowymi oraz inwestycjami zagranicznymi w Polsce. Prowadzi także projekty związane ze sporami podatkowymi oraz sądowo-administracyjnymi.

Wspiera firmy z sektorów przemysłowego, energetycznego, nieruchomości, technologii i mediów, a także instytucje finansowe oraz fundusze private equity.

Cezary został uznany za Lidera w dziedzinie doradztwa transakcyjnego w Polsce w XVI Rankingu firm doradztwa podatkowego 2022 dziennika Rzeczpospolita. Ma ponad 20 lat doświadczenia, w tym w firmach z Wielkiej Czwórki i renomowanych kancelarii prawnych.

Last Updated on 8 września, 2022 by Anastazja Lach