Magazyny energii – niezbędny element zielonej transformacji i nowy kierunek działania Grupy Apator. Krzysztof Kmiecik, Menedżer Rozwoju Biznesu ds. OZE Grupy Apator

Jak w tej chwili możemy określić sytuację polskiej energetyki?

Biorąc pod uwagę szeroki kontekst gospodarczy i polityczny, zaburzenia na rynku surowców energetycznych i dynamicznie rosnące ceny energii elektrycznej – z punktu widzenia odbiorcy energii sytuacja polskiej energetyki może wydawać się niepokojąca. Wobec tych okoliczności wszyscy widzimy potrzebę podjęcia pilnych działań zapobiegawczych w celu zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego w skali kraju i uchronienia odbiorców przed brakiem zasilania, zarówno gospodarstw domowych, jak i odbiorców przemysłowych.

Od jakiegoś czasu awizowane, a do niedawna mało znane pojęcie – VUCA (Zmienność, Niepewność, Złożoność, Niejednoznaczność) opisujące czasy, w jakich żyjemy, staje się naszą rzeczywistością –  i dotyczy również energetyki obejmującej cały ekosystem wytwórców, dystrybutorów oraz odbiorców energii.

Czy potrafimy właściwie przewidywać i reagować na bieg zdarzeń? Czas pokaże, tymczasem bardzo ważne jest, abyśmy tworzyli rozwiązania elastyczne, pozwalające reagować szybko, ale w przewidywalny sposób, na wszelkie zmiany.

Z jakimi problemami boryka się sektor energetyki? A w związku z tym, jakie czekają nas zmiany?

Przede wszystkim naszym problemem są okresowe niedobory energii lub jej nadpodaż wynikające z niezbilansowania systemu. Mamy z jednej strony duże jednostki wytwórcze oparte o tradycyjne nośniki energii, z drugiej strony w systemie pojawiło się dużo nowych mocy  opartych o niestabilne źródła odnawialne. Stąd też wzrosło ryzyko niewydolności sieci zarówno po stronie przesyłu, jak i dystrybucji spowodowane niewłaściwą współpracą dużych i małych jednostek wytwórczych.

Zmiany, jakie już się dzieją, dotyczą wprowadzania i rozwoju społeczności energetycznych (prosument, klaster, spółdzielnia), które doprowadzą do powstawania mikrosieci mogących pracować niezależnie od dużego i tradycyjnego systemu elektroenergetycznego, ale równocześnie wspomagające go w przypadku zagrożenia wspomnianą niestabilnością.

Drugim kierunkiem zmian będzie łączenie różnych rodzajów wytarzania energii i jej dystrybucji w jeden system. Nie będzie on, oczywiście, połączony na poziomie wytwarzania lub dystrybucji energii cieplnej lub elektrycznej, niemniej będzie zarządzany przez jednego operatora (systemy multienergetyczne). Ta zmiana również będzie się odbywać (a właściwie już się odbywa) na poziomie mikrosieci, niezależnie od tego, jaką formę prawną przyjmą. Zjawisko będzie rosło wraz ze wzrostem cen energii elektrycznej, gazu, węgla. Chęć uzyskania niezależności energetycznej stanie się ekonomicznie uzasadniona i zacznie być realizowana na dużą skalę.

Czy w związku z problemami, z jakimi już teraz mierzy się sieć, wciąż będziemy obserwować rozwój fotowoltaiki – jaką rolę będą odgrywać magazyny energii?

Zdecydowanie powinniśmy kontynuować rozwój fotowoltaiki, budowę turbin wiatrowych, biogazowni oraz innych ekologicznych źródeł wytwarzania energii elektrycznej. Warunkiem pozwalającym na taki rozwój jest zniesienie barier prawnych i tworzenie zachęt finansowych dla inwestorów i prosumentów. Ważnym czynnikiem jest również rozwój nowoczesnych technologii, które wraz ze wzrostem skali będą taniały, co wpłynie na korzystny rachunek ekonomiczny po stronie firm i osób fizycznych będących beneficjentami rozwoju nowych rozwiązań.

Magazyny energii będą odgrywały w systemie energetycznym opartym o źródła rozproszone istotną rolę. Będą zarówno umożliwiały ustabilizowanie pracy źródeł odnawialnych, jak i świadczyły szereg dodatkowych usług koniecznych do zapewnienia stabilności systemu energetycznego.

Co tak właściwie znaczy stabilizacja sieci? Czy właśnie w tym pomogą magazyny? Jakie problemy mogą rozwiązywać?

Stabilizacja sieci oznacza dążenie do zachowania równowagi pomiędzy mocą wytwarzaną i odbieraną, co wymaga monitorowania parametrów napięcia i częstotliwości w różnych punktach systemu elektroenergetycznego. Wyjście parametrów napięcia i częstotliwości poza określone progi prowadzi do pogorszenia jakości energii elektrycznej oraz do niechcianych i nieplanowanych wyłączeń odbiorców i/lub źródeł wytwórczych. Prowadzą one bardzo często do strat w produkcji w przypadku zakładów przemysłowych, braku ogrzewania w mieszkaniach, zwiększonych kosztów działalności, zniszczenia urządzeń itd. W przypadku OSD wymuszają podjęcie działań interwencyjnych związanych z przywróceniem zasilania, co też stanowi niepotrzebny koszt.

Magazyny są pomocne, gdyż stanowią bufor, w którym możemy gromadzić energię elektryczną, gdy jest jej w nadmiarze lub pobierać ją, gdy występuje jej niedobór. Poprzez takie działanie wpływamy na zachowanie wymaganych parametrów napięcia i częstotliwości.

Dla kogo przeznaczone są magazyny energii? Kto może być ich odbiorcą?

Katalog usług, jakie świadczą magazyny energii, pozwala na ich zastosowanie w energetyce zawodowej, przemyśle i gospodarstwach domowych. Mogą mieć zastosowanie techniczne (stabilizacja sieci energetycznej) i komercyjne. W przypadku zastosowań komercyjnych chodzi o wykorzystanie różnic w cenie zakupu i sprzedaży energii elektrycznej – czyli „ładowanie magazynu”, gdy energia jest tania (pozyskana ze słońca lub wiatru) i jej sprzedaż, gdy jest droga (w szczycie zapotrzebowania). Rezerwa energii w magazynie może być wykorzystana przez jednostki odpowiedzialne za utrzymanie stabilności systemu elektroenergetycznego (samo utrzymanie takich rezerw może zapewnić przychód). W przypadku zakładów przemysłowych chodzi o zabezpieczenie zasilania w energię elektryczną np. w sytuacjach awaryjnych, gdy zabraknie jej od dostawcy .

Jedno z zastosowań magazynu energii to odsunięcie dużych inwestycji w czasie, np. w przypadku konieczności zapewnienia ciągłości zasilania odbiorców. W takich miejscach, gdzie konieczna byłaby inwestycja w rozbudowę sieci elektroenergetycznej, można z powodzeniem zastosować magazyn energii elektrycznej, który stanowi mniejszy koszt niż inwestycja w infrastrukturę sieciową. Jak widać, zastosowań magazynów energii może być wiele.

W dobie rosnących kosztów energii elektrycznej i zwiększonej ilości rozproszonych źródeł PV, widać także rodzące się zapotrzebowanie na magazyny energii ze strony jednostek samorządu terytorialnego, które chcą partycypować w dostarczeniu rozwiązania zapewniającego bezprzerwową pracę instalacji fotowoltaicznych, w które zainwestowali mieszkańcy.

Jak Grupa Apator odpowiada na potrzeby nowej energetyki?

Dostrzegając rozwój rynku i jego potrzeby, rozwijamy naszą ofertę bazując na długoletnim doświadczeniu wyniesionym z dotychczasowej działalności w sektorze energetycznym. Korzystając z dotychczasowych platform produktowych przeskalowujemy produkty i dostosowujemy je do potrzeb odnawialnych i rozproszonych źródeł energii.

Wymagania właścicieli farm PV lub farm wiatrowych (lub instalacji hybrydowych obejmujących oba rodzaje wytwarzania) są w dużej mierze specyficzne, co wymusza rozwój nowoczesnych narzędzi i aplikacji. Wprowadzamy na rynek nowe marki cyfrowych systemów nadzoru (EKTIN) oraz sterowników, które realizują wymagania NCRFG i kodeksów sieciowych – SPV RM lub SPV SM. Urządzenia wykorzystywane są w przemyśle i pomagają
w zarządzaniu mocą w punktach przyłączeniowych do sieci zewnętrznych. Litowo-jonowe magazyny energii, uzupełnione o wielopoziomowe systemy EMS (Energy Management Systems) i sterowniki komunikacyjne, mogą być dostarczane jako kompleksowe rozwiązania lub jako elementy uzupełniające istniejące już instalacje. Apator jest gotowy zaproponować rozwiązania dla szerokiej grupy klientów, poczynając od małych instalacji opartych o OZE aż po inwestorów, którzy wymagają kompleksowych systemów zarządzających dużymi ilościami danych i realizującymi ważne i odpowiedzialne działania związane z rekonfiguracją sieci elektroenergetycznej . Klient może korzystać z własnych serwerów lub serwerów udostępnionych przez Apator, co pozwala na zmniejszenie wydatków inwestycyjnych na rzecz rozłożonych w czasie wydatków operacyjnych.

Co z dalszym rozwojem OZE, w jakim kierunku zmierzamy?

Chciałbym, abyśmy zmierzali w kierunku zrównoważonego rozwoju opartego na współpracy wielu podmiotów pochodzących z różnych branż oraz środowisk i robili to w sposób jasno zaplanowany. Odnawialne Źródła Energii powinny być częścią większego planu działającego na rzecz demokratyzacji energetyki i przenoszenia odpowiedzialności za efektywność energetyczną do lokalnych społeczności. Oczywiście, takiej zmianie towarzyszą napięcia związane z naruszeniem status quo, ale one nie mogą przeszkodzić w dążeniu do celów związanych z neutralnością klimatyczną, obniżeniem emisyjności naszej gospodarki poprzez zmianę miksu energetycznego na korzyść OZE. Proces zmian został już zainicjowany, ale jego tempo będzie dyktowane wieloma czynnikami.

Apator będzie uczestniczył w tym procesie dzieląc się ekspercką wiedzą oraz dostarczając rozwiązania techniczne służące transformacji energetycznej oraz wspierające przedsiębiorców i samorządy w dążeniu do niezależności energetycznej.

Nie zapominajmy o elektromobilności, która oprócz samochodów elektrycznych wymaga zapewnienia odpowiedniej infrastruktury do ich ładowania. Ładowarki staną się w przyszłości istotnym elementem systemu elektroenergetycznego, a we współpracy z magazynami energii – tymi stacjonarnymi lub tymi na pokładzie samochodu elektrycznego (bo czymże innym jest bateria samochodowa) – staną się ważnym elementem transformacji sektora. Co również istotne, dzięki elektromobilności nasze miasta będą bardziej zrównoważone i zdrowe.

---

Last Updated on 15 grudnia, 2022 by Anastazja Lach