Polska kolej przyspiesza. Rozmowa z dr Jakubem Majewskim, Prezesem Fundacji ProKolej

Nikt nie ma wątpliwości, że świat pędzi coraz szybciej. To nie tylko domena dzisiejszych podróży, to także symbol naszej codzienności. Globalne wyzwania, jakim jest np. polityka ekologiczna europejskich państw, jak również lokalne uwarunkowania, związane przykładowo ze stanem infrastruktury transportowej, sprawiają, że rozmawiając o kolei musimy poruszyć naprawdę wiele wątków.

Bieżący rok został ogłoszony rokiem kolei. W ten sposób Unia Europejska podkreśla, że transport szynowy jest najbardziej ekologicznym rozwiązaniem. Czy chcąc oddychać naprawdę czystszym powietrzem już powinniśmy przesiąść się do pociągów?

Według wszelkich analiz kolej to najbardziej ekologiczny środek transportu. Pociągi emitują czterokrotnie mniej zanieczyszczeń niż samoloty w transporcie pasażerskim i pięciokrotnie mniej niż ciężarówki w transporcie towarowym. Chcąc zrealizować ambitne cele strategii Europejskiego Zielonego Ładu, Unia Europejska musi postawić na transport szynowy, jako formę transportu najbardziej przyjazną środowisku. Tym bardziej, że nasze wymarzone, właśnie wybudowane autostrady już się zapchały. A jeden pociąg może zmieścić tylu pasażerów co 200 samochodów oraz tyle ładunków co 80 ciężarówek. Zaskakujące jest to, że pomimo oczywistych zalet kolej w Polsce wciąż jest marginalizowana. A powinno być dokładnie odwrotnie!

Jak Fundacja wspiera rozwój kolei w Polsce? Co robicie, żeby zmienić opisaną wyżej sytuację?

Jesteśmy bardzo aktywnym ośrodkiem eksperckim, który na bieżąco analizuje i recenzuje politykę transportową. Współpracujemy z przedsiębiorcami, administracją, ze spółkami Grupy PKP i mediami. Opiniujemy propozycje legislacyjne i wspieramy procesy decyzyjne. Jako jedni z pierwszych zaczęliśmy przypominać o roli transportu kolejowego w realizacji europejskiej strategii Nowego Zielonego Ładu. Jesteśmy zdeterminowani, bo w naszym kraju wyzwania są szczególne – mamy energetykę opartą na węglu, przestarzałe elektrownie, uciążliwy smog, białe plany obszarów do których nie dociera żaden transport publiczny i jedne z najwyższych opłat za infrastrukturę kolejową. To zagadnienia, z którymi musimy się zmierzyć w najbliższej przyszłości. Dlatego Fundacja ProKolej wykorzystując różne kanały komunikacji, przypomina że sektor transportu nie jest liderem współczesnej polityki klimatycznej. Podkreślaliśmy to w autorskim raporcie „Kolej dla klimatu”.

Kwestie klimatyczne są oczywiście bardzo ważne. Jednak, jako pasażer, wsiadając do pociągu oczekujemy przede wszystkim bezpieczeństwa, komfortu jazdy oraz punktualności w dotarciu do stacji docelowej…

…oczywiście. Do tych punktów dodałbym również to co się dzieje przed podróżą. Czyli dostęp do informacji, zakup biletu czy standard dworca kolejowego, a pierwsze kontakty podróżnego z koleją. To na tym etapie tak naprawdę podejmowane są decyzje o wyborze środka transportu i oceniany wizerunek kolei przez tych, którzy z niej – jeszcze – nie korzystają. Dlatego kibicujemy wszystkim programom rozbudowy infrastruktury kolejowej w Polsce, naciskamy na ich efektywność, ale promujemy najlepsze praktyki. Z inicjatywy Fundacji ruszyła polska edycja konkursu „Dworzec Roku”, która promuje najciekawsze i najbardziej przyjazne stacje kolejowe. W ich wyborze pomagają nam eksperci oraz internauci – mamy już ich ponad 20 000! To właśnie pokazuje skalę zainteresowania sprawami kolei w Polsce.

Co zatem musiałoby się stać, żeby kolej w Polsce znów ruszyła pełną parą?

Wiele już się zmieniło. To zasługa środków unijnych i krajowych. To także wysiłek kolejarzy z Grupy PKP, ze spółek samorządowych czy przewoźników prywatnych, czy przemysłu pracującego na rzecz rynku. Coraz większa jest też rola opinii publicznej, ruchów miejskich czy organizacji takich jak nasza. Wciąż jest bardzo dużo do zrobienia, ale trzeba uczciwie przyznać, że rośnie grono aktywistów promujących tę branżę. Po latach krytyki to ważny trend, który trzeba wykorzystać.

Dr Jakub Majewski
Prezes Fundacji ProKolej

Analityk i specjalista w zakresie mobilności i logistyki, rozwoju systemów transportowych, inwestycji infrastrukturalnych oraz organizacji publicznego transportu zbiorowego. Od 2021 r z tytułem doktora nauk humanistycznych ze specjalizacją z zakresu polityki transportowej. Twórca i kierownik Pracowni Polityki Transportowej Unii Europejskiej na Akademii Humanistycznej im. A. Gieysztora, a obecnie adiunkt na Uniwersytecie Warszawskim w Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych. Zawodowo związany rynkiem kolejowym – w pierwszym okresie jako prezes Instytutu Rozwoju i Promocji Kolei i pełnomocnik Urzędów Marszałkowskich z koordynujący organizację przewozów regionalnych. Następnie członek zarządów oraz rad nadzorczych przewoźników kolejowych – w tym m.in. PKP Przewozy Regionalne, Warszawskiej Kolei Dojazdowej, Szybkiej Kolei Miejskiej. W latach 2009-10 prezes Kolei Mazowieckich, a 2012-14 wiceprezes Urzędu Transportu Kolejowego ds. regulacji rynku kolejowego. Członek komitetów sterujących i ekspert we wdrażaniu i ewaluacji programów operacyjnych finansowanych funduszy europejskich. Doradca Ministerstwa Infrastruktury w procesie przygotowania Ustawy o Publicznym Transporcie Zbiorowym. Współautor kilkudziesięciu opracowań analitycznych, badań oraz studiów wykonalności dla przemysłu i transportu. Licencjonowany maszynista kolejowy i jednocześnie branżowy komentator prasowy i telewizyjny.

Last Updated on 1 listopada, 2021 by Redakcja