Mamy jeszcze wiele do zrobienia. Nie tylko dla kobiet. Wywiad z Agnieszką Porębską, CEO Talent Alpha
Co powoduje brak awansów większej liczby kobiet na najwyższe stanowiska?
Wiele kobiet nie awansuje ze względu na brak takich możliwości lub na skutek własnej decyzji. Powodów może być tyle, ile firm i samych kobiet. Myślę jednak, że powinniśmy zmienić nasze myślenie ze standardowego „potrzebujemy więcej kobiet na wysokich stanowiskach” na „powinniśmy stworzyć takie warunki w organizacjach, które pozwolą na jak najlepsze wykorzystanie potencjału kobiet (i nie tylko) i dać im jak najlepsze warunki do rozwoju i satysfakcjonującej pracy”. Nie zawsze musi to oznaczać awanse i obejmowanie najwyższych stanowisk. Wydaje mi się, że temat tzw. kwot pozwala na unikanie dyskusji o znacznie ważniejszych kwestiach w organizacjach. W dojrzałej organizacji nie powinno mieć znaczenia z jaką płcią się identyfikujesz, jaki masz kolor skóry, jaką masz osobowość czy skąd pochodzisz. Jeśli tylko dobrze wypełniasz swoje obowiązki i masz potencjał do rozwoju, Twoja firma, jeśli tylko jest mądrze zarządzana, powinna stworzyć Ci takie możliwości jakie pozwalają na jak najlepsze spełnienie tego potencjału, w takim miejscu, z takim zakresem działań i odpowiedzialności, które dadzą jak najwięcej korzyści obu stronom. Do tego potrzebne jest dojrzałe przywództwo, kultura organizacyjna oparta na jasnych, przejrzystych i równych zasadach dla wszystkich oraz dobre zrozumienie mocnych i słabych stron każdej osoby, jej wewnętrznych i zewnętrznych uwarunkowań i motywacji. Dziś to ostatnie jest możliwe m.in. poprzez wykorzystanie narzędzi z obszaru Talent Intelligence. Niestety w wielu firmach poziom managementu, a także zrozumienia potencjału pracowników zatrzymał się na latach dziewięćdziesiątych. To tutaj powinniśmy wykonać największą pracę.
Czy w Polsce nadal panuje stereotypowy, konserwatywny podział ról ze względu na płeć? Jak przekłada się on na kariery zawodowe kobiet?
Na pewno mamy w tym obszarze jeszcze wiele do zrobienia. Tradycyjne role są mocno zrośnięte z naszym sposobem myślenia, działania w społeczeństwie. Z „niewiadomych przyczyn” kobiety i mężczyźni w wielu sytuacjach dzielą się obowiązkami, rolami czy nawet zajmowaną przestrzenią w sposób nieuświadomiony. Przykładem mogą być zebrania firmowe, na których mężczyźni często zajmują eksponowane miejsca i często zabierają głos, a wiele kobiet siada z boku. Innym przykładem mogą być spotkania towarzyskie, w których mężczyźni „polują na steka” przy grillu, a kobiety, zerkając na dzieci, siadają w kuchni. Nie ma w tym nic złego, dopóki chętnie dopuszczamy zmiany i jesteśmy otwarci na przełamywanie tych tradycyjnych zachowań, a czasem nawet celowo tworzymy niestandardowe sytuacje, by dać sobie przestrzeń na to, co nowe.
Myślę jednak, że Polsce sytuacja jest i tak dobra na tle wielu krajów Europy, nie wspominając już o całym świecie. Ja w swojej karierze jedynie sporadycznie spotkałam się z dyskryminacją. Czasem mam nawet wrażenie, że dzisiejsi mężczyźni mają więcej okazji do tego, by poczuć się dyskryminowanym niż ja przez całe życie. Tymczasem od koleżanek pracujących w firmach w Niemczech, Szwajcarii czy Włoszech nieraz słyszałam o rażących zachowaniach managerów-mężczyzn w stosunku do kobiet. Cieszę się, że mieszkam w kraju, w którym kobiety, przynajmniej w kręgach, w których ja się obracałam, raczej się ceni. I choć walczymy z rolami tkwiącymi głęboko w naszej podświadomości, cieszę się, że spotykam się z dużą otwartością na kobiety, które idą swoją drogą.
Czy kobietom brakuje przebojowości w konkurowaniu o najwyższe stanowiska? Może nie są świadome własnej kompetencji?
Myślę, że wiele kobiet nie czuje się wystarczająco kompetentna, by objąć wysokie stanowisko lub ulega presji otoczenia. W firmie, w której ceni się męskie cechy, kobieta nie będzie czuła się „na miejscu”. Warto tu jednak wspomnieć, że w wielu firmach to, czego oczekuje się od wielu managerów na najwyższych stanowiskach to działania, w których kobiety nie czują się najlepiej. Granie na wynik – często kosztem pracowników, przedkładanie krótkotrwałych efektów nad długotrwałe korzyści, ostra rywalizacja z konkurencją, oczekiwanie, że sprawy zawodowe będą w każdej sytuacji ważniejsze niż osobiste – jeśli właściciele lub akcjonariusze firmy mają tak właśnie ustawione priorytety, niewielki procent kobiet się w nich odnajdzie. Dobrze, że są organizacje, które inaczej widzą swoją drogę w biznesie i tam właśnie kobiety mogą mieć większe możliwości na rozwinięcie skrzydeł. Z drugiej strony, trudno firmom odmówić prawa do walki o prymat na rynku, a inwestorom do uzyskania jak najlepszych wyników finansowych, a rynek bywa naprawdę trudny. Tutaj warto jedynie wspomnieć, że z badań wynika, że udział kobiet w top-managemencie pozytywnie koreluje z wynikami firm. Stąd świadoma zmiana kultury firmy i całego jej podejścia do biznesu może w ostateczności przełożyć się na jeszcze lepsze wyniki biznesowe.
Jakie znaczenie w kształtowaniu przyszłych liderek ma edukacja? Czy Twoim zdaniem w obecnych programach nauczania należy coś zmienić, aby kobiety miały w przyszłości większe możliwości rozwoju?
Marzy mi się szkoła, która fascynuje i wydobywa z uczniów ich potencjał – zarówno intelektualny, jak i emocjonalny i to każdego dziecka, niezależnie od płci czy innych cech. Bardzo liczę tu na nowe technologie i sztuczną inteligencję. Oczywiście musimy być bardzo ostrożni w ich wykorzystaniu, ale dzięki nim mamy szansę na dobre zrozumienie cech i potrzeb dziecka, a następnie dopasowanie do nich indywidualnego programu nauczania. Wierzę, że jesteśmy w stanie stworzyć system nauczania, w którym zarówno dziewczynki, jak i chłopcy będą rozwijać wiarę w siebie i swoje możliwości, jednocześnie w sposób realistyczny budując swoje plany zawodowe. W takich warunkach może powstać wiele wspaniałych liderek i liderów.
Czy sukces w biznesie Cię zmienił? Jak porównujesz obecną siebie do osoby, którą byłaś na początku swojej kariery?
Przede wszystkim, podobnie pewnie jak wiele kobiet, nie czuję, żebym osiągnęła jakiś wielki sukces (śmiech). Oczywiście cieszę się ze swojego stanowiska, docenienia jakie dostaję od otoczenia i z pracy, którą wykonuję. Ale mam ciągłe poczucie niedosytu i przekonanie, że tak wiele rzeczy mogłam zrobić lepiej. Myślę, że to cecha wspólna wielu kobiet – dużo bardziej skupiamy się na trudnościach niż na tym, co pozytywne i co udało nam się osiągnąć. Dlatego ostatnio staram się ćwiczyć swoją wdzięczność – świadomie dziękować w myślach lub głośno innym ludziom i sobie za to, co dobre, ale także za to, co jest wyzwaniem.
Z pewnością jestem inną osobą niż ta, która zaczynała swoją karierę. Zawsze miałam poczucie, że mogę robić rzeczy wielkie, co zawdzięczam moim rodzicom, którzy zawsze we mnie wierzyli i mnie wspierali, ale nie miałam wielu kompetencji i wiedzy do tego, by osiągać swoje cele. Przez ponad 20 lat pracy zawodowej nabrałam sprawności w wykonywaniu swoich zadań, nabrałam doświadczenia. Najważniejsza jest dla mnie jednak umiejętność pracy z ludźmi – zrozumienia klientów, współpracowników, podwładnych oraz szybkiego reagowania wraz z nimi na zmieniające się warunki otoczenia. Daje mi to poczucie siły, która nie wynika tylko z moich kompetencji, ale jest wynikiem współdziałania. Oczywiście w biznesie bywa trudno i czasem nawet trzeba się przyznać do porażki, ale fakt, że gramy razem daje wszystkim poczucie, że cokolwiek się dzieje jest „w porządku”, a po trudnościach możemy wstać i iść dalej razem czy osobno, ale we wzajemnym zaufaniu. Gdy rozpoczynałam karierę bardziej skupiałam się na faktach i wymiernych korzyściach. Dziś ważniejsze są dla mnie relacje. Oczywiście dla firmy liczy się wynik, ale to pozytywne relacje pozwalają go budować w dłuższym okresie czasu i zostają z nami długo po tym jak opuścimy daną organizację.
Agnieszka Porębska – CEO Talent Alpha
Agnieszka jest prezesem Talent Alpha od lipca 2019 roku. Firma jest platformą typu talent marketplace i talent intelligence skupiającą obecnie 900 firm z 52 krajów i reprezentującą ponad 70 tys specjalistów IT. Agnieszka wspierała firmę od momentu jej założenia, odpowiadając za relacje z największymi klientami spółki. Posiada ponad 20-letnie doświadczenie w pracy na stanowiskach kierowniczych. Poprzedzając pracę w Talent Alpha, wspierała takie marki jak Luxoft, Capgemini, Infosys czy Xerox.
Agnieszka jest aktywnym członkiem organizacji biznesowych w Polsce, USA i Wielkiej Brytanii. Jest współzałożycielem międzynarodowej organizacji the Inteligent Leadership Hub, skupiającej ekspertów w dziedzinie przywództwa i przyszłości pracy. Jest autorem globalnego corocznego raportu The Future of Work Report. Prowadzi regularnie zajęcia dla studentów Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Ukończyła Psychologię na Uniwersytecie Warszawskim, a także ścieżkę Negocjacje i Mediacje Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych UW.
Last Updated on 26 lutego, 2024 by Anastazja Lach