Rolą sektora finansowego jest kształtowanie i promowanie dobrych praktyk w zakresie raportowania zrównoważonego rozwoju. Rozmowa z Emilem Ślązakiem, byłym wiceprezesem zarządu kierującym pracami zarządu BOŚ  

Raportowanie pozafinansowe stało się jednym z głównych tematów, którymi w ostatnich latach żyją środowiska biznesowe. Czemu Unia Europejska chce dociążać firmy nowymi regulacjami?

Nowe regulacje są przede wszystkim odzwierciedleniem zmieniającego się już od jakiegoś czasu paradygmatu rozwoju gospodarczego, gdzie osiągane wyniki finansowe nie są jedynym, czy nawet nie  najważniejszym parametrem oceny działalności danego podmiotu. To także element polityki klimatycznej Unii Europejskiej (i nie tylko), której cele bez aktywnej roli i wysiłków sektora prywatnego byłyby niemożliwe do osiągnięcia. Warto przy tym zwrócić uwagę, że konieczność dostosowania firm do nowych regulacji stanowi dla nich często ogromne wyzwanie. Wdrażając swoją politykę klimatyczną, UE nie bierze pod uwagę różnego poziomu rozwoju gospodarczego krajów członkowskich, co powoduje, że realizacja określonych celów dla części z nich jest bardziej skomplikowana oraz stanowi większy wysiłek i koszt finansowy.

Odnośnie regulacji z obszaru ESG, należy również pamiętać o rosnących w tym względzie oczekiwaniach społecznych. Konsumenci w coraz większym stopniu chcą wiedzieć, jak poszczególne firmy podchodzą do kwestii środowiskowych czy społecznych. W oczach klientów zdecydowanie zyskują te marki, które w tych obszarach są aktywne i wykazują się odpowiedzialnym podejściem.

A jaką wartość dane pozafinansowe mają dla inwestorów? Czy ta grupa nie koncentruje się jednak przede wszystkim na wynikach finansowych przedsiębiorstw?

Inwestorzy zdają sobie sprawę, że wyniki finansowe nie dostarczają pełnych informacji na temat kondycji danej spółki i jej perspektyw. Choć przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, wyniki są decydujące, to dane z obszaru ESG mogą stanowić dla nich wartościowe uzupełnienie. Raportowanie informacji pozafinansowych może chociażby realnie wesprzeć inwestorów przy ocenie ryzyka związanego z tym, jaki wpływ dane przedsiębiorstwo wywiera na środowisko, pracowników, społeczności lokalne czy klientów, oraz z tym, jaki wpływ ów otoczenie może mieć na działalność i perspektywy rozwoju przedsiębiorstwa. Dzięki temu inwestor ma dostęp do pełniejszego obrazu sytuacji danej spółki.

Czy podobne podejście reprezentują banki, które finansują działalność firm i realizowanych przez nie inwestycji?

W związku z rosnącą presją oraz rozbudową regulacji z obszaru raportowania zrównoważonego rozwoju, w Polsce nie ma już chyba instytucji finansowej, która nie przykładałaby dużej wagi do czynników środowiskowych, czy szerzej – ESG. Co więcej, w zakresie raportowania zrównoważonego rozwoju sektor finansowy odgrywa dodatkową rolę. Z jednej strony, banki same są przedmiotem zmieniających się regulacji w obszarze raportowania. Z drugiej strony – są akceleratorem zmian. Dzieje się tak, ponieważ instytucje finansowe, chcące redukować swój negatywny wpływ na środowisko, zaczęły ograniczać finansowanie projektów stojących w sprzeczności z tym celem. Oznacza to, że w perspektywie kilku lat przedsięwzięcia o szkodliwym wpływie na środowisko będą miały ogromną trudność w uzyskaniu finansowania zewnętrznego, czy wręcz będzie to niemożliwe. Samo w sobie stanowi to silny bodziec dla przedsiębiorstw z pozostałych segmentów gospodarki, by również ograniczać swój negatywny wpływ na otoczenie. Inaczej ich dalszy rozwój może stanąć pod dużym znakiem zapytania.

Fakt, że banki należą do grona podmiotów, które w pierwszej kolejności wdrażają regulacje z zakresu raportowania zrównoważonego, sprawia, że rolą sektora finansowego jest jednocześnie kształtowanie i promowanie dobrych praktyk w tym obszarze.

Warto również zwrócić uwagę na to, że banki są jedną z najliczniejszych grup, które dążą do uzyskania ratingów ESG i ich systematycznej poprawy.

Czy ratingi ESG mają być odpowiednikiem klasycznych ratingów będących miarą ryzyka związanego z inwestycją w papiery wartościowe danego podmiotu?

W pewnym sensie tak. Rating ESG stanowi przede wszystkim potwierdzenie prowadzenia biznesu zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju i efektywnego zarządzania ryzykami ESG. Jest to jednocześnie odpowiedź na rosnące oczekiwania inwestorów instytucjonalnych, indywidualnych oraz innych interesariuszy. Według szacunków Deloitte, 65% inwestorów instytucjonalnych przy podejmowaniu decyzji korzysta z ocen ESG regularnie, przynajmniej raz w tygodniu.

W jaki sposób we wdrażanie dobrych praktyk z zakresu raportowania niefinansowego oraz ich promocji angażuje się Bank Ochrony Środowiska?

BOŚ realizuje swoją proekologiczną misję już od ponad 30 lat, będąc pionierem w promowaniu i wspieraniu inwestycji przyjaznych środowisku. Już około dwadzieścia lat temu, jeszcze przed wprowadzeniem pierwszych unijnych regulacji w tym zakresie, BOŚ zaczął publikować raporty ekologiczne, w których podsumowywał własną działalność w obszarze szeroko pojętej ekologii. Co więcej, BOŚ już wtedy – jako pierwsza instytucja finansowa w Polsce – policzył wielkość emisji gazów cieplarnianych związanych ze swoją działalnością oraz wdrożył plan kompensacji wytworzonego śladu węglowego, który w kolejnych latach konsekwentnie realizował.

Bank Ochrony Środowiska jest również w rynkowej czołówce, jeśli chodzi o rating ESG. W 2021 roku agencja ratingowa Morningstar Sustainalytics przyznała BOŚ ogólną ocenę ESG Risk na poziomie 19,9, co oznaczało niewielkie ryzyko istotnego negatywnego wpływu czynników ESG („Low Risk”). Z kolei w 2022 roku BOŚ zdołał znacznie poprawić tę ocenę i zejść do poziomu 14,2. Ten wynik plasuje BOŚ w gronie 9% najlepiej ocenionych banków w wymiarze globalnym (na ponad 1 tysiąc przebadanych instytucji finansowych) i zarazem w czołowych 8% spośród ponad 15,5 tysięcy wszystkich firm na całym świecie poddanych badaniu przez Morningstar Sustainalytics. Jednocześnie mamy świadomość, że nie możemy spocząć na laurach, jest jeszcze sporo do zrobienia, a dbanie o dobrą ocenę ESG wymaga codziennej pracy i stawiania czoła kolejnym wyzwaniom.

Czy możemy zatem podsumować, że polski sektor finansowy wzorcowo realizuje unijne założenia w obszarze raportowania zrównoważonego rozwoju?

Konsekwentnie jako sektor do tego dążymy, choć jeszcze za wcześnie na taką ocenę, również regulacje dotyczące obowiązków raportowych nadal ewoluują. Badanie PwC „Zielone finanse po polsku”, przeprowadzone w 2022 roku, wskazuje, że tylko połowa ankietowanych przedstawicieli instytucji finansowych uznała, że „ich instytucja jest na bieżąco ze wszystkimi wymogami zrównoważonego finansowania”. Wynik ten zarazem pokazuje znaczącą poprawę w porównaniu do rezultatów badania z 2021 roku – wtedy jedynie 21% przebadanych banków deklarowało bycie na bieżąco z obowiązującymi regulacjami. Ten pozytywny trend powinien się utrzymać i to właśnie wśród instytucji bankowych można oczekiwać wykształcenia najlepszych praktyk w tym zakresie.

To już zresztą się dzieje – banki przecierają ścieżki raportowania pozafinansowego i z tych doświadczeń będą mogły korzystać także inne przedsiębiorstwa. A grono firm raportujących kwestie zrównoważonego rozwoju będzie systematycznie się powiększać, co będzie wynikać zarówno z nowych obowiązków informacyjnych obejmujących coraz więcej przedsiębiorstw, jak i z obserwowanego trendu uwzględniania kwestii ESG w strategiach rozwoju przez coraz większą liczbę firm.

---

Dr hab. Emil Stanisław Ślązak, prof. SGH

Były wiceprezes Zarządu kierujący pracami Zarządu Banku Ochrony Środowiska, pełniący nadzór nad obszarem zarządczym.

Last Updated on 2 sierpnia, 2023 by Krzysztof Kotlarski