Transformacja energetyczna: Przemysł na nowym kursie. Rozmowa z Jackiem Chodkowskim, dyrektorem generalnym Grupy Dalkia Polska

Transformacja energetyczna to jedno z największych wyzwań współczesnej gospodarki. Firmy świadczące usługi energetyczne mają w tym procesie do odegrania kluczową rolę. Dalkia Polska, lider dekarbonizacji przemysłu i ciepłownictwa, wyznacza nowe standardy na polskim rynku. W rozmowie z Jackiem Chodkowskim, dyrektorem generalnym Grupy Dalkia Polska, dyskutujemy o wyzwaniach związanych z odejściem od węgla, innowacjach napędzających zieloną rewolucję oraz zrównoważonym rozwoju.

Transformacja energetyczna to dziś jedno z ważniejszych wyzwań dla gospodarek na całym świecie. Dalkia Polska od lat wspiera przemysł w m.in. dążeniu do poprawy efektywności energetycznej. Jakie są Wasze doświadczenia w tym obszarze?

Nasze doświadczenie pokazuje, że przedsiębiorstwa coraz bardziej doceniają korzyści płynące z działań w zakresie poprawy efektywności energetycznej, zwłaszcza w obliczu dynamicznych zmian cen energii oraz coraz bardziej ambitnych celów klimatycznych. W odpowiedzi na te potrzeby, Dalkia oferuje rozwiązania „szyte na miarę”, dostosowane do specyfiki każdego zakładu przemysłowego. Dzięki głębokiej analizie procesów i technologii stosowanych przez naszych klientów, tworzymy indywidualne rozwiązania nakierowane na poprawę efektywności energetycznej, które nie tylko realizują cele środowiskowe, ale również pozwalają na maksymalizację oszczędności. Kluczową rolę odgrywa nasza spółka Dalkia Polska Solutions (DPS), specjalizująca się w projektowaniu i budowie instalacji oraz źródeł energii. DPS oferuje pełne wsparcie w realizacji projektów – od projektowania, przez budowę, aż po wdrożenie nowych rozwiązań, łącznie z usługami O&M. Dzięki kompleksowemu podejściu – od koncepcji, przez projekt, aż po realizację – pomagamy przedsiębiorcom przemysłowym w osiągnięciu efektywności energetycznej, co przekłada się na realne korzyści biznesowe i ekologiczne. 

Czy zwiększenie efektywności energetycznej w przemyśle to bardziej potrzeba ekonomiczna, czy już konieczność wynikająca z coraz bardziej rygorystycznych przepisów unijnych?

Zdecydowanie możemy mówić o obu aspektach. Ostatnie lata pokazały, jak gwałtowne mogą być wahania cen energii, a sektor przemysłowy stanął przed ryzykiem utraty rentowności, zwłaszcza że koszty związane z dostawą i użytkowaniem energii sięgnęły nawet 70% wszystkich stałych opłat. Firmy starają się zatem ograniczać ryzyko związane ze skokami cen i dążyć do jak największej niezależności energetycznej. W tym kontekście efektywność energetyczna jest jednym z najskuteczniejszych narzędzi, pozwalających zabezpieczyć się przed niestabilnością rynku. Nasze doświadczenia potwierdzają, że dla większości klientów to właśnie bezpieczeństwo energetyczne jest priorytetem. Zwiększenie efektywności energetycznej to również kluczowy element procesu dekarbonizacji. Przemysł od jakiegoś czasu oswaja się z unijnymi celami, w tym z wymogiem zeroemisyjności gospodarki. Zmiany, m.in. w systemie EU ETS, stawiają przed przemysłem ogromne wyzwania. Stopniowe wycofywanie bezpłatnych uprawnień do emisji, szczególnie w sektorach najbardziej emisyjnych, wymusza jeszcze większy nacisk na inwestycje w niskoemisyjne i efektywne technologie. Co więcej, rosnąca rola ESG oraz świadomość konsumentów, którzy oczekują od firm działań proekologicznych, dodatkowo motywują przedsiębiorstwa do podejmowania kroków na rzecz ochrony środowiska.

Zwiększenie efektywności to jeden z kroków, ale pełna dekarbonizacja przemysłu to wyzwanie na inną skalę. Jak Dalkia wspiera swoich klientów w procesie odchodzenia od węgla i jakie technologie stosujecie w tym zakresie?

Pełna dekarbonizacja przemysłu to rzeczywiście wyzwanie na znacznie większą skalę niż samo zwiększenie efektywności energetycznej. W Dalkii jesteśmy świadomi złożoności tego procesu i oferujemy kompleksowe wsparcie na każdym etapie transformacji. Każde nasze rozwiązanie jest wynikiem szczegółowej analizy. Przeprowadzamy audyty energetyczne, które pozwalają nam dokładnie ocenić obecne procesy i zidentyfikować obszary do optymalizacji. Na tej podstawie opracowujemy dopasowane koncepcje budowy lub modernizacji źródeł energii. Oferujemy pełne wsparcie w realizacji projektów – od projektowania, przez budowę, aż po wdrożenie nowych rozwiązań. Nasza usługa O&M (Operation and Maintenance) obejmuje zarządzanie i obsługę nowopowstałych instalacji, zapewniając ich optymalne funkcjonowanie. Dodatkowo, w wielu przypadkach zapewniamy finansowanie projektów, działając zarówno jako inwestor, jak i wykonawca, co odciąża naszych klientów z konieczności angażowania własnych środków finansowych. Stosujemy nowoczesne technologie, np. wysokosprawną kogenerację, rozwiązania oparte o zrównoważoną biomasę, uznawaną za odnawialne źródło energii, oraz kotły elektryczne. Jesteśmy w stanie pracować w oparciu o różne technologie i cały czas analizujemy nowe możliwości, pozwalające na przeprowadzenie skutecznej dekarbonizacji. Wykorzystanie nowoczesnych źródeł energii pozwala nie tylko zmniejszyć emisje, ale także zwiększyć elastyczność i niezależność energetyczną zakładów przemysłowych.

Jakie role odgrywają gaz ziemny i OZE w obecnej strategii dekarbonizacyjnej dla przemysłu?

Polska nie posiada obecnie jednej spójnej strategii dekarbonizacji sektora przemysłowego, a na poziomie poszczególnych zakładów przemysłowych istnieją różne podejścia i preferencje odnośnie miksu źródeł wytwórczych. Nie wszystkie koncepcje dekarbonizacji zakładają, że od razu przejdziemy w 100% na OZE. Przemysł w dalszym ciągu wykorzystuje gaz ziemny jako paliwo przejściowe, które pomaga w stopniowym odchodzeniu od paliw kopalnych, zapewniając elastyczność i stabilność dostaw energii. Wysokosprawna kogeneracja gazowa jest szczególnie efektywna w zakładach, które przez cały rok zużywają energię elektryczną oraz ciepło lub energię chłodniczą, np. przedsiębiorstwa z branży spożywczej, chemicznej czy papierniczej. Z kolei OZE, takie jak np. energia słoneczna, geotermalna czy biomasa są kluczowe w dążeniu do pełnej dekarbonizacji przemysłu, ponieważ nie generują emisji CO₂ podczas produkcji energii, stąd wdrażamy te technologie tam, gdzie to możliwe.

Przykładem takich działań jest redukcja emisji CO₂, którą osiągamy we współpracy z naszym klientem z branży spożywczej. Dzięki wybudowaniu i uruchomieniu nowej ciepłowni z kotłami gazowymi o mocy 2 × 3,9 MWt i kotłem elektrycznym o mocy 5 MW osiągamy oszczędność emisji CO₂ na poziomie 9 000 ton rocznie.

Przemysł często współpracuje z sektorem ciepłowniczym, zwłaszcza w kontekście wykorzystania nadwyżek ciepła odpadowego. Jakie synergie dostrzegacie między tymi sektorami i jak współpraca z przemysłem może wspierać transformację energetyczną w Polsce?

Widzimy ogromny potencjał w wykorzystaniu ciepła odpadowego z procesów przemysłowych. Przemysł generuje duże ilości ciepła, które w wielu przypadkach jest niewykorzystane. Wykorzystanie tego ciepła w systemach ciepłowniczych pozwala na efektywne zarządzanie zasobami energetycznymi i obniżenie emisji CO₂.

Dodatkowo wspomnę, że przepisy dyrektywy EED wprowadziły nową definicję efektywnego systemu ciepłowniczego i chłodniczego. Kryteria uzyskania tego statusu będą kaskadowo zaostrzane, a konsekwencją ich niespełnienia będzie brak możliwości pozyskania finansowania inwestycji, a w rezultacie utrata odbiorców i brak nowych przyłączeń do sieci. W myśl zrewidowanej dyrektywy EED największą rolę w efektywnych energetycznie systemach pełnić będzie ciepło z odnawialnych źródeł oraz ciepło odpadowe.

Obecnie pracujemy nad dwoma projektami, które koncentrują się na odzyskiwaniu ciepła z kopalni węgla kamiennego. To ciepło będzie wykorzystane do zasilania sieci ciepłowniczej oraz do produkcji chłodu.

Transformacja ciepłownictwa jest dużym wyzwaniem. Jakie działania podjęliście, by zredukować emisję we własnych elektrociepłowniach?

Transformacja ciepłownictwa w Polsce to proces, który ma ogromny potencjał. Jako Dalkia Polska podjęliśmy konkretne kroki, aby go przyspieszyć. Nasze działania koncentrują się na modernizacji elektrociepłowni oraz wprowadzaniu nowoczesnych technologii, które znacznie zmniejszają emisje CO₂. Przykładem tego są inwestycje w elektrociepłowniach w Szopienicach i Mysłowicach, gdzie zainstalowaliśmy nowoczesne kotły gazowe oraz jednostki kogeneracyjne. W Szopienicach nowy kocioł gazowy o mocy cieplnej 10 MW oraz kogeneracja o mocy elektrycznej blisko 1 MWe pozwoliły na redukcję emisji CO₂ o 7 tys. ton rocznie. W Mysłowicach nowy kocioł gazowy o mocy 6 MW oraz dwa silniki gazowe przyczyniły się do zmniejszenia emisji o 12 tys. ton rocznie i zredukowały zużycie węgla o 60%. Co więcej, w naszej elektrociepłowni Wieczorek wykorzystujemy metan pokopalniany, co stanowi kluczowy element w strategii dekarbonizacyjnej naszej spółki Dalkia Polska Energia. Metan, który w przeciwnym razie mógłby trafić do atmosfery, jest wykorzystywany jako paliwo w naszych instalacjach, dzięki czemu unikamy emisji tego niezwykle szkodliwego gazu cieplarnianego. Naszym priorytetem jest całkowite odejście od węgla do 2029 roku.

Jesteście częścią francuskiej grupy Dalkia, na wzór której realizujecie program Women’s Energy in Transition. Jakie znaczenie ma ta inicjatywa dla polskiej energetyki?

Sektor energetyczny od lat jest zdominowany przez mężczyzn, stąd promowanie kobiecych talentów jest kluczowe nie tylko dla równości, ale także dla wzbogacenia branży o nowe perspektywy i podejścia. Program Women’s Energy in Transition – Polish Edition (WEIT) realizuje tę misję, nagradzając studentki i absolwentki za prace dyplomowe na temat transformacji energetycznej i oferując im staże w Grupie Dalkia. WEIT przełamuje stereotypy dotyczące kobiet w zawodach technicznych i pokazuje ich rosnącą rolę w kształtowaniu przyszłości sektora.

Tak jak Pan wspomniał, transformacja energetyczna to nie tylko technologie, ale również wykwalifikowane kadry. Jakie działania podejmujecie w Dalkii Polska, aby kształcić i rozwijać kompetencje swoich pracowników?

W Dalkii doskonale rozumiemy, że zielona transformacja wymaga nie tylko zaawansowanych technologii, ale przede wszystkim wykwalifikowanych i nowoczesnych kadr. Dlatego z dużą uwagą rozwijamy tzw. green skills, kluczowe dla zrównoważonego rozwoju. Nasze podejście koncentruje się na kilku obszarach. Priorytetem jest zapewnienie bezpiecznych warunków pracy i realizacja celu „zero wypadków”. Oprócz tego, inwestujemy w rozwój umiejętności technicznych, zarządczych i miękkich, regularnie organizując szkolenia oraz programy rozwojowe. Ważnym aspektem jest również budowanie wewnętrznej kultury organizacyjnej sprzyjającej innowacyjności i zaangażowaniu. Takie podejście pozwala nam skutecznie sprostać wyzwaniom związanym z zieloną transformacją i utrzymać Dalkię Polska w czołówce branży energetycznej.

Dalkia Polska obchodzi w tym roku 10-lecie działalności. Jak przez tę dekadę zmienił się profil firmy i jakie są jej najważniejsze osiągnięcia?

Miniona dekada była dla nas czasem intensywnego rozwoju i przekształceń. W ciągu 10 lat nasz profil przeszedł znaczną ewolucję, zarówno w zakresie oferowanych rozwiązań, jak i skali operacji. Najbardziej widoczną zmianą była ewolucja spółki Dalkia Polska Energia (DPE), która jest jednym z głównych dostawców ciepła systemowego w aglomeracji śląsko-dąbrowskiej. DPE z powodzeniem przekształciła swoje elektrociepłowniei odgrywa kluczową rolę w procesie dekarbonizacji ciepłownictwa.

Z kolei Dalkia Polska Solutions (DPS) wprowadziła nowoczesne rozwiązania w zakresie efektywności energetycznej, wspierając naszych klientów w optymalizacji zużycia energii i zmniejszaniu ich śladu węglowego. Dzięki DPS zrealizowaliśmy liczne projekty, które przyniosły wymierne korzyści zarówno dla środowiska, jak i dla biznesu naszych klientów.

Najważniejsze osiągnięcia? Rozwinęliśmy grupę Dalkia w Polsce na wielu płaszczyznach, zwiększyliśmy zatrudnienie, a nasze inwestycje przyniosły realne zmiany w redukcji emisji CO₂, jak i podniesieniu efektywności energetycznej w przemyśle i ciepłownictwie. Jesteśmy dumni z naszych osiągnięć, ale patrzymy w przyszłość, z nadzieją na dalszy rozwój i wsparcie zielonej transformacji energetycznej w Polsce.

A jakie plany macie na kolejną dekadę?

Nasze plany na kolejną dekadę są ambitne i koncentrują się na dalszym rozwoju w kluczowych obszarach transformacji energetycznej. Naszym priorytetem pozostaje kontynuacja działań na rzecz dekarbonizacji w sektorze przemysłowym, jak i ciepłowniczym, jednak to rozwój i ekspansja stanowią fundament naszej strategii na przyszłość. Planujemy dalsze inwestycje w cyfryzację, inteligentne systemy zarządzania energią oraz magazyny energii, co pozwoli na lepszą integrację odnawialnych źródeł w systemach energetycznych. Rozważamy również obecność na nowych rynkach, a także przejęcia i partnerstwa, które przyspieszą realizację naszych celów. Jesteśmy otwarci na współpracę z innymi podmiotami, aby wspólnie realizować projekty dekarbonizacyjne na szeroką skalę.

---

Jacek Chodkowski

Absolwent wydziału MEiL Politechniki Warszawskiej oraz Szkoły Biznesu Politechniki Warszawskiej (tytuł EMBA). Karierę zawodową rozpoczął w spółce Vattenfall Heat Poland. Zajmował wiele kierowniczych stanowisk w spółkach z sektora energetycznego, m.in. w Elektrociepłowni Siekierki w Warszawie, PGNiG Termika. Od 2018 roku związany z Grupą Dalkia Polska, najpierw jako prezes zarządu spółki Dalkia Polska Energia w Katowicach, a od 2021 prezes zarządu spółki Dalkia Polska sp. z o.o. oraz dyrektor generalny Grupy Dalkia Polska.

Last Updated on 24 października, 2024 by Anastazja Lach