Jakie korzyści może przynieść przedsiębiorstwom analiza podwójnej istotności w ramach wymogów sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju?
Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju reguluje europejska dyrektywa ws. sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju, znana pod skrótem CSRD. Przedsiębiorstwa podlegające CSRD będą musiały składać sprawozdania zgodnie z europejskimi standardami raportowania na temat zrównoważonego rozwoju (ESRS)[1]. Standardy te wymagają przyjęcia perspektywy „podwójnej istotności” (ang. double materiality), co oznacza, że przedsiębiorstwa są zobowiązane do raportowania zarówno swojego wpływu na ludzi i środowisko, jak i tego, w jaki sposób kwestie społeczne i środowiskowe stwarzają ryzyko i szanse finansowe dla przedsiębiorstwa.
W tym roku finansowym, tj. 2024 r., grupa największych przedsiębiorstw objętych wymogiem sprawozdawczości przeprowadza analizę podwójnej istotności po raz pierwszy.
Założenie analizy podwójnej istotności
Analiza podwójnej istotności wymaga przeprowadzenia oceny istotności wpływu, lub inaczej oddziaływania na otoczenie, i istotności finansowej w kwestiach zrównoważonego rozwoju, jak również zbadania współzależności między tymi dwoma wymiarami. W trakcie analizy, zarówno dla działalności własnej przedsiębiorstwa, jak i jego łańcucha wartości, opracowana zostaje lista wpływów, ryzyk i szans (lista IRO) dla poszczególnych kwestii zrównoważonego rozwoju. Ocena wpływów, ryzyk i szans stanowi podstawę do wyodrębnienia istotnych tematów zrównoważonego rozwoju, które wskazują na zakres ujawnień, których przedsiębiorstwo będzie musiało dokonać w ramach sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.
Korzyści płynące z analizy
Prawidłowe przeprowadzenie analizy podwójnej istotności, poza spełnieniem wymogu regulacyjnego, czyli zapewnieniem zgodności z wymogami dyrektywy CSRD, przynosi wielowymiarowe korzyści dla przedsiębiorstwa:
- Zaangażowanie i relacje z interesariuszami
Analiza podwójnej istotności wymaga dogłębnego zrozumienia łańcucha wartości przedsiębiorstwa, jak również identyfikacji, nawiązania kontaktu i zaczerpnięcia opinii od interesariuszy, takich jak dostawcy, klienci, inwestorzy, społeczności lokalne czy reprezentanci środowiska naturalnego. Kontakt z szerokim gronem interesariuszy pozwala na zrozumienie wpływów, jakie wywiera przedsiębiorstwo na otoczenie
i zaadresowanie obaw przez nich wskazywanych. Przyczynia się to do polepszenia odbioru przedsiębiorstwa przez interesariuszy, w tym przez szerszą opinię publiczną, czy inwestorów biorących pod uwagę czynniki ESG w procesach inwestycyjnych.
- Strategia poszerzona o kwestie zrównoważonego rozwoju
Zrozumienie oddziaływań środowiskowych, społecznych i zarządczych wywieranych przez przedsiębiorstwo i na przedsiębiorstwo, wspiera długoterminowe planowanie strategiczne i integrację zrównoważonego rozwoju do planowania biznesowego[2]. Zidentyfikowane w toku analizy podwójnej istotności wpływy, ryzyka i szanse pozwalają na uzupełnienie strategii przedsiębiorstwa o nierozpoznane wcześniej elementy. Jednym z przykładów poszerzenia strategii o kwestie zrównoważonego rozwoju jest uwzględnienie zmian wynikających z polityki klimatycznej i ekstremalnych zjawisk klimatycznych na przedsiębiorstwo.
- Zarządzanie ryzykiem
Proces analizy podwójnej istotności zgodny ze standardami ESRS wymaga od przedsiębiorstwa poszerzenia definicji ESG i tym samym rozpoznania ryzyka związanego z różnymi obszarami ESG, jego oddziaływania w krótkim, średnim i długim okresie, jak również analizy prawdopodobieństwa jego wystąpienia. Przedsiębiorstwo ma również obowiązek oceny finansowej ryzyka. W efekcie, analiza podwójnej istotności może prowadzić do identyfikacji i integracji nowych ryzyk do ram zarządzania ryzykiem
w przedsiębiorstwie (czy to w ramach Enterprise Risk Management, czy innych kategorii ryzyk zarządzanych przez przedsiębiorstwo).
- Wykorzystanie szans
Podobnie jak w przypadku ryzyka, analiza podwójnej istotności pozwala na identyfikację, ocenę i integrację szans związanych z kwestiami zrównoważonego rozwoju do modelu biznesowego przedsiębiorstwa. Szanse mogą dotyczyć zarówno działalności własnej przedsiębiorstwa, np. poprzez poprawę oferty produktowej lub zwiększenie zaangażowania pracowników, jak i łańcucha wartości, np. poprzez dywersyfikację dostawców i pozyskanie surowców ze zrównoważonych źródeł.
Wnioski
Analiza podwójnej istotności stanowi nie tylko wyzwanie z punktu widzenia sprawozdawczości, ale również może stać się źródłem wielu korzyści, w tym finansowych, dla przedsiębiorstwa. Pogłębienie relacji z interesariuszami, identyfikacja nowych ryzyk i szans, wdrożenie nowych zagadnień ESG do strategii i modelu biznesowego – to niektóre z korzyści płynących z analizy podwójnej istotności. Przeprowadzenie analizy daje możliwość uzyskania informacji niezbędnych do świadomej transformacji przedsiębiorstwa i ukierunkowania go na zrównoważony rozwój.
[1] Obowiązek sprawozdawczości będzie rozwijał się stopniowo i docelowo będzie obejmował liczną grupę przedsiębiorstw europejskich i niektóre przedsiębiorstwa międzynarodowe operujące na rynku europejskim. W roku finansowym 2024 obowiązek przygotowania raportu dotyczy dużych jednostek zainteresowania publicznego oraz jednostek dominujących w dużych grupach, których liczba pracowników przekracza 500 osób. W roku finansowym 2025 obowiązek ten poszerzy się o pozostałe duże przedsiębiorstwa i pozostałe jednostki dominujące w dużych grupach. W roku finansowym 2026 do obowiązku dołączą małe i średnie jednostki interesu publicznego i niebędące mikro-jednostkami, niektórzy emitenci rozumiani jako małe i niezłożone instytucje, oraz niektórzy emitenci rozumiani jako wewnętrzne zakłady ubezpieczeń i wewnętrzne zakłady reasekuracji. W następnych latach finansowych do obowiązku dołączą niektóre spółki międzynarodowe ze znaczącymi obrotami generowanymi na rynku europejskim. Dokładny zakres sprawozdawczości wraz z kryteriami warunkującymi obowiązek sprawozdawczości w poszczególnych latach finansowych znajduje się w treści dyrektywy CSRD (źródło: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32022L2464 ). Kryteria mogą podlegać zmianie, o czym informują dyrektywy delegowane Komisji Europejskiej.
[2] Standardy ESRS wymagają ujawnień w obszarze interakcji między strategią i modelem biznesowym przedsiębiorstwa, a jej istotnymi wpływami, ryzykiem i szansami, w tym sposobu, w jaki przedsiębiorstwo odnosi się do kwestii tych wpływów, ryzyka i szans (ESRS, załącznik 1).
Tomasz Piasecki, Lider działu Sustainability, Forvis Mazars
Last Updated on 7 listopada, 2024 by Elżbieta Wieleba