Podwójna istotność i łańcuchy wartości w świetle Omnibusa
Propozycje KE w ramach pakietu Omnibus redefiniują europejski krajobraz raportowania zrównoważonego rozwoju. Propozycja Komisji Europejskiej podnosi próg obowiązkowego raportowania do firm zatrudniających ponad 1000 osób, wprowadzając jednocześnie dobrowolny standard VSME dla mniejszych podmiotów. W obliczu tych zmian przedsiębiorstwa zachowują jednak zainteresowanie kwestiami ESG, dostrzegając ich strategiczne znaczenie dla relacji z interesariuszami, niezależnie od formalnych wymogów prawnych.
Ogłoszony 26 lutego 2025 roku przez Komisję Europejską Pakiet Omnibus to wciąż tylko propozycja zmian w zakresie raportowania zrównoważonego rozwoju. W założeniu ma on doprecyzować oraz uprościć część wymogów wynikających z dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). Zgodnie z projektem, obowiązek raportowania ESG dotyczyłby firm zatrudniających ponad 1000 pracowników i osiągających roczny obrót netto na poziomie co najmniej 50 mln euro lub sumę bilansową co najmniej 25 mln euro. Wyłączenie wielu mniejszych graczy z formalnego obowiązku sprawozdawczego nie oznacza jednak, że kwestie środowiskowe i społeczne stracą na znaczeniu.
Podwójna istotność jako fundament
W proponowanym Pakiecie Omnibus zachowana pozostaje idea podwójnej istotności (double materiality), która odgrywa kluczową rolę w unijnym spojrzeniu na raportowanie ESG. Podwójna istotność łączy w sobie dwie perspektywy:
- Istotność finansową (financial materiality) – rozpatruje, jak czynniki zewnętrzne (np. klimat, zmiany w przepisach, preferencje konsumentów) wpływają na wyniki finansowe przedsiębiorstwa.
- Istotność wpływu (impact materiality) – skupia się na tym, w jaki sposób działalność samej firmy kształtuje otoczenie społeczne i środowisko, włączając w to emisje, zużycie surowców czy warunki pracy w całym łańcuchu dostaw.
Rola łańcuchów wartości
Pakiet Omnibus wprowadza także tak zwany „limit łańcucha wartości” (value chain cap), który zmniejsza zakres szczegółowych danych ESG wymaganych od mniejszych przedsiębiorstw przez większe podmioty. Jednocześnie Komisja Europejska proponuje wprowadzenie do porządku prawnego dobrowolnych standardów sprawozdawczości bazujących na VSME (Voluntary Sustainability Reporting Standard for non-listed SMEs), opracowanych przez EFRAG. Z tego uproszczonego standardu będą mogły korzystać nie tylko mikro i małe firmy (MŚP), ale również większe przedsiębiorstwa zatrudniające poniżej 1000 osób, które zostaną wyłączone spod obowiązku CSRD. Analiza kosztów i zysków EFRAG pokazuje, że choć wdrożenie VSME wiąże się z kosztami w pierwszym roku, w perspektywie kilku lat zostaną one zrównoważone przez długoterminowe oszczędności i korzyści.
W tym kontekście warto zwrócić uwagę na Platformę Synesgy – globalne rozwiązanie stworzone przez CRIF, które pomaga firmom sprawnie gromadzić i raportować dane ESG zgodnie m.in. ze standardem VSME. Jak wynika z danych Platformy Synesgy, aż 91% firm funkcjonujących w łańcuchach wartości to MŚP, przy czym 76% z nich stanowią mikroprzedsiębiorstwa. Taka struktura rynku sprawia, że nawet jeśli formalne wymogi raportowe będą dotyczyć głównie największych graczy, to ci nadal będą mogli pytać o podstawowe dane ESG, by móc wywiązać się z własnych zobowiązań sprawozdawczych.
Firmy nie rezygnują z ESG
Według najświeższego badania Coolset, aż 90% badanych firm planuje kontynuację działań raportowych, a 85% wskazuje na niezmiennie wysokie znaczenie transparentności ESG w relacjach z inwestorami, klientami, partnerami. Jednocześnie 46% podmiotów nadal analizuje potencjalny wpływ Omnibusa na zakres obowiązków sprawozdawczych.
Przedsiębiorcy zyskują wybór – między pełnym CSRD, uproszczonym VSME, a alternatywnymi standardami takimi jak GRI czy TCFD. W świetle obecnej niepewności legislacyjnej, to właśnie konsekwencja i gotowość stają się najcenniejszym kapitałem biznesowym.
Zarówno Parlament Europejski, jak i Rada Europejska muszą zatwierdzić propozycje Komisji, a dalsze poprawki mogą być przedmiotem negocjacji. Proces ten może trwać miesiące, a nawet lata. Po przyjęciu dyrektywy państwa członkowskie będą miały rok na jej transpozycję do prawa krajowego.
Iwona Januszewska
Źródło: akademiaesg.pl
Przeczytaj także: Program Czyste Powietrze powraca z nową formułą i realnym wsparciem dla najbardziej potrzebujących
Last Updated on 27 marca, 2025 by Elżbieta Wieleba