Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych

21 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji oraz ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (tzw. CBAM). Przyjęty projekt wprowadza mechanizm ochrony konkurencyjności europejskiej gospodarki w zakresie transformacji klimatycznej.

Najważniejsze informacje:

• CBAM będzie chronić konkurencyjność gospodarki, umożliwi utrzymanie istniejących i powstanie nowych miejsc pracy w przemyśle w Polsce i w Unii Europejskiej.
• CBAM, czyli graniczna opłata wyrównawcza, Unia Europejska pobierać będzie od wybranych towarów przemysłowych sprowadzanych na jej teren – cementu,  energii elektrycznej, nawozów, żeliwa i stali, aluminium, wodoru.
• Ma ona pomagać firmom produkującym towary na terenie Polski i UE. Jej nakładanie na importowane produkty będzie eliminować przewagę konkurencyjną wynikającą z tego, że firmy działające poza UE nie płacą za emisję dwutlenku węgla.
• W przyszłości CBAM ma rozszerzany się na kolejne towary odpowiadające działaniom objętym europejskim systemem handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (EU ETS). 
• Poprzez projekt ustawy MKiŚ wdraża unijne rozporządzenie do polskiego porządku prawnego.

Mechanizm CBAM pozwoli na poprawę sytuacji unijnych producentów przemysłowych, np. producentów stali w Polsce. Dziś objęci są oni kosztami emisji, podczas gdy firmy z państw trzecich nie muszą ich ponosić. Wprowadzenie CBAM zniweluje nierównowagę kosztów polityki klimatycznej, które to dziś firmy z Europy muszą ponosić. Już pracujemy nad poszerzaniem tej formy ochrony unijnych rynków. Jeszcze jesienią, również ze względu na presję Polski, Komisja zaproponuje rewizję systemu i objęcie nim kolejnych branż – mówi wiceminister klimatu i środowiska Krzysztof Bolesta.

Nadzór nad wdrażaniem CBAM

Projekt ustawy ustanawia krajowe organy właściwe do realizacji CBAM, tworzy procedury i zapewnia finansowanie realizacji działań. W projekcie przewidziano także finansowanie Centrum Analiz Klimatyczno-Energetycznych, które jest silnym i stabilnym zapleczem analitycznym w realizacji polityki klimatycznej.

Mechanizm CBAM jest nowym elementem polityki klimatycznej UE i w założeniu ma być komplementarny do systemu EU ETS. Ma służyć zniwelowaniu ryzyka „ucieczki emisji” i zapobiegać przenoszeniu przedsiębiorstw, które prowadzą wysokoemisyjną produkcję, z Unii Europejskiej do krajów, w których obowiązują mniej rygorystyczne polityki klimatyczne oraz zastępowaniu produktów unijnych importem o większej emisji dwutlenku węgla.

CBAM pozwoli zlikwidować przewagę konkurencyjną producentów z krajów poza UE wprowadzających produkty na rynek europejski, którzy dotychczas nie byli obciążeni opłatami ponoszonymi przez polskich i europejskich przedsiębiorców w ramach EU ETS. Ma on zachęcać do obniżania emisji poza UE i niwelować różnice kosztowe pomiędzy produktami wytworzonymi w UE (obciążonymi kosztami uczestnictwa w systemie ETS), a produktami importowanymi spoza UE. 

Zyskają przedsiębiorcy z Polski i UE

Na wprowadzaniu nowych regulacji dotyczących zarządzania emisjami gazów zyskają przedsiębiorcy z Polski i innych krajów UE, którym CBAM pozwoli na wyrównanie warunków konkurencji z przedsiębiorcami z krajów spoza UE, którzy wprowadzają towary na rynek europejski. Dodatkową korzyścią będzie mobilizacja producentów spoza UE do obniżania emisji. 

Do grudnia 2025 r. trwa okres przejściowy, który pozwoli przedsiębiorstwom i państwom trzecim przygotować się do realizacji obowiązków wynikających z CBAM. W tym czasie  jedynym obowiązkiem jest składanie kwartalnych sprawozdań przez importerów towarów objętych CBAM.

Po zakończeniu tego okresu, od początku 2026 r. importerzy będą co roku deklarować ilość towarów przywiezionych do UE w poprzednim roku oraz związane z nimi emisje wbudowane i ponosić proporcjonalny do nich koszt certyfikatów CBAM.

Przeczytaj także: WMO: w 2024 roku odnotowano rekordowy wzrost CO2

Źródło: www.gov.pl/web/klimat

Last Updated on 22 października, 2025 by Krzysztof Kotlarski