Wiosna niesie wyzwania dla współczesnej energetyki odnawialnej
Z nadejściem okresu słonecznego rośnie ryzyko przeciążenia sieci elektroenergetycznej, co może prowadzić do tzw. „wyłączeń”. Główną przyczyną tych zjawisk jest gwałtowny wzrost zapotrzebowania na energię, który w szczytowych momentach może przekroczyć możliwości przesyłowe infrastruktury.
W ostatnich latach energetyka odnawialna przeszła prawdziwą rewolucję. Niezmiennie powstają nowe farmy wiatrowe i instalacje fotowoltaiczne. Mimo imponującego tempa rozwoju, branża wciąż zmaga się z poważnymi trudnościami. Problemem jest brak efektywnej koordynacji oraz wahania w produkcji energii, które utrudniają stabilne funkcjonowanie systemu.
Produkcja energii z OZE, szczególnie z PV i wiatraków, jest w dużej mierze uzależniona od warunków pogodowych. Kiedy pojawia się nadmiar słońca lub wiatru, produkcja energii staje się zbyt wysoka. W takich momentach odbiór prądu z instalacji wytwórczych OZE musi zostać wyłączony przez Operatora, by uniknąć uszkodzenia infrastruktury i by zachować odpowiednie parametry jakościowe prądu w sieci. Wówczas w zamian trzeba sięgać po drogie tradycyjne źródła energii, co jest zdecydowanie nierynkowe. Jest to jednak konieczne, ponieważ wyłączenie i ponowne włączenie elektrowni węglowych zajmuje wiele godzin. Nie można wyłączać elektrowni węglowych, by nie zabrakło energii elektrycznej, przykładowo po zachodzie słońca.
„Takie sytuacje miały miejsce już w lutym 2025 r., kiedy to dochodziło do wyłączeń przez Operatora Sieci Przesyłowej odbioru energii farm wiatrowych oraz instalacji PV. Wyłączano je w dniach 8 i 21-22 lutego – w sumie trzy dni w tym miesiącu. W poprzednich latach takich wyłączeń jeszcze nie było o tej porze roku, a sytuacja ta wynika najprawdopodobniej z szybkiego wzrostu ilości instalacji fotowoltaicznych, które pojawiły się w użytkowaniu.” – Mateusz Małecki, ekspert z WPIP Green Energy
Kiedy Operator Sieci Przesyłowej (OSP) nakazuje wyłączanie pracy źródeł OZE, a dostawcy energii mają podpisane umowy na produkcję określonej ilości energii, ich plan produkcji zostaje zaburzony. W takim przypadku mogą się oni narazić na kary umowne. Oczywiście istnieje możliwość ubiegania się o rekompensaty za niewywiązanie się z umowy, ale to tylko doraźne rozwiązanie problemu.
Pomimo tych trudności, w teorii Polska mogłaby już niedługo funkcjonować w 100 proc. bez emisji dwutlenku węgla w energetyce od marca do października. Jednak niestabilna produkcja energii elektrycznej przez instalacje fotowoltaiczne i farmy wiatrowe w ciągu dnia to uniemożliwia. Trzeba wtedy skorzystać z elektrowni gazowych czy węglowych, aby zaspokoić zapotrzebowanie na energię.Obecnie występujące problemy mogą zostać rozwiązane w ciągu kilku lat dzięki planowanym inwestycjom w Polsce, obejmującym budowę magazynów energii, elektrowni gazowych, jądrowych oraz biogazowni. Dzięki temu możemy odejść od węgla, korzystać możliwie maksymalnie z OZE i obniżyć emisję dwutlenku węgla przez nasz kraj. Jednocześnie obniży to koszty energii elektrycznej w naszym kraju.
Rola magazynów energii w wykorzystaniu potencjału OZE
Rozwiązaniem, które pozwoliłoby na pełniejsze wykorzystanie potencjału OZE, są magazyny energii. Dzięki nim moglibyśmy magazynować nadmiar produkcji z instalacji PV i wiatrowych, by wykorzystać ją w chwilach, gdy produkcja spada, na przykład w czasie braku wiatru czy słońca. To właśnie magazyny energii mogłyby stanowić odpowiedź na wyzwania związane z rosnącą liczbą źródeł OZE w Polsce.
Warto również dodać, że inwestycje w farmy wiatrowe na morzu, które obecnie stają się coraz bardziej popularne, mogą dodatkowo przyspieszyć transformację energetyczną, ale tylko wtedy, gdy równocześnie rozwijać się będą technologie magazynowania energii.
Przyszłość OZE w Polsce zależy w dużej mierze od rozwoju infrastruktury magazynowania energii. Inwestycje w technologie magazynowania energii muszą dogonić rozwój samych źródeł odnawialnych, abyśmy mogli w pełni wykorzystać potencjał zielonej energii, minimalizując przy tym konieczność korzystania z tradycyjnych, emisyjnych źródeł energii.
Marta Maj
Źródło: akademiaesg.pl
Przeczytaj także: Emisje wciąż są problemem spółek giełdowych. Wyniki raportu „Droga do Zera Netto”
Last Updated on 21 marca, 2025 by Elżbieta Wieleba