Istotne aspekty rozliczeń podatkowych w sektorze budowlanym
Działalność przedsiębiorców w sektorze budowlanym może obejmować szereg różnych działań, od produkcji materiałów budowlanych do realizacji inwestycji budowlanych i ich komercjalizacji.
Budownictwo a ulgi podatkowe w CIT lub PIT
Przedsiębiorcy z sektora budowlanego, którzy prowadzą działalność produkcyjną mogą skorzystać z kilku ulg podatkowych przewidzianych w ustawach o podatkach dochodowych.
Podmioty z branży budowlanej przede wszystkim mogą być beneficjentem ulgi badawczo-rozwojowej (dalej: ulga B+R) np. w przypadku opracowywania nowych, ulepszonych, zmodyfikowanych produktów. Ulga B+R uprawnia do nawet trzykrotnego, odliczenia kosztów związanych z działalnością B+R od podstawy opodatkowania podatku dochodowego. Zgodnie z definicją ustawową, działalność B+R obejmuje m.in. podejmowanie działań zmierzających do opracowania nowych produktów, procesów czy usług lub ulepszania stosowanych i wytwarzanych dotychczas. Działania spełniające tą definicję często występują w przypadku produkcji materiałów budowlanych.
Dla zastosowania ulgi B+R nie jest konieczne zakończenie prac sukcesem, a nowość produktu/usługi może występować w skali danego przedsiębiorstwa. Maksymalna wysokość dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania, tj. poza standardowym zaliczeniem do kosztów uzyskania przychodów kosztów kwalifikowanych z tytułu ulgi B+R wynosi 100% lub 200% (w przypadku kosztów pracowniczych lub posiadania statusu centrum badawczo-rozwojowego). Atutem ulgi B+R jest jej dostępność, ponieważ możliwość jej zastosowania nie jest uzależniona od wielkości przedsiębiorstwa.
Organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych potwierdzają możliwość zastosowania ulgi B+R w działalności polegającej na produkcji m.in. robotów budowlanych, elementów do maszyn budowlanych, chemii budowlanej, elementów konstrukcji budowlanych, wyrobów z betonu, gipsu czy cementu.
Wdrożenie ulgi B+R powinno być poprzedzone analizą kwalifikowalności prowadzonej działalności oraz weryfikacją kosztów kwalifikowanych, które mogą podlegać odliczeniu. Przykładami takich wydatków są wydatki na wynagrodzenia pracowników wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, koszty uzyskania patentu, nabycie ekspertyz, opinii oraz usług doradczych od określonych podmiotów, a przede wszystkim nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością B+R..
W przypadku braku możliwości rozliczenia pełnej kwoty ulgi B+R przysługującej w danym roku, można tego dokonać w ciągu 6 kolejnych lat podatkowych lub skorzystać z ulgi na innowacyjnych pracowników. Ulga na innowacyjnych pracowników przewiduje możliwość dla podatników CIT lub PIT, posiadających nierozliczoną w roku poprzednim ulgę B+R, odliczenia ulgi B+R od zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, pobieranych od dochodów (przychodów) osób fizycznych, z tytułu: stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy, wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, praw autorskich. Warunkiem odliczenia będzie poświęcenie przez danego pracownika co najmniej 50% ogólnego czasu pracy bezpośrednio na realizację działalności B+R w danym miesiącu.
Podmioty z branży budowlanej, które prowadzą działalność produkcyjną i wykorzystują przy tym roboty mogą rozważyć również zastosowanie ulgi na robotyzację. Ulga na robotyzację pozwala odliczyć od podstawy opodatkowania 50% kosztów kwalifikowanych poniesionych na robotyzację.
Firmy z branży budowlanej w ramach swojej bieżącej działalności często ponoszą również wydatki związane z promocją, marketingiem, czy też udziałem w targach branżowych lub innych wspierających wprowadzanie na rynek nowego wyrobu. Wszystkie te wydatki mogą być odliczone w ramach ulgi na ekspansję do kwoty 1 000 000 zł rocznie.
Wbrew ogólnemu przeświadczeniu, niektórzy przedsiębiorcy z branży budowlanej mogą zastosować szereg ulg podatkowych przewidzianych w ustawie o CIT oraz PIT. Przy planowaniu swoich rozliczeń podatkowych warto rozważyć ich zastosowanie w celu obniżenia podstawy opodatkowania w CIT lub PIT.
Rozliczenie usług budowlanych na gruncie podatków dochodowych
Przychód z tytułu świadczenia usług budowlanych zasadniczo powstaje w dacie protokołu zdawczo-odbiorczego lub innego dokumentu o podobnych charakterze.
Przy kontraktach długoterminowych koszty bezpośrednio związane z projektem mogą być rozliczane proporcjonalnie do osiąganych przychodów z uwzględnieniem stopnia zaawansowania prac. W pierwszej kolejności należy ustalić współczynnik, czyli stosunek zafakturowanych przychodów do wszystkich przychodów z tytułu realizacji kontraktu. Współczynnik ten limituje maksymalną wysokość kosztów podatkowych możliwych do rozliczenia w danym roku podatkowym w odniesieniu do całości planowanych kosztów związanych z realizacją projektu. Jeśli koszty faktycznie poniesione w danym roku są wyższe niż limit kosztów ustalony na podstawie stopnia zaawansowania prac, nadwyżkę tych kosztów podatnik może rozliczyć w kolejnym roku podatkowym. Zasada ta wynika częściowo z przepisów ustawy o CIT oraz z praktyki, która ukształtowała się na gruncie interpretacji wydawanych przez organy podatkowe.
W przypadku świadczenia usług budowlanych poza terytorium Polski, istotne jest również określenie czy powstał zagraniczny zakład, skutkujący opodatkowaniem dochodu w kraju zakładu. Przesłanką powstania zakładu jest prowadzenie prac budowlanych na terytorium innego państwa przez określony czas wskazany w umowie o unikania podwójnego opodatkowania [UPO]. Okres ten wynosi najczęściej 12 miesięcy, ale może się różnić w zależności od państwa, z którym została zawarta UPO, dlatego warto zweryfikować skutki podatkowe na etapie planowania prac. Warto ustalić jakie będą obciążenia podatkowe w kraju położenia zakładu i uwzględnić je przy kalkulowaniu ceny za usługi.
Katarzyna Kozakowska, doradca podatkowy i starszy menedżer w Zespole Nieruchomości MDDP
Dariusz Fistek, doradca podatkowy i menedżer w Zespole Nieruchomości MDDP
Last Updated on 30 maja, 2023 by Janusz Gil