W kierunku gospodarki generatywnej, która daje więcej niż bierze
Ekspert: Ireneusz Borowski, Country Manager Poland, Dassault Systèmes
Ocieplenie klimatu, powodzie, susze, spadek bioróżnorodności – negatywne konsekwencje wzrostu gospodarczego stają się coraz bardziej widoczne. Model gospodarczy oparty na konsumpcji i utylizacji nie może być zrównoważony. Odpowiedzią na nowe wyzwania jest wdrożenie zasad zrównoważonej gospodarki generatywnej, która daje więcej niż bierze. Jak sprawić, by ta „metamorfoza” była możliwa?
Różnicę między gospodarką tradycyjną a generatywną najlepiej wyjaśnić na przykładzie ogrodu warzywnego. Tradycyjna gospodarka to ogród, w którym kładzie się nacisk na maksymalizację plonów, w wyniku czego gleba z czasem staje się coraz mniej urodzajna i trzeba szukać nowego miejsca pod uprawy.
W modelu gospodarki generatywnej rolnik „współpracuje” z ziemią, zamiast ją wyniszczać. Inwestuje czas i wysiłek w badanie różnych gatunków roślin, eksperymentuje z innowacyjnymi technikami rolniczymi i dzieli się wiedzą z innymi. W rezultacie ogród warzywny staje się źródłem ciągłego wzrostu.
To nie science fiction
Na tym właśnie polega gospodarka generatywna, która tworzy więcej wartości niż konsumuje, z pozytywnym wpływem netto na społeczeństwo i środowisko. Współpracując i eksperymentując w dziedzinie innowacji, możemy na przykład tworzyć materiały, które same się naprawiają. Możemy też tworzyć produkty, których nie wytwarzamy, ale które same rosną.
Science fiction? Wręcz przeciwnie, widzimy już wiele przykładów takiego działania. Badania przeprowadzone przez TU Delft doprowadziły do powstania betonu, który może samodzielnie naprawiać małe pęknięcia. Jest to możliwe dzięki bakteriom, które wytwarzają wapień w kontakcie z wodą i tlenem, a proces ten jest aktywowany, gdy tylko w betonie pojawią się pęknięcia. Nie tylko wydłuża to żywotność konstrukcji budowlanych, ale także zmniejsza potrzebę konserwacji i wymiany, co skutkuje mniejszym zapotrzebowaniem na surowce.
Innym przykładem są materiały opakowaniowe wykonane z grzybni. Ten naturalny surowiec może zastąpić plastik i inne nieprzyjazne dla środowiska materiały. Po użyciu opakowanie z grzybni kompostuje się w naturze. Grzybnia może być także wykorzystywana do wytwarzania materiałów skóropodobnych, które same się naprawiają, lub materiałów budowlanych, takich jak materiały izolacyjne i ściany wewnętrzne.
A co z generowaniem zrównoważonej energii za pomocą alg? Mikroorganizmy te mogą wytwarzać biomasę w procesie fotosyntezy, która jest następnie przekształcana w biopaliwa. Na przykład, obecnie na rynku dostępne są szklane panele z mikroalgami, które mogą zasilać budynki w energię. Ponadto algi mogą wychwytywać CO2 z powietrza lub emisji przemysłowych, przyczyniając się w ten sposób do redukcji gazów cieplarnianych.
W ten sposób zapewniamy zmianę
Gospodarka generatywna obiecuje zrównoważony rozwój i innowacje, przynosząc korzyści takie jak zmniejszenie śladu ekologicznego, wzrost gospodarczy dzięki nowym technologiom i zdrowsze środowisko życia. Ten model ekonomiczny przedkłada długoterminową wartość ponad krótkoterminowy zysk, prowadząc do bardziej stabilnej, sprawiedliwej i dostatniej przyszłości, w której ludzkie działania i produkty są w harmonii ze środowiskiem.
Celem jest przejście od gospodarki tradycyjnej do gospodarki generatywnej do 2040 roku. Metamorfoza ta nie nastąpi jednak automatycznie. Aby to osiągnąć, przez kolejne 15 lat powinniśmy skupić się na następujących tematach:
Magia życia
U podstaw gospodarki generatywnej leży „magia życia” – głębokie zrozumienie tego, jak działa natura, metamorfoza, która przekształca atomy w komórki, minerały w organy i odpady w energię. Te naturalne procesy rozkładu i rekompozycji, które generują własną energię, są źródłem inspiracji dla naszej przyszłej gospodarki.
Jak pokazują innowacje, takie jak samonaprawiający się beton i generujące energię algi, podejście do „metamorfozy” ma kluczowe znaczenie. Włączenie jej do procesów produkcyjnych wymaga również zmiany całego przemysłowego łańcucha wartości, innego sposobu myślenia oraz woli współpracy i innowacji.
Cykl życia
Gospodarka generatywna polega na łączeniu etapów całego cyklu życia produktu, od wyboru materiałów po projektowanie, produkcję, użytkowanie i ostatecznie recykling. Aby zapewnić optymalny recykling, podczas projektowania należy wziąć pod uwagę kolejne przeznaczenie odpadów, które przekształcają się w surowce dla nowych produktów. Mówimy wtedy o „projektowaniu odpadów”.
Fakt, że odpady są ponownie wykorzystywane nie jest niczym nowym. Na przykład fusy z kawy są obecnie zbierane i przetwarzane na biopaliwa, a porzucone sieci rybackie są wyciągane z oceanów, przetwarzane na nylon i wykorzystywane do produkcji płytek dywanowych. Grzybnia, używana do produkcji materiałów opakowaniowych, również w rzeczywistości jest odpadem. Zarządzanie cyklem życia produktu nowej generacji zapewnia wgląd w to, jakie są możliwości, gdy spojrzy się poza własne granice.
Pełny obraz
Jeśli chodzi o generatywność, wszystko wpływa na siebie nawzajem. Trzeba zacząć myśleć holistycznie. Jeśli chcesz wdrożyć nową usługę w mieście, musisz zrozumieć miasto jako całość. Mobilność to nie tylko urządzenia, ale całe środowisko, które obejmuje również pieszych, pojazdy, budynki, a nawet jakość powietrza. A jeśli chcemy leczyć dolegliwości zdrowotne, takie jak nowotwory, musimy zrozumieć wpływ procesu organicznego w danym środowisku.
Dziś symulujemy i analizujemy fizyczne produkty i systemy za pomocą wirtualnych bliźniaków. Technologia ta jest obecnie wykorzystywana w różnych sektorach w celu optymalizacji procesów, poprawy projektowania i wydajności produktów oraz obniżenia kosztów. Na przykład wszystkie działy techniczne w BMW Group pracują z wirtualnym bliźniakiem każdego modelu pojazdu, w tym z różnymi wariantami, oraz ze zintegrowanymi danymi w czasie rzeczywistym. Pozwala to zespołom na bardziej efektywne, ponowne wykorzystanie komponentów, zarządzanie złożonością wariantów modeli i skrócenie czasu rozwoju.
Praktyczne zastosowania cyfrowych bliźniaków stanowią solidną podstawę dla przejścia na gospodarkę generatywną. Symulując i analizując złożone systemy i procesy, firmy mogą opracowywać innowacyjne rozwiązania, które przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju i wzrostu gospodarczego. Jednak aby dokonać metamorfozy gospodarki, musimy wykorzystać wirtualne bliźniaki na jeszcze większą skalę, tak by modelować „kompletny obraz”.
Nowy horyzont
Firmy posiadają klucz do zrównoważonego rozwoju – poprzez pracę nad zrównoważonymi innowacjami i dawanie więcej niż biorą. Wymaga to jednak głębokiej integracji wirtualnych środowisk. Dzięki temu możemy ulepszyć świat rzeczywisty.
Wirtualizacja oznacza znacznie więcej niż digitalizacja istniejącego: uwalnia wyobraźnię do modelowania możliwych środowisk, pozwalając nam dokonywać lepszych wyborów i współpracować bardziej efektywnie. To toruje drogę do przyszłości, w której wszyscy generujemy, a nie tylko czerpiemy z istniejących zasobów.
Przeczytaj także: TRANSAKCJE M&A W SEKTORZE AI
Last Updated on 15 stycznia, 2025 by Elżbieta Wieleba