Finansowanie Europejskiego Zielonego Ładu

Osiągnięcie neutralności klimatycznej oznacza inwestycje na poziomie 2,5 bln EUR w samą infrastrukturę energetyczną. Fundusze unijne odegrają kluczową rolę w finansowaniu zielonej transformacji, ale konieczne będzie także zaangażowanie inwestorów prywatnych.

Choć większość przedsiębiorstw (85 proc.) uznaje zrównoważony rozwój za ważny lub kluczowy element swojej działalności, to jedynie 65 proc. z nich jest gotowych inwestować w zrównoważony rozwój, wynika z raportu Ayming Polska ,,Biznes w równowadze: Jak przyspieszyć transformację ESG?” Dla większości przedsiębiorstw (57 proc.) największą barierę stanowi zdobycie finansowania na ten cel.

Długa lista unijnych programów

Finansowanie zielonej transformacji to wyzwanie także na szczeblu instytucjonalnym, a wspieranie jej jest jednym z kluczowych celów Europejskiego Zielonego Ładu. Chcąc zaadresować ten temat Komisja Europejska w marcu 2018 r. przyjęła tzw. Plan działania: finansowanie zrównoważonego wzrostu gospodarczego. Plan określa pakiet działań, których wdrożenie i realizacja są ukierunkowane na osiągnięcie celów dotyczących:

• ukierunkowania przepływów kapitału na zrównoważone inwestycje by osiągnąć zrównoważony wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu,
• zarządzania ryzykiem finansowym wynikającym ze zmiany klimatu, wyczerpywania się zasobów, degradacji środowiska oraz kwestii społecznych,
• wspierania przejrzystości i podejścia długoterminowego w działalności finansowej i gospodarczej..

W styczniu 2020 r. Komisja Europejska przedstawiła plan inwestycyjny na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu, który ma na celu przyciągnięcie co najmniej 1 bln Euro inwestycji publicznych i prywatnych do 20230 r. oraz stworzenie ram pobudzających inwestycje w tym obszarze. Ważnym założeniem jest także wprowadzenie tzw. mechanizmu sprawiedliwej transformacji, który zapewnia, że w procesie transformacji uwzględnione zostaną odmienne warunki poszczególnych państw członkowskich. Jest to szczególnie ważne dla gospodarek, które są obecnie powiązane z wydobyciem i wykorzystaniem paliw kopalnych.

W kolejnym kroku – w  lipca 2021 r. – Komisja Europejska przedstawiła Strategię dotyczącą finansowania transformacji w stronę zrównoważonej gospodarki. To szereg środków podnoszących poziom ambicji w zakresie zrównoważonego finansowania. Strategia określa inicjatywy mające na celu stawienie czoła wyzwaniom środowiskowym, przy jednoczesnym zwiększeniu inwestycji i integracji małych i średnich przedsiębiorstw w procesie przechodzenia na zrównoważoną gospodarkę. UE zamierza przeznaczyć 30 proc. wieloletniego budżetu na lata 2021–2027 oraz instrumentu NextGenerationEU (służącego ożywieniu gospodarki po pandemii COVID-19) na zielone inwestycje. Oznacza to, że Unia przeznaczy blisko 605 mld Euro na projekty mające przeciwdziałać kryzysowi klimatycznemu oraz 100 mld Euro na projekty wspierające różnorodność biologiczną. 

Jednocześnie państwa członkowskie są zobowiązane do przeznaczenia co najmniej 37 proc. środków finansowych, które otrzymują w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, na inwestycje i reformy wspierające cele klimatyczne. Wszelkie projekty, które mają zostać sfinansowane przy pomocy tych środków, nie mogą znacząco szkodzić celom UE w zakresie ochrony środowiska.

Sektor publiczny to nie wszystko

Skala koniecznych inwestycji jest ogromna. Aby osiągnąć neutralność klimatyczną Unia Europejska będzie musiała zainwestować w samą infrastrukturę energetyczną aż 2,5 bln euro, wynika z raportu Europejskiego Okrągłego Stołu dla Przemysłu. Takie kwoty przekraczają możliwości sektora publicznego, dlatego celem działań Komisji Europejskiej jest także tworzenie warunków, które będą ułatwiać i zachęcać do prywatnych inwestycji w zieloną transformację. W październiku 2019 r. uruchomiono specjalna międzynarodową platformę na rzecz zrównoważonego finansowania, której celem jest zwiększenie mobilizację kapitału prywatnego na rzecz zrównoważonych środowiskowo inwestycji. Przyjęto także przepisy kierujące prywatny kapitał ku bardziej zrównoważonym inwestycjom, zakładają one m.in. zwiększenie obowiązków przejrzystościowych dla pośredników finansowych, stworzenie kategorii wskaźników dla zrównoważonych środowiskowo inwestycji oraz ustanowienie zunifikowanego systemu klasyfikacji zrównoważonych środowiskowo przedsięwzięć gospodarczych.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska szacuje, że w Polsce do 2030 r. na zieloną transformację przeznaczone zostanie 260 mld zł z funduszy unijnych i krajowych. Pieniądze będą pochodziły z różnych mechanizmów m.in. polityki spójności, Instrumentu na rzecz odbudowy i Zwiększania Odporności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, Inicjatywy REACT-EU, a także programów priorytetowych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Wspólnej Polityki Rolnej oraz krajowych funduszy celowych.

Aleksandra Łukaszewicz, Redaktor Naczelna Akademii ESG

Źródło: akademiaesg.pl

Przeczytaj także:Sieci handlowe oferują coraz więcej ryb ze zrównoważonych połowów. Lidl i Kaufland wśród liderów

Last Updated on 15 listopada, 2024 by Elżbieta Wieleba